اگر استفاده روسیه از سلاح‌های شیمیایی در اوکراین تایید شود، آمریکا چه باید بکند؟
گزارش‌ها حاکی از آن است که روسیه قصد دارد در جنگ اوکراین از سلاح‌های شیمیایی استفاده کند. رییس‌جمهوری اوکراین گفته روسیه از تسلیحات شیمیایی در ماریوپل استفاده کرده است. دولت بایدن یک تیم امنیتی برای بررسی گزینه‌های برخورد با روسیه در صورت تایید وقوع حمله شیمیایی تشکیل داده است.
یک تحلیلگر در روزنامه نیویورک تایمز در مقاله‌ای پیشنهادهایی را به دولت آمریکا برای مقابله با روسیه در صورت تایید حملات شیمیایی ارائه کرده است. به نظر این تحلیلگر زمان گفت‌و‌گوی عمومی در این زمینه فرا رسیده است.
نویسنده مقاله نیویورک تایمز می‌گوید آمریکا قبلا این راه را رفته است، اما خیلی بد. باراک اوباما، رییس‌جمهوری پیشین آمریکا، در آگوست سال ۲۰۱۲ به طور علنی به رژیم بشار اسد نسبت به استفاده از سلاح‌های شیمیایی هشدار داد. او گفت: «خط قرمز برای ما این است که شاهد جابجایی یا استفاده از مجموعه عظیمی از سلاح‌های شیمیایی باشیم. این مساله موضع مرا را تغییر می‌دهد.»
اما اقدام‌های اسد هیچ تغییری در مواضع اوباما ایجاد نکرد. سال بعد، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه اسد استفاده از سلاح‌های شیمیایی را آغاز کرده که با حمله گاز سارین در حومه دمشق به اوج خود رسید. به نوشته نیویورک تایمز، اوباما اما از ترس بروز یک جنگ گسترده‌تر برای انجام هر اقدامی تعلل کرد. پارلمان بریتانیا به اقدام نظامی در سوریه رای منفی داد. جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا یک شبه موضع خود را مداخله نظامی تغییر دادند. و در این میان ولادیمیر پوتین برای حمایت از بشار اسد وارد عمل شد و گفت از اسد می‌خواهد داوطلبانه زرادخانه شیمیایی خود را نابود کند.
پس از این اقدام روسیه، دولت اوباما اعلام کرد که بهترین نتیجه ممکن را به دست آورده است. اما بعد مشخص شد که اسد زرادخانه شیمیایی خود را به طور کامل از بین نبرده است و او بدون مواجهه با پیامد اقدام‌های خود به استفاده از مواد شیمیایی علیه مخالفان خود ادامه داد. پوتین اتحاد خود با اسد را محکم‌تر کرد و در نهایت منجر به ورود نیروهای روسیه به سوریه در سال ۲۰۱۵ شد.
تحلیلگر نیویورک تایمز افزود، از طرفی این اقدام چند ماه بعد به روسیه کمک کرد کریمه را تصرف کند. طبق این مقاله، فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری سابق فرانسه اخیرا گفت: «تعلل اوباما در مورد حملات شیمیایی سوریه نقش تعیین کننده‌ای داشت. این موضع اوباما برای اعتبار آمریکا مهم بود و عواقبی را برای این کشور به همراه داشت. بعد از آن، به اعتقاد من، پوتین اوباما را ضعیف می‌پنداشت.» اما تیم بایدن نمی‌تواند اجازه دهد این سناریو تکرار شود.
دولت بایدن چه باید بکند؟
در این مقاله نیویورک تایمز آمده دولت آمریکا باید فقط قول‌هایی بدهد که قصد انجام آن را دارد. استفاده سوریه از سلاح های شیمیایی یک بحران نظامی، انسانی و در سطح بین‌المللی بود. خط قرمز اوباما آن را به بحرانی مربوط به اعتبار آمریکا تبدیل کرد؛ بحرانی که پیامدهای آن بسیار فراتر از آن چیزی بود که در سوریه اتفاق افتاد.
