تعداد کشته‌های انفجار معدن در طبس به ۳۸ نفر افزایش یافت

جمشید برزگر، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی: جمهوری اسلامی در هیچ یک از امور زیربنایی و زیرساخت‌ها سرمایه‌گذاری نکرده و صرفا مشغول چپاول برای بهره‌برداری خود است و هیچ اهمیتی به جان و سلامت کارگران نمی‌دهد.

خبرگزاری‌ها در ایران خبر دادند که پیکر یک کارگر جان‌باخته دیگر از معدن خارج شده است. به این‌ترتیب، شمار جان‌باختگان سانحه معدن طبس به ۳۸ نفر رسید.
در حال حاضر همچنان ۱۱ نفر دیگر در معدن گرفتار هستند.

در همین حال، یکی از امدادگران نیز که در داخل تونل به هنگام کار دچار سانحه و گاز گرفتگی شده بود، به خارج تونل منتقل و برای ادامه مداوا به بیمارستان برده شد.

محمدحسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران، گفت نیروهای امدادی ۴۰ متر تا رسیدن به کارگران محبوس‌شده در معدن زغال‌ سنگ طبس فاصله دارند.

نامی افزود: «همکاران ما حدود ۴۰ متر باید مکنده را جلو ببرند تا انتهای تونل برسند و مابقی کارگران محبوس در زغال سنگ طبس را تخلیه کنیم.»

به گفته او، نیروهای امدادی تا صبح سه‌شنبه سوم مهر به این کارگران خواهند رسید.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی گفت: «زنده بودن یکی از کارگران محبوس شده معدن در طبس کذب است.»

او افزود: «قطعا بقیه کارگران محبوس نیز جان باخته‌اند.»

غلام عباس ترکی، معاون حقوق عامه دادستان کل کشور با اشاره به صدور دستورات قضایی در حادثه انفجار معدن طبس، گفت: «موضوع معدن ابعاد فنی، کارشناسی و قضایی دارد و اسناد مربوط به اداره کار و کارشناسی‌های حوزه ایمنی و نقشه‌های کار باید جمع‌آوری شود.»

او در عین‌حال افزود: «برخی از موارد عدم رعایت ایمنی در معدن مشهود بوده است.»

معاون دادستان کل کشور درباره اینکه موارد ناایمنی چه مقدار بر انفجار تاثیر گذاشته است، گفت این موضوع نیاز به «تکمیل تحقیقات» دارد.

ترکی از مسئولان خواست از «اعلام نظر نهایی خودداری کنند» و افزود: «ما باید به جمع‌بندی نهایی برسیم.»

محمدحسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران عصر روز دوشنبه خبر داد که امدادگران توانسته‌اند پیکر دو تن از کارگران محبوس در معدن را پیدا کنند.

به گفته او، با احتساب این دو نفر، آمار کشته‌شدگان حادثه معدن طبس به ۳۷ نفر رسید.

جست‌وجو برای یافتن ۱۲ کارگر محبوس دیگر همچنان ادامه دارد.

رضا غیبی، روزنامه‌نگار اقتصادی در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال، به بررسی آمار بالای سوانح کاری در معادن ایران پرداخت.

او گفت اکثر معادن در ایران بین گروه‌ها و حلقه‌های مختلف قدرت تقسیم شده‌اند که بخش بیشتر آن‌ها، حاکمیت شبه‌دولتی و امنیتی و نظامی دارند.

به گفته این روزنامه‌نگار اقتصادی، صاحبان این معادن به جای برنامه‌ریزی توسعه، به خام‌فروشی روی آورده‌اند و سعی می‌کنند با حداقل هزینه، بیشترین بهره‌وری را داشته باشند.

غیبی تاکید کرد که به همین دلیل هم در این حوزه، سرمایه‌گذاری انجام نمی‌گیرد تا بیشترین سود را نصیب مالکان معادن کند و در نتیجه، میزان حوادث ناگوار در معادن زیاد است.

او یادآور شد که بسیاری از این مالکان حکومتی، از حداقل امکانات و تجهیزات در معادن بهره می‌برند چراکه به دنبال سود حداکثری هستند.

