ویتکاف: گفت‌وگو با تهران بر محور راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای و ابعاد نظامی آن خواهد بود

روزنامه گاردین در گزارشی نوشت انتظار می‌رود جمهوری اسلامی با پیشنهاد آمریکا در دور اول مذاکرات مبنی بر انتقال ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود به کشوری ثالث مانند روسیه، مخالفت کند.

در مذاکرات اولیه که به‌صورت غیرمستقیم در مسقط عمان میان عباس عراقچی و استیون ویتکاف برگزار شد، آمریکا این پیشنهاد را مطرح کرد.

این طرح بخشی از تلاش‌های واشینگتن برای کاهش دامنه برنامه هسته‌ای تهران و جلوگیری از استفاده آن برای ساخت سلاح هسته‌ای است.

گاردین افزود این موضوع یکی از موانع اصلی در مسیر توافق جدید هسته‌ای تلقی می‌شود.

ایران می‌گوید این ذخایر باید تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در داخل کشور باقی بماند و آن را نوعی تضمین در برابر خروج احتمالی آمریکا از توافق احتمالی در آینده می‌داند.

مجله اسپکتیتور در مطلبی درباره مذاکرات آمریکا و ایران نوشت که با پایان دور اول گفت‌وگو، موضع جمهوری اسلامی روشن‌تر شده است.

این مجله توضیح داد که تهران می‌خواهد زمان بخرد و از دادن هرگونه امتیاز غیرقابل بازگشتی خودداری کند.

به گفته اسپکتیتور، هدف تهران یا احیای توافقی شبیه به برجام، یا کشاندن مذاکرات به روندی فرسایشی است که در نهایت مانع تحریم‌های بیشتر و حمله نظامی شود.

این مطلب افزود: «برای حکومت ایران، زمان کلیدی‌ترین سرمایه است.»

بر اساس این گزارش، پس از ضربات سخت به گروه‌های نیابتی ایران از هفتم اکتبر ۲۰۲۳ به این‌سو مانند تلفات سنگین حماس، تضعیف جهاد اسلامی و کشته شدن حسن نصرالله، تهران به یک دوره سکون برای بازسازی توان،‌ تسلیح و سازماندهی مجدد نیرو نیاز دارد.

استیون ویتکاف، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه، به فاکس نیوز گفت مذاکرات با جمهوری اسلامی بر محور راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای و ابعاد نظامی آن خواهد بود.

او گفت: «این [توافق] بر اساس راستی‌آزمایی برنامه غنی‌سازی [اورانیوم] و در نهایت راستی‌آزمایی تسلیحاتی‌سازی [برنامه هسته‌ای ایران] خواهد بود. این شامل برنامه موشکی، نوع موشک‌هایی که آنها انبار کرده‌اند و ماشه بمب اتمی هم می‌شود.»

ویتکاف اشاره کرد که دونالد ترامپ مشخص کرده که جمهوری اسلامی نمی‌تواند به بمب هسته‌ای برسد.

او با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی در مورادی ۶۰ درصد غنی‌سازی انجام داده است، گفت ترامپ این مساله را تحمل نخواهد کرد‌، چرا که غنی‌سازی در این مقیاس توجیه غیرنظامی ندارد.

به گفته نماینده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه، هرگونه توافق همچنین باید شامل راستی‌آزمایی برای تسلیحاتی‌سازی هسته‌ای جمهوری اسلامی باشد، که شامل برنامه موشکی می‌شود.

ویتکاف گفت: «باید به توافقی دست پیدا کنیم که خیال ما را از راستی‌آزمایی در مو‌رد فعالیت‌های هسته‌ای راحت کند. امیدوارم به این توافق برسیم.»

او افزود: «در دولت قبلی آمریکا، مکانیزمی برای راستی‌آزمایی برنامه هسته‌ای ایران وجود نداشت. امیدوارم از طریق دیپلماسی به این هدف برسیم، اگرنه دولت آمریکا ناگزیر خواهد شد به راه‌های دیگری متوسل شود.»

