سومین مناظره نامزدهای انتخابات با دفاع از حجاب اجباری و قطع اینترنت

یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال که خود را مجروح جنگی معرفی کرده، در پیامی صوتی گفت شرکت در انتخابات به منزله پایمال کردن خون کسانی است که در جنگ برای دفاع از کشور کشته‌ شدند.

این مخاطب با اشاره به اینکه از دیدگاه جمهوری اسلامی، ایران «یکی از غنایم اسلام» است، گفت: «به این بهانه، مملکت را به تاراج می‌برند و به مفت به تمام دنیا می‌دهند چون خود را صاحب این غنیمت می‌دانند.»

نازنین بنیادی در ایکس نوشت در حالی که محمدجواد ظریف، تلاش می‌کند توجه ایرانیانی که خواهان تغییرات سیاسی بنیادی هستند را به روند انتخابات جلب کند، از یاد نبریم که ۱۵۰۰ معترض در آبان ۹۸ در زمانی کشته شدند که او و یک رییس‌جمهوری «اصلاح‌طلب» در قدرت بودند.

یکی از مخاطبان ایران‌اینترنشنال با ارسال پیامی صوتی گفت: «سیرک انتخابات در رژیم اشغالگر اسلامی مثل تئاتری است که سناریوی آن در بیت رهبری نوشته شده و کارگردان و تهیه‌کننده و صحنه‌گردانان آن شورای نگهبان، سپاه پاسداران و سایر نهادهای امنیتی و نظامی و بازیگران منتخب آن افرادی بی‌لیاقت و وطن‌فروش هستند.»

او افزود: کسانی که در انتخابات دخیل هستند، برای منافع مالی خود به هم‌وطنانشان خیانت می‌کنند تا جمهوری اسلامی را سرپا نگه دارند.

محمدعلی ابطحی، معاون خاتمی در دولت اصلاحات، در ایکس نوشت موج مخالفت با «رفتار ناشایست با زنان» و فیلترینگ اینترنت در حدی بالا است که هیچ‌یک از نامزدهای ریاست‌جمهوری در مناظره خود جرات نکردند از این روند دفاع کنند.

او گفت همه نامزدها در ارتباط با این دو موضوع «از کمربندی رد شدند.»

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز اوکراینی حضور جواد ظریف بر مزار کشته‌شدگان این پرواز را «وقیحانه» خواند و او را «یکی از عوامل لاپوشانی» این «جنایت» دانست.

این انجمن خاطرنشان کرد جواد ظریف و سایر عوامل سرنگون کردن پرواز اوکراینی از جمله ظریف، فرماندهان سپاه و خامنه‌ای باید در دادگاهی عادلانه محاکمه شوند.

انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز اوکراینی تاکید کرد: «ما آمرین و عاملین این جنایت را نه فراموش می‌کنیم و نه می‌بخشیم.»

محمدباقر قالیباف در مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفت که پروژه اینترنت ملی بالای ۷۵ درصد پیشرفت داشته است.

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات جمهوری اسلامی در اردیبهشت‌ماه گفته بود که شبکه ملی اطلاعات تا آغاز دولت سیزدهم ۲۰ درصد پیشرفت داشته و «در طول فعالیت این دولت اقدامات در این زمینه به حدود ۶۰ درصد رسیده است».

بنابراین، این ادعای قالیباف نادرست است.

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی ربیس «بنیاد شهید» در مناظره سوم نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفت در جریان انقلاب ۱۳۵۷ که باعث از بین رفتن حکومت پهلوی شد، ۲۳۰ هزار نفر «شهید» شدند.

قانون اساسی جمهوری اسلامی اشاره کرده مجموع کشته‌شدگان انقلاب ۱۳۵۷ برابر ۶۰ هزار نفر بوده است.

این آمار از سوی بسیاری از کارشناسان به کلی غیرواقعی دانسته شده است. 