به گفته غیبی، توسعه و ایمنی و جان کارگران برای صاحبان معادن و در ابعاد کلان‌تر برای حکومت، هیچ‌وقت در اولویت نبوده است.

علی خضریان، عضو کمیسیون اصل نود مجلس گفت با توجه به اعلام نظرات کارشناسی، احتمال زنده ماندن آن افرادی که هنوز داخل معدن محبوس‌اند «تقریبا نزدیک به صفر است».

او گفت: «لذا جمعا فکر می‌کنم این حادثه بیش از ۵۰ نفر فوتی خواهد داشت.»

خضریان گفت این حادثه، ضرورت توجه به ایمنی و به‌روز کردن تجهیزات معادن را برجسته می‌کند.

این نماینده مجلس یادآوری کرد که تنها در منطقه طبس، حدود ۱۰ هزار نفر در شیفت‌های مختلف در معادن و زیر زمین کار می‌کنند و گفت: «حفظ جان این کارگران باید در اولویت قرار گیرد.»

خضریان، مکانیزه کردن معادن، ایمن‌سازی و بهبود فرآیندهای کاری را از جمله مواردی خواند که می‌تواند جان این کارگران را نجات دهد.

رضا علیزاده، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس وعده پیگیری طرح افزایش ضریب بازنشستگی مشاغل سخت و زیان‌آور ویژه کارگران تونلی معادن زغال‌سنگ را داد.

او گفت در طرح مورد اشاره، این ضریب از ۱/۵ سال به دو سال به ازای هر سال کار افزایش می‌یابد.

علیزاده یادآور شد که ابتدا این طرح در کمیسیون صنایع و سپس در صحن علنی مجلس بررسی می‌شود و گفت: «سپس تبدیل آن به قانون پیگیری می‌کنیم.»

تصاعد گاز متان در معدن طبس باعث جان باختن ۳۸ نفر شده و هنوز جستجو برای یافتن تعدادی از کارگران حبس شده در معدن ادامه دارد.

احمد میدری، وزیر کار گفته که بروز این حوادث در معدن‌ها اتفاقی طبیعی در دنیاست و رییس خانه معدن ایران هم تاکید کرده که معدن طبس از بهترین معادن بخش خصوصی ایران است.

ایران‌اینترنشنال در بخش ۶۰ ثانیه، به این موضوع پرداخته است.

دیوارنگاره میدان ولیعصر تهران روز دوشنبه دوم مهر تغییر کرد و به موضوع انفجار معدن زغال‌سنگ طبس در استان خراسان‌جنوبی اختصاص یافت.

در سال‌های گذشته این دیوارنگاره همواره کارکرد تبلیغاتی داشته و جمهوری اسلامی عمدتا از آن برای انتقال پیام‌های سیاسی خود استفاده می‌کند.

حادثه انفجار معدن طبس با تعداد بالای قربانیان آن، یکی از بزرگترین حوادث معادن و کار در ایران به شمار می‌رود.

با این‌حال، جمهوری اسلامی متعاقب این حادثه، عزای عمومی سه روزه‌ای را نه در تمام کشور، بلکه تنها در استان خراسان‌جنوبی اعلام کرد.

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه، در واکنش به فاجعه معدن طبس، مسئولیت این رخداد را بر گردن «نظام مهندسی معدن» انداخت و گفت: «مسئولان باید سوال کنند و اگر قصور و تقصیری هست رسیدگی شود.»

او گفت: «زمانی در ساختار وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت)، دفتر نظارت بر معادن داشتیم. این دفتر به صورت قانونی وظیفه نظارت بر معادن را دارد.»

رییس قوه قضاییه از مسئولان مربوطه خواست تا موضوع را «به‌طور پیوسته آسیب‌شناسی کنند تا از این‌گونه حوادث جلوگیری شود».

اژه‌ای گفت: «ساده نیست جمعی انسان شریف و زحمتکش احیانا به خاطر برخی سهل‌انگاری‌ها جانشان را از دست بدهند و همه مسئول هستند.»

رضا علیزاده، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت که در معدن طبس، حداقل‌های استانداردها و ایمنی رعایت نشده است.