دو منبع آگاه به ایران‌اینترنشنال گفتند ظاهرا اعلام مسقط به‌عنوان محل دور دوم گفت‌وگوهای ایران و آمریکا پس از آن انجام شد که ایتالیا درخواست تهران برای برگزاری این گفت‌وگوها در سفارت عمان در رم را رد کرد.

ایتالیایی‌ها خواهان آن بودند که این گفت‌وگوها در محلی تحت نظارت دولت ایتالیا در رم برگزار شود. به‌گفته این منابع، رایزنی‌ها میان چهار طرف در این‌باره همچنان ادامه دارد.

پیش‌تر، وزیر خارجه ایتالیا تایید کرده بود که دور دوم مذاکرات میان تهران و واشینگتن در رم برگزار خواهد شد.

عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، هم در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر خارجه عربستان سعودی گفته بود: «دور بعدی مذاکرات همچون دور نخست به میزبانی وزیر خارجه عمان در یکی از کشورهای اروپایی برگزار خواهد شد.»

اما اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، شامگاه دوشنبه در مصاحبه با ایرنا گفت: «پس از رایزنی‌های انجام شده، مقرر شد کماکان مسقط میزبان دور دوم مذاکرات باشد.»

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور با هاکان فیدان همتای ترکیه‌ای خود درباره تهدیدهای جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش برای امنیت و ثبات منطقه گفت‌وگو کرده است.

تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، در بیانیه‌ای اعلام کرد دو طرف همچنین «بر اهمیت همکاری ضدتروریسم و تقویت ناتو توافق کردند».

۹ عضو جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای به ترامپ گفتند در مذاکرات با جمهوری‌اسلامی تنها نتیجه قابل‌قبول، خلع سلاح کامل و قابل راستی‌آزمایی هسته‌ای تهران است.

این نامه تاکید کرد توانایی تهران در غنی‌سازی اورانیوم، توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای، یا انجام هرگونه تحقیق مرتبط با سلاح هسته‌ای به‌طور دائم سلب شود.

امضاکنندگان این نامه تداوم فشارها برای وادار کردن تهران به انتخاب میان رفاه اقتصادی یا بلندپروازی هسته‌ای را ضروری دانستند.

این نمایندگان همچنین از تلاش‌های دولت او برای برچیدن «برنامه هسته‌ای نظامی» جمهوری اسلامی قدردانی و بر حمایت خود از کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ علیه تهران تاکید کردند.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت دور بعدی مذاکرات با آمریکا شنبه ۳۰ فروردین دوباره در مسقط برگزار خواهد شد.

اندکی قبل از اظهارات سخنگوی وزارت خارجه درباره برگزاری مذاکرات آینده در عمان، عراقچی در گفت‌وگو با همتاهای عرب خود گفته بود مذاکرات بعدی در اروپا برگزار می‌شود. وزیر خارجه ایتالیا نیز چند ساعت قبل اعلام کرده بود دور دوم این مذاکرات ۳۰ فروردین در رم برگزار خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی با اشاره به مذاکرات با آمریکا گفت برجام یک توافق زنده است و به تعامل و رایزنی با همه طرف‌های برجام ادامه خواهیم داد.

مارک فیتزپاتریک، پژوهشگر موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک می‌گوید: «فکر می‌کنم تنها در صورتی که این مذاکرات به مسائل هسته‌ای بپردازد توافق حاصل خواهد شد».

فرنوش فرجی، عضو تحریریه ایران اینترنشنال درباره واکنش مخاطبان این رسانه درباره رفتار جمهوری اسلامی در مذاکره با آمریکا توضیح می‌دهد.

منشه امیر، کارشناس امور خاورمیانه درباره مذاکرات میان تهران و واشینگتن به ایران اینترنشنال گفت: «این احتمال وجود دارد که آقای ترامپ خیلی عجله داشته باشد تا به یک توافق برسد.»