درباره واقعه ۱۷ شهریور میدان لاله، میشل فوکو که پس از واقعه ۱۷ شهریور به تهران سفر کرده بود، اشاره کرد چهار هزار نفر در جریان آن کشته شدند.

اما در سالگرد ۱۷ شهریور در سال ۱۴۰۱، وب‌سایت عصر ایران بر اساس اسناد بنیاد شهید و خاطرات مسئولان وقت نوشت این اعداد با واقعیت فاصله بسیار دارد و حداکثر کل کشته‌شدگان ۱۰۰ نفر بودند. هر چند این ارقام هم تایید نشده است.

از سوی دیگر انقلابیون سال ۱۳۵۷، کشته‌شدگان وقایعی مثل واقعه سینما رکس آبادان که بعدها محسن صفایی فراهانی، فعال اصلاح‌طلب، فاش کرد به ‌دست انقلابیون انجام شده را جزو «شهدای انقلاب» محاسبه کردند.

در مجموع عدد اعلامی از سوی قاضی‌زاده هاشمی حتی از رقم درج‌‌شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی هم بیشتر و حدود چهار برابر رقم ذکر شده در اسناد رسمی است.

احمد علوی، اقتصاددان و استاد دانشگاه، به ایران اینترنشنال گفت که نباید انتظار داشت که انتخابات کنونی در ایران با دوره‌های قبل متفاوت باشد.

علوی افزود که تجربه جهانی نشان می‌دهد که دگرگونی انتخاباتی مستلزم دگرگونی ساختاری است ولی ساختار جمهوری اسلامی متصلب است.

به عقیده این اقتصاددان، اگر حاکمیت نمی‌تواند اصلاح اقتصادی کند در سیاست و انتخابات هم نمی‌تواند تغییر معناداری ایجاد کند.

نعیمه دوستدار، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان، به ایران اینترنشنال گفت که اگر هر کدام از شش نامزد ریاست جمهوری بگوید با فیلترینگ اینترنت و محدودکردن شبکه‌های اجتماعی مخالف است، کاملا دروغ می‌گوید.

این فعال حقوق زنان افزود که موضوع فیلترینگ برای جمهوری اسلامی، یک «موضوع حیثیتی» مثل بحث حجاب و اسرائیل است و تمام کسانی که در راس حکومت بوده‌اند به نوعی به فیلترینگ کمک‌ کرده‌اند.

او با اشاره به حضور نامزدهای انتخابات در رسانه‌های اجتماعی، گفت که رفتار متناقض نامزدها، ارتباطی با تصمیم کلی و موافق تمام جناح‌های حکومتی در مورد فیلترینگ ندارد.

سعید جلیلی در مناظره سوم از «شبکه ملی اطلاعات» یا همان اینترنت ملی که دسترسی به وب‌سایت‌های خارجی را محدود می‌کند و همچنین پیام‌رسان‌های داخلی حمایت کرد.

او گفت در تمام سال‌های گذشته شبکه ملی اطلاعات تا ۲۰ درصد موفقیت داشت ولی الان به ۶۰ درصد رسیده است و افزود خیلی از قدرت‌ها قوانین سختگیرانه درباره فضای مجازی دارند و محدودیت تیک‌تاک در آمریکا را مثال زد.

علاوه بر جلیلی، علیرضا زاکانی و محمدباقر قالیباف هر دو خواستار تقویت پیام‌رسان‌های داخلی شده و زاکانی گفت پیام‌رسان‌های خارجی هم بیایند، به شرطی که متعهد به قوانین جمهوری اسلامی باشند.

تاکید بر استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی در حالی است که در جدیدترین نمونه در فروردین سال جاری شرکت گوگل با نمایش اعلانی به کاربران گوشی‌های مجهز به سیستم‌ عامل اندروید هشدار داد پیام‌رسان «بله» از اطلاعات موجود در دستگاه تلفن همراه آن‌ها جاسوسی می‌کند.