او گفت شاید یک زمان نیم‌ ساعته طول کشیده تا گاز منو اکسید کربن از بلوک سی به بلوک بی برسد اما ساده‌ترین اطلاع‌رسانی هم انجام نگرفته است.

علیزاده تاکید کرد: «اگر نشتی گاز به موقع اطلاع‌رسانی می‌شد، محصوران بلوک بی، محل حادثه را ترک می‌کردند.»

محمدجواد ظریف، معاون راهبردی مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم، با انتشار پیامی در ایکس، به انفجار معدن طبس واکنش نشان داد.

او اظهار امیدواری کرد که «بررسی کارشناسانه علل این فاجعه» منجر به بازنگریِ موثر در ضوابط و فناوری ایمنی معادن و پیشگیری از «تکرار مصائب مشابه» شود.

علی مقدس‌زاده، رییس کانون شورای اسلامی کار استان خراسان‌ جنوبی به انتقاد از شرایط معدن زغال‌سنگ طبس و وضعیت کارگران آن پرداخت.

او گفت: «یک سنسور گاز متان نداریم. اگر یک سنسور گاز متان مانند معدن مرکزی داشتیم، این اتفاق نمی‌افتاد.»

مقدس‌زاده گفت کارگران [کشته شده] معدن طبس ماهی ۱۲ میلیون تومان حقوق می‌گرفتند.

به گفته محمدحسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، ۱۴ کارگر همچنان در معدن محبوس‌اند که در همان ۵۰ متری که تخلیه گاز انجام نشده، قرار دارند.

نامی گفت هر ۱۰ متر به ۱۰ متر تخلیه گاز انجام می‌شود و افزود: «تخلیه گاز به وسیله سنسورهایی که غلظت گاز متان را کاهش می‌دهند، سنجش می‌شوند. هر گاه این غلظت پایین می‌آید، آن‌ها ۱۰ متر جلوتر می‌روند.»

روزنامه فرهیختگان در گزارشی نوشت از شش هزار و ۲۵ معدن در حال بهره‌برداری ایران طی سال ۱۴۰۰، در ۲۷۰ معدن، تعداد هزار و ۴۰۶ حادثه شغلی اتفاق افتاده است.

بر اساس این گزارش، با بررسی تعداد وقوع حوادث در معادن دارای حادثه در سال ۱۴۰۰، دیده می‌شود که معادن استخراج سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و شن و ماسه به ترتیب با ۳۹۰، ۳۶۸ و ۱۸۷ حادثه، بیشترین تعداد وقوع حادثه را به خود اختصاص داده‌اند.

به‌ عبارتی، در معادن زغال‌سنگ به‌طور میانگین روزانه یک حادثه شغلی رخ می‌دهد.

فرهیختگان یادآور شد همه این اعداد و ارقام در حالی است که طی سال ۱۴۰۰ از کل معادن فعال کشور، تنها ۱۰۱ معدن یا معادل ۱/۸ درصدشان مربوط به استخراج زغال‌سنگ بوده است.

علی نسائی زهان، دادستان مرکز خراسان‌ جنوبی گفت تاکنون کسی در زمینه حادثه انفجار معدن طبس بازداشت نشده است.

او افزود: «منتظر نظر کارشناسان در این زمینه هستیم.»

روز یک‌شنبه احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، انفجار مرگبار معدن زغال‌سنگ طبس را نه «یک تخلف» بلکه «حادثه‌ای‌» خواند که در «پیشرفته‌ترین معادن دنیا» نیز رخ می‌دهد.

یک روز بعد و در صبح روز دوشنبه، علی نیکزاد، نایب‌ رییس مجلس شورای اسلامی اعلام کرد مجلس، قوه قضاییه و دولت به دنبال «قصور احتمالی» هستند.

نیکزاد گفت علت این حادثه بررسی و «حتما با خاطیان برخورد» خواهد شد.

ویدیوی منتشر شده در رسانه‌ها نشان می‌دهد گروهی از متخصصان معدن و امدادگران تلاش می‌کنند تا برای رسیدن به کارگران محبوس در معدن معدنجوی طبس، خود را به عمق ۷۰۰ متری برسانند.