او افزود: «باید یادآوری بکنم که ایشان قرار است ۴ هفته دیگر به عربستان سعودی سفر بکند و برایش بسیار مهم است که با دست‌آورد موفقیت مذاکرات با ایران به عربستان سفر کند.»

علی‌رضا نامورحقیقی درباره مواضع بخش‌ها داخلی حکومت در قبال غنی‌سازی هسته‌ای به ایران اینترنشنال گفت: «چه در بلوک نظامی و چه در بلوک‌های مالی حکومت و بخش‌هایی از روحانیت و بروکرات‌های بخش‌های کارگزاری معتقدند که این سیاست نابودی اسرائیل و بحث غنی‌سازی دیگر کار نمی‌کند».

دور اول مذاکرات میان واشینگتن و تهران واکنش‌های زیادی را در ایالت متحده به‌ همراه داشت.

دونالد ترامپ در نشست مشترک خبری با رهبر الساوادور گفت «مشکل با ایران را حل می‌کنم.»

سمیرا قرایی و آرش اعلایی، خبرنگاران ایران اینترنشنال در واشینگتن گزارش می‌دهند:

رسانه‌های ایران شامگاه دوشنبه از گفت‌وگوی تلفنی عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، با هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه، درباره مذاکرات تهران و واشینگتن خبر دادند.

بر اساس گزارش این رسانه‌ها، عراقچی همچنین با وزرای خارجه عربستان سعودی و بحرین نیز در این زمینه تلفنی گفت‌وگو کرده است.

رضا نجفی، نماینده جدید ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «امیدوارم سفر آتی رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهران موجب تقویت همکاری‌ها شود.»

نجفی این اظهارات را شامگاه دوشنبه در جریان تقدیم استوارنامه خود به گروسی مطرح کرد.

پیشتر لارنس نورمن خبرنگار وال‌استریت ژورنال یکشنبه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من متوجه شدم که رافائل گروسی [مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی] این هفته به ایران خواهد رفت، پیش از دور بعدی مذاکرات بین ایران و ایالات متحده.»

ترامپ گفت ایران باید سریع با ما توافق کند و جمهوری اسلامی نیز تأکید دارد که مذاکرات باید با سرعت پیش برود. اما با توجه به سابقه اتلاف وقت از سوی جمهوری اسلامی، ثمربخشی گفت‌وگوها در کوتاه‌مدت با تردید روبه‌روست.

رضا طالبی، روزنامه‌نگار و شهیر شهیدثالث، تحلیلگر سیاسی در این زمینه توضیح می‌دهند.

مجتبا پورمحسن در گزارش خود، به افشای مذاکره طولانی نمایندگان خامنه‌ای و ترامپ در عمان و دیپلماسی تقیه علی خامنه‌ای می‌پردازد و جابر رجبی، تحلیلگر سیاسی، دلیل مخالفت‌ها با مذاکره مورد نظر خامنه‌ای در داخل ایران را بررسی می‌کند.

الی کوهانیم، نماینده ویژه پیشین وزارت خارجه آمریکا، اعلام کرد که دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا به جمهوری اسلامی اجازه نخواهد داد که مذاکرات میان تهران و واشینگتن را به طور نامحدود ادامه دهند

کوهانیم دوشنبه در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز اظهار داشت: «ترامپ به‌وضوح یک مهلت برای مذاکرات ایران تعیین کرده است و ما می‌دانیم که به عنوان نویسنده کتاب 'هنر معامله'، او اجازه نخواهد داد ایرانی‌ها این مذاکرات را به‌طور نامحدود کش دهند.»

ترامپ، در ماه مارس نامه‌ای به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ارسال کرد که شامل یک مهلت دو ماهه برای دستیابی به یک توافق هسته‌ای جدید بود.

دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا اعلام کرد: «با ایران مشکل داریم اما من این مشکل را حل می‌کنم، این یکی تقریبا آسان است.»

او گفت آمریکا اگر مجبور شود برای عدم دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای «کاری بسیار سخت» که شامل حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است انجام دهد، این کار را انجام خواهد داد.

ترامپ دوشنبه در دیدار با رییس‌جمهوری ال‌سالوادور در کاخ سفید گفت: «ایران باید از رویای سلاح هسته‌ای دست بکشد. آنها حق ندارند سلاح هسته‌ای داشته باشند.»

دور اول مذاکرات واشینگتن و تهران شنبه گذشته در مسقط برگزار شد و قرار است دور دوم آن شنبه آینده در رم برگزار شود.

رییس‌جمهوری آمریکا افزود که ایران می‌تواند کشوری بزرگ باشد به شرطی که سلاح هسته‌ای نداشته باشد.

او گفت: «ایران می‌خواهد با ما مذاکره کند، اما نمی‌داند چگونه باید این کار را انجام دهد.»

ترامپ گفت: «من فکر می‌کنم آنها ما را معطل کرده‌اند چون عادت داشتند با افراد احمق در این کشور معامله کنند.»

او ادامه داد: «آنها باید سریع عمل کنند، چون نزدیک به داشتن یک سلاح هسته‌ای هستند، و آنها نباید چنین چیزی داشته باشند. اگر مجبور باشیم کاری بسیار سخت انجام دهیم، این کار را خواهیم کرد. و من این کار را نه برای خودمان، بلکه برای جهان انجام می‌دهم.اینها افرادی رادیکال هستند و نمی‌توانند سلاح هسته‌ای داشته باشند.»

وقتی از او پرسیده شد که آیا منظورش حملات به تاسیسات هسته‌ای ایران است، پاسخ داد: «البته که منظور همین است.»

دولت بریتانیا دوشنبه یک سازمان و یک فرد را تحت تحریم‌های خود علیه جمهوری اسلامی قرار داد و دلیل آن را مشارکت در فعالیت‌های خصمانه با پشتیبانی دولت ایران اعلام کرد.

در به‌روزرسانی منتشرشده در وب‌سایت رسمی دولت بریتانیا، تحریم‌های جدید از جمله مسدودسازی دارایی‌ها و محرومیت از تصدی سمت‌های مدیریتی علیه شبکه فاکستروت (Foxtrot Network) و روا مجید (Rawa Majid) اعلام شده‌اند.

دلیل این تحریم‌ها «فعالیت‌هایی است که به جرایم سازمان‌یافته شدید در بریتانیا یا هر کشور دیگری کمک کرده یا آن را تسهیل کرده‌اند.»

این اقدام تنها یک ماه پس از تحریم‌های مشابه ایالات متحده علیه شبکه فاکستروت و راوا مجید انجام می‌شود.

در بیانیه دولت آمریکا در ماه مارس، از این گروه به‌عنوان یک باند جنایت‌کار مستقر در سوئد یاد شده بود و روا مجید به‌عنوان «رهبر فراری» آن توصیف شده بود.

پیشتر سازمان اطلاعاتی سوئد و موساد، گروه تبهکاری فاکستروت سوئد یکی از گروه‌هایی دانسته بودند که با توجه به بازداشت و نگهداری رئيس این گروه در ایران، به خدمت جمهوری‌اسلامی درآمده و عملیاتی خرابکاری را به نیابت از تهران انجام می‌دهد.

وال استریت ژورنال در مقاله‌ای به امضای شورای سردبیری و با عنوان «ترامپ و آیت‌الله اتمی» به گفت‌وگوهای ایران و آمریکا پرداخته و پرسیده آیا این گفت‌وگوهای غیر مستقیم به توافقی واقعی می‌انجامد یا تکرار بازی‌های قدیمی است؟

به نوشته وال استریت ژورنال سیاست ترامپ در قبال ایران تا اینجا موفق‌ترین نقطه در کارنامه سیاست خارجی او بوده است و جمهوری اسلامی به مانند قبل سعی خواهد کرد در مذاکرات یک بازی زمان‌بر انجام دهد.