مرتضی کاظمیان، عضو تحریریه ایران اینترنشنال، گفت کسانی که در خیزش «زن، زندگی، آزادی» حاضر بودند، امکان ندارد از مسعود پزشکیان حمایت کنند، چرا که تفاوتی مبنایی با او دارند.

کاظمیان این ارزیابی را بر اساس نظرات پزشکیان به ویژه درباره زنان مطرح کرد.

او گفت که «کودتای انتخاباتی و پشت کردن حسن روحانی به وعده‌های خود» موجب شده که بسیاری از نیروهای سیاسی مستقل دیگر به دنبال انتخابات نباشند.

به عقیده این عضو تحریریه ایران اینترنشنال اما «مرکز ثقل اصلاح‌طلبی در ایران، پروژه‌ای انتخابات‌محور است و به‌دنبال گذار از جمهوری اسلامی یا گذار به دموکراسی با عبور از نظام نیست.»

کاظمیان تاکید کرد: «از آنجایی که این اصلاح‌طلبان به منابع قدرت و ثروت متصل‌اند، مشارکت آنها در انتخابات اجتناب‌ناپذیر است.»

مصطفی پورمحمدی در مناظره نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گفت که گردش مالی وی‌پی‌ان‌ها (فیلترشکن‌ها) پنجاه درصد گردش مالی فضای مجازی در ایران است.

آمار دقیقی از گردش مالی وی‌پی‌ان در ایران وجود ندارد.

آخرین برآوردها از گردش مالی وی‌پ‌ان‌ها در سال ۱۴۰۲ رقمی بین ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان در سال است.

بر اساس این برآوردها، گردش مالی سال۱۴۰۲ ایرانیان در شبکه‌های اجتماعی مبلغی بالغ بر۱۳۰ هزار میلیارد تومان بوده است.

بنابراین، ارزش گردش مالی وی‌پی‌ان‌ها حداقل ۲۵ درصد گردش مالی کل فضای مجازی در ایران است.

رحیم بندوئی، فعال سیاسی و عضو حزب مردم بلوچستان، به ایران اینترنشنال گفت که در جمهوری اسلامی اقوام، حاشیه‌نشینانی هستند که به شکل سیستماتیک و تعمدی در فقر نگه‌داشته می‌شوند.

بندوئی با تاکید بر این که جمهوری اسلامی یک حکومت ایدئولوژیک و تمامیت‌خواه است که در آن همواره تقسیم خودی و ناخودی وجود دارد، افزود حکومت مرکزی خواهان فقر اقوام است و از این طریق بهره‌برداری‌های گوناگون می‌کند.

او تاکید کرد که حکومت در انتخابات جاری نیز در پی نفاق بین اقوام مختلف در ایران است.

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در مناظره سوم گفت بیش از ۹۳ درصد زنان در ایران باسواد هستند و نرخ بیکاری زنان هم ۵۶ درصد است.

این اظهارات در حالی است که نرخ باسوادی زنان در ایران طبق نتایج گزارش وضعیت اجتماعی و فرهنگی ایران پاییز ۱۴۰۲ برابر ۸۷/۱ درصد است.

طبق نتایج طرح آمارگیری نیروی کار در سال ۱۴۰۲ نرخ بیکاری زنان در سال ۱۴۰۲ برابر ۱۵ درصد ذکر شده است. نرخ بیکاری زنان فارغ التحصیل آموزش‌ عالی نیز ۲۰/۳ درصد در این گزارش ذکر شده است.

بنابراین طبق نتایج آخرین سرشماری کشور و گزارش رسمی مرکز آمار، اظهارات قاضی‌زاده هاشمی نادرست است.

مسعود پزشکیان، نامزد مورد حمایت اصلاح‌طلبان در انتخابات، در مناظره نامزدهای انتخابات با استفاده از عبارت «مداخله» حکومت در دسترسی مردم به اینترنت، از قطع آن در زمان بحران در کشور دفاع کرد.