مسئولان جمهوری اسلامی آمار متفاوتی از کشته‌شدگان و کارگرانی که همچنان در معدن محبوس‌اند ارائه داده‌اند.

استاندار خراسان‌ جنوبی تعداد کارگران محبوس را ۱۴ تن و رییس سازمان مدیریت بحران کشور این تعداد را ۱۳ نفر اعلام کرده است.

محمدحسن نامی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور، تعداد کارگران محبوس‌شده در معدن طبس را ۱۳ نفر اعلام کرد و گفت در حاضر حاضر تا انتهای تونل و رسیدن به موقعیت قرارگیری آنان، ۵۰ متر باقی مانده است.

او تعداد کشته‌شدگان را ۳۵ نفر اعلام کرد.

ساعتی پیش استاندار خراسان‌ جنوبی، تعداد محبوس‌شدگان را ۱۴ تن و کشته‌شدگان را ۳۸ نفر اعلام کرده بود.

نامی گفت گاز متان مرتب تولید می‌شود و باید آن را تخلیه کرد و برای همین، امدادگران باید هر ۱۰ متر را به تناوب پایین روند.

او گفت سرعت امدادرسانی به میزان و غلظت گاز متان موجود در داخل تونل بستگی دارد اما افزود: «احتمالا تا پایان شب، به انتهای تونل برسیم.»

به گفته رییس سازمان مدیریت بحران کشور، اکنون چهار گروه پنج نفری داخل تونل مشغول امدادرسانی هستند.

تصاویر کارگران کشته شده در معدن زغال‌سنگ طبس که با چکمه‌های پاره در واگن‌ها جابه‌‌جا می‌شدند، با واکنش گسترده شهروندان در رسانه‌های اجتماعی مواجه شد.

شماری از کاربران، این تصاویر را با تصاویر مربوط به انتقال هوایی مجروحان حملات پیجری اسرائیل به ایران مقایسه کردند.

برخی دیگر نیز گفتند این چکمه‌های لاستیکی پاره به خوبی نشان می‌دهد که چه وضعیتی در معدن حاکم بوده است.

بسیاری نیز جمهوری اسلامی را «مقصر و مسئول اصلی این فاجعه» دانستند.

روزنامه فرهیختگان با انتشار یک اینفوگرافی و گزارش، از «آمار نگران‌کننده وضعیت معادن در ایران» خبر داد و نوشت امنیت ۷۵ درصد آن‌ها تضمین‌شده نیست.

بر اساس این گزارش، طی سال ۱۴۰۰ تنها ۲۳ درصد شامل هزار و ۴۰۷ معدن از شش هزار و ۲۵ معدن در کل کشور، واحد بهداشت، ایمنی و محیط‌ زیست (HSE) داشته‌اند.

در سال ۱۳۹۶ نیز از پنج هزار و ۳۵۳ معدن فعال در کشور، ۱۴/۲ درصد از آن‌ها واحد HSE داشته‌اند که این میزان در سال ۱۴۰۰ به ۲۳/۴ درصد رسیده است.

محمدرضا طالبی، معاون استاندار خراسان‌ جنوبی، صبح دوشنبه گفت دسترسی به محبوس‌شدگان در تونل به دلیل تصاعد مکرر گاز از لایه‌های زغال‌سنگی، بسیار سخت است.

او گفت هر چقدر گاز را تخلیه می‌کنند باز دوباره پر می‌شود و امدادگران نمی‌توانند بیشتر از این به کار سرعت بدهند.

طالبی در عین‌ حال ابراز امیدواری کرد «امروز قضیه به سرانجامی برسد».

بر اساس آخرین گزارش‌ها، ۱۴ کارگر دیگر همچنان در بلوک سی معدن محبوس‌اند.

علی بابایی کارنامی، رییس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفت که روز سه‌شنبه سوم مهر، جلسه فوق‌العاده‌ای در این کمیسیون برای بررسی ابعاد و علل انفجار معدن زغال‌سنگ معدنجوی طبس برگزار خواهد شد و هیاتی به محل وقوع حادثه اعزام می‌شود.