ویدیوی منتشرشده نشان می‌دهد مجری یکی از برنامه‌های صداوسیما از رامین مهمان‌پرست، سخنگوی پیشین وزرات امورخارجه می‌پرسد با توجه به مذاکرات با دولت آمریکا پس تکلیف شعار «مرگ بر آمریکا» چه می‌شود؟

مهمان‌پرست در پاسخ می‌گوید: «آمریکا اگر روابطش را اصلاح کند، آنها هم می‌توانند از دوستانی باشند که از ظرفیت ملت ایران استفاده کنند.»

ابوالفضل قدیانی،‌ زندانی سیاسی در اوین، در واکنش به هجوم و فشار ماموران امنیتی حکومت به خانواده مهدی محمودیان، دیگر زندانی سیاسی، در یادداشتی نوشت: «در این اقدام ضد انسانی، غیرقانونی و ضد اخلاقی دستگاه‌های امنیتی و دستگاه قضایی مقصرند و مسئول و باید پاسخگو باشند.»

او افزود: «اما مقصر و مسئول اصلی علی خامنه‌ای، جبار قدرت‌پرست ایران است که باید پاسخگو باشد چرا که تمامی این اعمال شنیع و شرارت‌بار به خاطر حفظ حکومت نامشروع، غیرقانونی و غاصبانه‌ اوست که در حق مردم تحت ستم ایران اعمال می‌شود.»

قدیانی اشاره کرد: «در این اقدام ضد انسانی، غیرقانونی و ضد اخلاقی دستگاه‌های امنیتی و دستگاه قضایی مقصرند و مسئول و باید پاسخگو باشند.»

حسین علیزاده، تحلیل‌گر سیاسی با اشاره به سفر قریب‌الوقوع عباس عراقچی به مسکو، گفت استیون ویتکاف، نماینده ویژه دولت ترامپ در امور خاورمیانه، قبل از سفر به عمان به مسکو رفت و معلوم است که ایران و آمریکا، برای روسیه شان ویژه‌ای قائل هستند.

او افزود اگرچه مانند ادوار گذشته مانند مذاکرات پنج به علاوه یک با حضور روسیه، نقش مسکو دیگر چندان پررنگ نیست، اما این کشور همچنان نقش مهمی در مذاکرات بین‌المللی ایران دارد.

علیزاده توضیح داد: «پرونده ایران برای مسکو مهم است. روسیه به هر حال جانب تهران را گرفته و نمی‌خواهد این کشور را از دست بدهد. چون می‌داند که سودهای کلانی در جمهوری اسلامی می‌برد.»

این تحلیل‌گر سیاسی یادآوری کرد که در جنگ اوکراین هم جمهوری اسلامی به روسیه کمک کرد و حالا در مسکو در شرایط سخت تهران برای مذاکره با واشینگتن، می‌خواهد همان نقش حمایتی را داشته باشد.

به گفته علیزاده، روسیه می‌خواهد در دور دوم مذاکرات، آمریکا را تا اندازه‌ای منعطف کند، زیرا مذاکرات رم محتوامحور خواهد بود؛ نه مانند دور اول ظاهری.

بر اساس گزارش‌ها، مذاکرات آمریکا و جمهوری اسلامی از خاورمیانه به اروپا منتقل شده اما دیگر خبری از نقش‌آفرینی ژنو و وین شنیده نمی‌شود و این رم است که برای نخستین بار میزبانی از این گفت‌وگوها را عهده‌دار خواهد بود.

ایتالیا ساعاتی پیش شکل رسمی اعلام کرد میزبان دور دوم مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا در تاریخ ۳۰ فروردین خواهد بود؛ خبری که برای بسیاری غیرمنتظره بود.