او گفت: «وقتی در بحران خاصی لازم است مداخله شود، مداخله خواهم کرد.» جمهوری اسلامی در اعتراضات سراسری سال‌های اخیر اینترنت را قطع کرد.

پزشکیان گفت که همه کشورها در اینترنت مداخله می‌کنند. او افزود استفاده از فیلترشکن‌ها دسترسی شهروندان به محتوای «مستهجن» را راحت‌تر می‌کند.

رضا علیجانی، تحلیلگر سیاسی، درباره انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در ایران به ایران اینترنشنال گفت نامزدهای موجود تصمیم‌گیرنده در موارد مختلف نیستند.

او ادامه داد: «انتخابات زمین بازی نیروهای سیاسی نیست و هر شخص یا گروهی که وارد این عرصه می‌شود، باید بتواند از تصمیم خود دفاع کند.»

به عقیده این فعال سیاسی، عاملیت نهادها و مقام‌های انتخابی در جمهوری اسلامی به قدری کم شده که عملا به کارگزار رهبر نظام تبدیل شده‌اند و به همین دلیل همه وعده‌هایی که نامزدها در عرصه اقتصادی، سیاسی، بین‌المللی و فرهنگی می‌دهند، موضوعیتی ندارد، چرا که آنها تصمیم‌گیر نیستند.

علی‌حسین قاضی‌زاده، عضو تحریریه ایران اینترنشنال، درباره انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در ایران گفت: «جمهوری اسلامی مسیرش را کاملا مشخص کرده است، یعنی تکیه بر اقلیت جامعه و تامین تمام منافع آن‌ها به منظور این‌که تا پای جان برای حفظ نظام تلاش کنند.»

او افزود: «برخی برای تامین منافعشان جمهوری اسلامی برایشان بسیار اهمیت دارد و برخی به لحاظ ایديولوژیک.»

محمدباقر قالیباف یکی از نامزدهای تاییدصلاحیت‌شده انتخابات، در مناظره سوم گفت که روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، امکان حضور زنان در جامعه را فراهم کرد.

این اظهارات در حالی است که مخالفت با قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی از اولین تحرکات سیاسی خمینی پیش از انقلاب بود.

او در نامه‌ای به پادشاه پیشین ایران، محمدرضا پهلوی، نوشته بود: «دولت در انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اسلام را در رای‌دهندگان و منتخبین شرط نکرده و به زن‌ها حق رای داده است».

او در آذر سال ۱۳۴۱ در جریان سخنرانی در مسجد اعظم قم هم با انتقاد از اصلاحات اجتماعی محمدرضا پهلوی گفته بود: «زن‌ها را وارد کردید در ادارات، ببینید در هر اداره‌ای که وارد شدند آن اداره فلج شد.»

بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷، با حمایت خمینی، حجاب اجباری علیه زنان اعمال شد.

دو هفته پس از اعلام پیروزی انقلاب ۱۳۵۷، خمینی قانون حمایت خانواده که در دوران پهلوی تصویب شده و حقوق زنان از جمله حقوق مربوط به طلاق، حداقل سن ازدواج، آزادی برای اشتغال و… را به رسمیت شناخته بود لغو کرد.

پس از لغو این قانون، خمینی در سخنرانی در مدرسه رفاه اعلام کرد رعایت حجاب برای زنان در ادارات اجباری است.

از آن زمان تاکنون زنان برای لغو حجاب اجباری مبارزه می‌کنند.

با وجود اعتراض گسترده به حجاب اجباری در ایران، امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در مناظره سوم انتخابات گفت حجاب دغدغه زنان ایران نیست.

او با توصیف زنان به عنوان «بزرگترین سرمایه اجتماعی»، دغدغه آنها را تبعیض در فرصت‌ها دانست.

علیرضا زاکانی هم حجاب اجباری را «شرعی و قانونی» خواند و افزود: «نوع مواجهه با بی‌حجابان جز از طریق احترام و مواجهه قانونی میسر نیست. احترام، احترام و احترام.»