او گفت این کمیسیون در نامه‌هایی جداگانه از وزرای تعاون، کار و رفاه اجتماعی و صنعت، معدن و تجارت (صمت)، برای شرکت در جلسه فوق‌العاده کمیسیون دعوت کرده است.

بابایی این حادثه را نشان‌دهنده «سوءمدیریت‌ها و ناکارآمدی‌ها در بخش خصوصی» خواند و خواستار برخورد جدی با کسانی شد که در این زمینه «ترک فعل» کرده‌اند.

این نماینده مجلس برای تسلیت این حادثه، به «درگذشت بیش از ۵۰ کارگر» اشاره کرد.

صبح روز دوشنبه شمار کشته‌شدگان از سوی منابع رسمی دو عدد متفاوت ۳۵ و ۳۸ نفر اعلام شده است.

جواد قناعت، استاندار خراسان‌ جنوبی، صبح روز دوشنبه دوم مهر گفت در بلوک سی معدنجو، ۲۲ نفر مشغول کار بوده‌اند که تا این لحظه «هشت جسد» به بالا انتقال پیدا کرده است و ۱۴ کارگر دیگر همچنان محبوس‌اند.

به گفته او، روز یک‌شنبه عملیات امداد و نجات در بلوک دی کامل انجام شد و در بلوک بی نیز ۴۷ کارگر در حال کار بوده‌اند که «۳۰ نفرشان کشته شدند».

قناعت توضیح داد ۱۷ نفر نیز در بلوک بی مجروح شده‌اند که هفت نفرشان مرخص شدند و ۱۰ نفر هنوز بستری هستند.

با توجه به آمار ارائه شده از سوی او، در بلوک‌های بی و سی، مجموعا مرگ دست‌کم ۳۸ نفر محرز شده است.

با این‌ حال برخی منابع همچنان تعداد کشته‌شدگان را ۳۵ نفر اعلام می‌کنند.

شامگاه شنبه ۳۱ شهریور‌ ماه، رسانه‌ها از انفجار در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال‌سنگ معدنجو در طبس بر اثر «نشت گاز» خبر دادند.

بر اساس گزارش‌ها، در زمان انفجار ۶۹ کارگر در بلوک سی و بی معدن مشغول کار بودند.

از روز یک‌شنبه و با شدت گرفتن عملیات امداد و نجات کارگرانی که در معدن محبوس شدند، آمارهای ضد و نقیضی از سوی مسئولان جمهوری اسلامی درباره تعداد کشته‌شدگان و مجروحان حادثه اعلام شد.

صبح روز دوشنبه دوم مهر، چهار جنازه دیگر از بلوک «سی» بیرون کشیده شدند.

شمار رسمی کشته‌شدگان در آخرین گزارش‌ها بین دو عدد ۳۵ و ۳۸ نفر متغیر است.

محمدعلی آخوندی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان جنوبی گفت که ۱۳ یا ۱۴ نفر دیگر همچنان در آن بلوک محبوس هستند و عملیات امداد و نجات ادامه دارد.

وقوع حوادث مرگبار در معدن‌های ایران در سال‌های اخیر افزایش یافته است.

ناظران می‌گویند یکی از علت‌های این حوادث، فقدان نظارت کافی بر فعالیت معادن و رعایت استانداردهای ایمنی از سوی کارفرمایان است.

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، انفجار مرگبار معدن زغال‌سنگ طبس را نه یک «تخلف» بلکه «حادثه‌ای‌» خواند که در «پیشرفته‌ترین معادن دنیا» نیز رخ می‌دهد.

هم‌زمان رضا علیزاده، رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس گفت: «حداقل‌های ایمنی در این معدن رعایت نشده بود.»

محمدرضا بهرامن، رییس خانه معدن ایران، روز یک‌شنبه در همین زمینه گفت وضعیت ایمنی و سلامت کارگران در معادن زغال سنگ کشور در بدترین حالت خود قرار گرفته و او بارها درباره این مساله هشدار داده است.

مشروح خبرهای روز یک‌شنبه درباره انفجار معدن طبس را در این‌جا بخوانید.