اما این کشور در ماه‌های اخیر نامش در ارتباط با تنش بزرگ دیگری میان تهران و واشینگتن شنیده شده بود: بازداشت و آزادی چچیلیا سالا، روزنامه‌نگار ایتالیایی.

مشروح گزارش را این‌جا بخوانید.

فاطمه مهاجرانی،‌ سخنگوی دولت پزشکیان، با اشاره به یک مصاحبه قبلی خود، در شبکه ایکس نوشت: «دولت از افزایش قیمت دلار سود نمی‌برد.»

مهاجرانی افزود: «بالا رفتن قیمت دلار دریافتی دولت را بیشتر یا کمتر نمی‌کند. سود دولت در ثبات است که سرمایه مادی و سرمایه اجتماعی آن را افزایش می‌دهد.»

او اشاره کرد: «تلاش برخی برای نسبت دادن نوسانات ارزی به دولت بیشتر برای پوشاندن تحلیل‌های غلط قبلی خودشان است نه چیزی بیشتر.»

در ماه‌های اخیر قیمت ارز در بازار آزاد ایران افزایش مستمر داشت و در برخی روزها از جمله پس از آغاز مذاکرات ایران و آمریکا کاهش یافت.

عبدالله النعمی، عضو هیات سیاسی حوثی‌ها با حضور در استودیوی شبکه سه صداوسیمای جمهوری اسلامی در یمن، کشورهای عربی همسایه ایران را تهدید کرد: «ما می‌توانیم به نفتکش‌های عربستان سعودی و امارات متحده عربی آسیب بزنیم.»

او گفت نفتکش‌های عربستانی و اماراتی که برای آمریکا نفت می‌برند در تیررس حوثی‌ها خواهند بود.

محمود علوی، دستیار ویژه مسعود پزشکیان و وزیر پیشین اطلاعات گفت: «ترامپ می‌خواهد قهرمان صلح باشد نه قهرمان جنگ، بنابراین جنگی در کار نخواهد بود.»

او گفت: «آنچه برخی روسای‌جمهور را ماندگار کرده، نقش‌شان در حل چالش‌های بزرگ جهانی بوده است.»

علوی در ادامه گفت ترامپ تلاش دارد امتیازات زیادی از ایران بگیرد، اما «ان‌شاءالله مذاکرات به‌درستی پیش خواهد رفت».

تصاویر منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی نشان می‌دهد هم‌زمان با مذاکرات میان جمهوری اسلامی و آمریکا،‌ مسئولان دانشگاه تهران پرچم ایالات متحده را که روی زمین ورودی دانشکده حقوق و علوم سیاسی نقاشی کرده‌ بودند، پوشانده‌اند.

نقاشی پرچم آمریکا روی زمین اماکن عمومی مانند دانشگاه‌ها در ایران، برای این است که دانشجویان و عابران مجبور به لگد کردن و عبور از روی آن باشند.

در روزهای گذشته تصاویری نیز از پاک کردن دیوارنگاره‌هایی در تهران حاوی شعارهایی علیه آمریکا در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد.

از زمان آغاز مذاکرات تاکنون، ده‌ها تن از شهروندان با ارسال پیام‌هایی به ایران‌اینترنشنال،‌ نسبت به تن دادن جمهوری اسلامی به مذاکره با دولت ترامپ که خامنه‌ای آن را «قاتل قاسم سلیمانی» دانسته و بر انتقام تاکید کرده بود،‌ واکنش نشان دادند.

شهروندان این مذاکره را عقب‌نشینی حکومت از شعار «انتقام از قاتل سلیمانی» و نشانه ترس مقامات جمهوری اسلامی از تهدیدات ترامپ خواندند.

آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا تایید کرد که دور دوم مذاکرات آمریکا و ایران در رم برگزار می‌شود.

تاجانی گفت: «درخواستی از طرف‌های ذی‌نفع و عمان که نقش میانجی را بازی می‌کند، دریافت کردیم و پاسخ مثبت دادیم.»