او در مناظره نامزدها استقرار حجاب‌بان در مترو از سوی شهرداری تهران را «دروغ» خواند.

او به حضور نیروهای گشت ارشاد با عنوان «حجاب‌بان» در مترو اشاره‌ای نکرد. حضور حجاب‌بان در مترو در سال گذشته و خشونت آنها با آرمیتا گراوند، دختر دانش‌آموز نوجوان در ایستگاه شهدا باعث کشته شدن او شد.

در سال ۱۴۰۱ و در پی کشته شدن مهسا ژینا امینی در بازداشت گشت ارشاد، جنبش انقلابی در سراسر ایران با شعار «زن زندگی آزادی» و مخالفت با حجاب اجباری به راه افتاد و به سرعت به درخواست برای براندازی جمهوری اسلامی تبدیل شد.

در حالی که رسانه‌های حکومتی از بازگشت قهرکرده‌ها در این انتخابات صحبت می کنند، فروغ کنعانی، پژوهشگر جامعه‌شناسی، به ایران اینترنشنال گفت که انتخابات در سیستم دیکتاتوری، چیزی نیست که حکومت آن را مطرح می‌کند.

او گفت آنچه ما اکنون در ایران می‌بینیم یک نه بزرگ به بازی انتخاباتی است.

کنعانی در ادامه تاکید کرد در سال‌های گذشته جمهوری اسلامی تغییر گفتمانی مهمی داشته و به تعبیری دورویی را کنار گذاشته و دیگر هیچ تلاشی برای افزایش مشروعیت خود در بین مردم نمی‌کند و به جای آن از زور، خففان و سرکوب استفاده می‌کند.

ده‌ها شهروند پس از برگزاری اولین و دومین مناظره، پیام‌هایی به ایران‌اینترنشنال ارسال و تاکید کردند مشارکت در انتخابات به معنای «نادیده گرفتن جنایات جمهوری اسلامی و پایمال کردن خون قربانیان آن» در چهار دهه اخیر است.

یکی از شهروندان با ارسال پیامی صوتی گفت: «چرا رای بدهم؟ به‌خاطر این گرانی؟ به‌خاطر کشته ‌شدن جوانان؟ به‌خاطر مادرم که از کرونا مُرد و خامنه‌ای نگذاشت واکسن وارد کشور شود؟»

شهروندی دیگر با ارسال تصویر صفحه انتخابات شناسنامه خود برای ایران‌اینترنشنال گفت در اوایل جوانی سه‌ بار رای داده است اما حالا «بابت آن از خانواده کشته‌شدگان راه آزادی عذرخواهی می‌کند».

سومین مناظره چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با حضور شش نامزد شامگاه جمعه با «موضوع فرهنگ» آغاز شد.

نخستین مناظره این دوره از انتخابات، دوشنبه ۲۸ خرداد و دومین مناظره پنجشنبه ۳۱ خرداد برگزار شد.

کلی‌گویی نامزدها درباره برنامه‌هایشان، اصرار بر به‌کارگیری «توانمندی‌‌های داخلی» و استفاده پر تکرار از شعار «ما می‌توانیم» از موارد برجسته مناظره‌های گذشته بود.

سعید جلیلی، سید امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی، محمدباقر قالیباف، علیرضا زاکانی، مصطفی پورمحمدی و مسعود پزشکیان ۶ نامزد تایید صلاحیت‌شده شورای نگهبان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری هستند.

مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی (ایسپا)، بر اساس نتایج نظرسنجی جدیدش اعلام کرده ۷۳/۲ درصد مردم مناظره نخست نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری را تماشا نکردند. این نظرسنجی مربوط به روزهای ۲۹ و ۳۰ خرداد است که به گفته ایسپا، از طریق مصاحبه حضوری با چهار هزار و ۵۴۵ شهروند انجام شده است.

چهاردهمین انتخابات ریاست‌جمهوری جمعه ۸ تیر ۱۴۰۳ برگزار می‌شود.