روس‌ها و ایرانی‌ها: فرقه
با پایان جنگ جهانی دوم، دولت و مردم ایران در انتظار آن بودند که برندگان جنگ با عمل به تعهداتشان خاک کشور را ترک کنند. اما استالین رهبر شوروی در پی آن بود تا جای پایش را در ایران محکم کند. ابزار او حمایت از دو جریان قومی در آذربایجان و کردستان بود که پرچم خودمختاری برافراشته بودند. در دورانی بسیار پرتنش، شوروی در آذربایجان پشتیبان فرقه‌ی دموکرات آذربایجان بود که اختیار این استان را در دست داشت و آن را مانند کشوری مستقل هدایت می‌کرد
روس‌ها و ایرانی‌ها
شمال غربی ایران بالاتر از رود ارس، قفقاز جنوبی سرزمینی کوهستانی است که برای قرن‌ها محل مجادله و جنگ میان ایران و روسیه بوده است. اوج این جنگ‌ها را شاید بتوان، نبردهای بیست‌ساله‌ی ایران و روسیه در دوران قاجار دانست. دورانی تلخ برای ایرانیان که دست‌آخر با شکست و از دست‌دادن همیشگی قفقاز به پایان رسید.