شبکه بلومبرگ به نقل از منابع آگاه نوشت انتظار می‌رود دور دوم مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی و آمریکا شنبه سی‌ام فروردین در شهر رم ایتالیا برگزار شود.

به گفته این منابع، جی دی ونس، معاون ترامپ، هم‌زمان با مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا در رم، به ایتالیا سفر می‌کند اما هنوز مشخص نیست که او در مذاکرات نقش یا حضوری مستقیم خواهد داشت یا خیر.

جمهوری اسلامی می‌گوید هنوز محل برگزاری دور دوم مذاکرات به طور قطعی تعیین نشده است.

کاظم غریب‌آبادی، معاون امور حقوقی و بین المللی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفت رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی،چهارشنبه غروب وارد تهران می‌شود.

به گفته او، گروسی با عباس عراقچی و رییس سازمان انرژی اتمی دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.

غریب‌آبادی افزود این سفر در چارچوب «تداوم تعاملات و همکاری‌های دو طرف» انجام می‌شود.

خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک «منبع آگاه»، گزارش آکسیوس را در خصوص دیدار عباس عراقچی و استیون ویتکاف در مسقط «نادرست» خواند.

فارس نوشت: «این گفت‌وگو در پایان مذاکرات و تنها برای چند دقیقه و به پیشنهاد طرف عمانی انجام شده است.»

آکسیوس ساعاتی پیش به نقل از منبعی آگاه گزارش داد نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه و وزیر خارجه جمهوری اسلامی، پس از پایان مذاکرات در عمان حدود ۴۵ دقیقه به شکل مستقیم و رو در رو گفت‌وگو کردند؛ مدتی طولانی‌تر از آنچه به‌صورت عمومی اعلام شده بود.

این منبع، گفت‌وگوی ویتکاف و عراقچی را «مهم، جدی و عالی» توصیف کرد.

عراقچی پس از مذاکرات مسقط گفته بود هنگام خروج از محل مذاکرات، دو هیات «به‌صورت اتفاقی» باهم برخورد و گفت‌وگویی «در حد سلام‌و‌علیک» باهم داشتند.

مرتضی محمودی، عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی گفت مذاکرات با آمریکا بر اساس «اجماع کل نظام و مسئولان عالی کشور و با مجوز رهبری» شروع شد و در حال پیشروی است.

او افزود: «امروز نقطه امید غربی‌ها، آمریکایی‌ها و ترامپ ایجاد شکاف میان مسئولان نظام است.»

محمودی در ادامه گفت: «اگر دشمن موفق شود به هدف خود در بی‌اعتمادی مردم نسبت به مسئولان برسد، دیگر موضوع سلاح و قدرت نظامی و هسته‌ای به حاشیه خواهد رفت. برای همین همه باید از مذاکره‌کنندگان حمایت کنیم.»

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک منبع آگاه گزارش داد «مذاکرات غیرمستقیم و مرحله دوم ایران و آمریکا»، قطعا با حضور و نقش میزبانی عمان برگزار خواهد شد و تاکید کرد اظهارنظرها درباره مستقیم شدن مذاکرات ایران و آمریکا «درست نیست».

این منبع افزود: «ایران اعلام کرده که همچنان میزبان عمان خواهد بود اما اینکه، مذاکرات به لحاظ مکانی در کدام کشور برگزار خواهد شد هنوز نهایی نشده است.»

او ادامه داد: «برخی رسانه‌‌های غربی سعی دارند برخی کشورها را به عنوان مکان نهایی مذاکرات معرفی کنند اما ایران در حال بررسی مکان‌های پیشنهادی و همچنین مشورت و دریافت نظر طرف عمانی است تا پاسخ نهایی را اعلام کند.»

ساعاتی پیش اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد دور دوم گفت‌وگوها میان آمریکا و ایران شنبه سی‌ام فروردین در شهر رم ایتالیا برگزار می‌شود.

