کمیسیون مشترک «طرح صیانت از کاربران فضای مجازی» در جلسه روز سهشنبه سوم اسفند خود به کلیات این طرح که هدفش محدودتر کردن اینترنت است رای مثبت داد. بسیاری از کاربران اینترنت در ایران میگویند در هفتههای اخیر اجرای این طرح عملا آغاز شده و سرعت اینترنت به شدت کاهش یافته است.
انتشار این خبر با واکنش گسترده و فوری کاربران در رسانههای اجتماعی مواجه شده و بسیاری با هشتگ «طرح صیانت» در حال اعتراض به این طرح و ابراز نگرانی درباره محدودیت بیشتر در دسترسی به اینترنتاند.
همزمان با انتشار گزارشها از کاهش چشمگیر سرعت اینترنت در ایران و شکایت کاربران، علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت رئیسی علت این موضوع را اوجگیری شیوع کرونا در کشور عنوان کرد.
او روز سهشنبه در نشست خبری خود گفت: «اصلیترین دلیل سرعت کندی اینترنت به ویژه در اینترنت ثابت، مربوط به پیک کروناست؛ چون شاهد افزایش مصرف اینترنت در این مدت و به تبع آن شاهد اختلال بودهایم.»
بهادری جهرمی دلیل اختلال ایجاد شده را نامتناسب بودن زیرساختهای موجود در پهنای باند با نیاز کشور توصیف کرد.
این سخنان در حالی است که گروهی از کاربران و شهروندان در ایران دلیل کاهش سرعت اینترنت در روزهای گذشته را اجرای غیررسمی طرح موسوم به «صیانت از حقوق کاربران» میدانند که هدفش اعمال محدودیت بیشتر بر اینترنت است.
روزنامه «اعتماد» روز دوم اسفند در گزارشی محدودیت دسترسی به اینستاگرام که یکی از معدود رسانههای اجتماعی فیلترنشده در ایران است را دلیل کاهش سرعت اینترنت دانست.
این روزنامه نوشت: «اگرچه كه برخی نمايندگان از مطرح نبودن محدوديت و مسدوديتی در طرح ضد اينترنتی مجلس گفته بودند اما به نظر میرسد اتفاقی كه برای پيامرسان وايبر در سال ۹۴ افتاد قرار است برای اينستاگرام نيز رخ دهد و پهنای باند آن به قدری كاهش يابد كه عملا كاربران فراموش كنند كه شبكه اجتماعی به نام اينستاگرام وجود داشته است.»
با این حال عيسی زارعپور، وزير ارتباطات، كاهش پهنای باند را «فيک نيوز» دانسته و نوشته است: «تصوير دست به دست شده نمودار ترافيک سايت ساز گوگل است كه در دو هفته گذشته افت كرده و به هيچوجه نشاندهنده ترافيک كل گوگل نيست اما در فضای مجازی برای حقيقت نشان دادن يك دروغ، از آن به عنوان نمودار ترافيک كل سرويسهای گوگل در ايران و وضعيت پهنای باند بينالملل كشور استفاده شده است.»
محدود کردن هرچه بیشتر سرعت اینترنت و راهاندازی اینترنت ملی که میتواند دسترسی به شبکه جهانی اینترنت را از بین ببرد در سالهای گذشته خواست سطوح بالای حاکمیت در ایران بوده است.
رهبر جمهوری اسلامی در ابتدای سال ۱۴۰۰ خطاب به مسئولان دولت گفته بود: «ما افتخار میکنیم که فضای مجازی را رها کردهایم، این افتخار ندارد، نباید این وسیله را در اختیار دشمن قرار داد.»
خامنهای قبلا هم دولت الکترونیک و فضای مجازی را مورد اشاره قرار داده و انتقادش را در ارتباط با «مدیریت فضای مجازی خارج از اختیار ما» دانسته بود.
تاکید مقامهای ارشد حکومت ایران بر «خطرات» اینترنت و فضای مجازی در حالی بیش از پیش صورت میگیرد که با اعتراضات سراسری و اعتصابهای معیشتی برخی نگرانیها از افزایش دامنه کنترلها و مسدودسازی برخی رسانههای اجتماعی از جمله اینستاگرام تشدید شده است.