طبق این تحلیل، واکنش آمریکا به روسیه باید نامتقارن باشد. وقتی جو بایدن و پوتین در ژوئن سال گذشته در ژنو دیدار کردند، بایدن با اشاره به حمله سایبری روسیه به خط لوله کلونیال در آمریکا به طور ضمنی روسیه را به اقدام‌های تلافی‌جویانه آمریکا تهدید کرد و به پوتین گفت: «خب، اگر خطوط لوله‌های میادین نفتی شما را مورد حمله سایبری قرار بگیرند، چه احساسی خواهید داشت؟» و این یک هشدار منصفانه و منطقی بود.
نویسنده می‌افزاید حداکثر فشار دیپلماتیک هم باید بر آلمان و دیگر کشورهای اروپایی برای پایان دادن به واردات نفت و گاز از روسیه وارد شود. بر اساس یک برآورد، این فروش‌ها روزانه یک میلیارد دلار عاید کرملین می‌کند.
پیشنهاد دیگر از بین بردن زنجیره تامین روسیه است. طبق این مقاله، این کار وزارت خزانه‌داری است که به دنبال راه‌هایی برای ایجاد اختلال در زنجیره تامین نظامی کرملین بوده است. این تلاش‌ها باید از این هم فراتر برود و به همه بخش‌های اقتصادی روسیه کشیده شود.
اوکراین را با سلاح‌های تهاجمی مسلح کنید
تحلیلگر نیویورک تایمز در ادامه نوشته اگر معلوم شود پوتین از سلاح‌های شیمیایی که روش مورد علاقه اوست، استفاده کرده است، به گفته فرمانده سابق ناتو،غرب باید با این اقدام به صورت تهاجمی برخورد کند. اگر این تسلیحات از طریق هوا به اوکراین تحویل داده شوند، ابزارهای بیشتری برای ایجاد یک منطقه پرواز ممنوع موثر و احتمالا سایر سکوها و پهپادها با قابلیت‌های ضد هوایی در اختیار اوکراین قرار می‌گیرد.
همچنین مقاله می‌گوید دولت بایدن از رویارویی مستقیم با روسیه اجتناب می‌کند. اما اقدام علیه رژیم دست‌نشانده پوتین در بلاروس محدویت‌های کمتری دارد. یک روز قطع انرژی در مینسک می‌تواند هشداری باشد برای دیکتاتور این کشور، الکساندر لوکاشنکو، که در فکر پیوستن به اقدام‌های نظامی کرملین است.
انتظار بدترین ها را داشته باشید
یکی دیگر از فرماندهان ارشد سابق ارتش آمریکا درباره الکساندر دورنیکوف، فرمانده جدید نیروهای نظامی روسیه به نویسنده مقاله نیویورک تایمز گفت دورنیکوف هیچ ابایی از اعمال خشونت و رفتار وحشیانه ندارد. او در حلب نیز همین کارها را انجام داد. یکی از ویژگی‌های بارز استفاده اسد از سلاح‌های شیمیایی این است که او در ابتدا با احتیاط از این سلاح‌ها استفاده کرد و با گذشت زمان جسورتر شد.
این افسر سابق هشدار داد وجود دورنیکوف می‌تواند یک قتل عام دیگر مانند سربرنیتسا را رقم بزند که در آن صرب‌ها بیش از ۸ هزار مرد و پسر مسلمان را به قتل رساندند.
بر اساس این تحلیل، آمریکا باید خود را برای یک جنگ طولانی‌مدت آماده کرده و اطمینان حاصل کند که می‌تواند تسلیحات مورد نیاز اوکراین را دست‌کم برای یک سال تهیه کند. نیروهای اوکراینی را در سیستم‌های رزمی پیشرفته غربی آموزش دهد و خود را برای جدا کردن روسیه از اقتصاد جهانی برای یک دهه آماده کند.
به باور نویسنده مقاله نیویورک تایمز شاید نتوانیم پوتین را از استفاده از سلاح‌های شیمیایی بازداریم، اما می‌توانیم از اشتباه مهلکی که یک دهه پیش در مورد بشار اسد در سوریه مرتکب شدیم، اجتناب کنیم.