احمد فاطمی، نماینده بابل در مجلس شورای اسلامی با اشاره به مذاکره با آمریکا در عمان گفت: «همگان دیدند و شاهد بودند که روز شنبه در مسقط، نمایشی از عزت و اقتدار نظام جمهوری اسلامی بر پا بود.»

او ادامه داد: «ما به تدبیر و هوشمندی و درایت رهبری ایمان داریم و مذاکره را تابو نمی‌دانیم.»

اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، صبح دوشنبه در نشستی خبری گفت: «موضوع هسته‌ای ما بهانه‌ای برای ‌ایجاد یک بحران غیرضروری شده است. برنامه هسته‌ای ما مطلقا صلح‌آمیز بوده و این را آژانس انرژی اتمی تایید کرده است.»

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اسفند ۱۴۰۳ گفت جمهوری اسلامی همچنان با این نهاد همکاری نمی‌کند تا ثابت کند که به‌دنبال سلاح هسته‌ای نیست. این اظهارات با واکنش تند سازمان انرژی اتمی و وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی مواجه شد.

شبکه بلومبرگ پنجم فروردین امسال گزارش داد بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال تهیه گزارشی ویژه درباره تخلفات جمهوری اسالمی در سال‌های اخیر هستند. یکی از مسائل کلیدی این گزارش، عدم ارائه توضیحات فنی معتبر از سوی تهران درباره وجود ذرات اورانیوم در سایت‌هایی است که قبلا اعلام نشده بودند.

بقائی با اشاره به حضور قریب‌الوقوع گروسی در تهران، گفت درباره اصل سفر او تفاهم شده و جزییات و برنامه سفر در حال پیگیری است.

او افزود: «فکر می‌کنم گروسی همین هفته به تهران سفر کند.»

مذاکره مستقیم با آمریکا موثر و مفید نیست

بقائی در این نشست خبری به موضوع مذاکره نیز پرداخت و گفت مذاکره مستقیم با آمریکا «موثر و مفید نیست».

این مقام وزارت خارجه جمهوری اسلامی تاکید کرد: «مادامی که زبان فشار و تهدید وجود دارد، مذاکره با آمریکا به صورت مستقیم اتفاق نمی‌افتد.»

او افزود: «محل مذاکرات موضوع مهمی نیست اما طبق اعلام وزیر خارجه احتمالا دور بعدی مذاکرات در محلی غیر از عمان خواهد بود. شکل و چارچوب مذاکرات با آمریکا به صورت غیرمستقیم و با واسطه عمان باقی خواهد ماند.»

سخنگوی وزارت خارجه دولت پزشکیان مواضع آمریکایی‌ها را «متناقض» خواند و گفت: «شما نمی‌توانید مدعی مذاکره باشید و از طرفی فشار بیاورید و تهدید کنید.»

بقائی گفت در همین هفته، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه دولت پزشکیان، در سفری «از قبل برنامه‌ریزی شده» به روسیه می‌رود اما از این فرصت برای گفت‌وگو درباره آخرین تحولات مذاکرات مسقط استفاده خواهد کرد.

بقائی همچنین بار دیگر تکرار کرد مطالبه اصلی جمهوری اسلامی، رفع تحریم‌ها و موضوع مذاکرات با آمریکا منحصر به موضوع هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری در دستور کار قرار ندارد.

او به همکاری اقتصادی تهران و واشینگتن هم اشاره کرد و گفت: «جمهوری اسلامی هیچ وقت مانعی بر سر راه همکاری اقتصادی طرف‌های مقابل نبوده و این مشکل خود آمریکاست که با وضع قوانین پیچیده، شهروندان خودش از هرگونه مراوده اقتصادی با ایران محروم کرده است.»

علی محمدی‌سیرت، نماینده خامنه‌ای در نیروی قدس سپاه پاسداران گفت اگر آمریکایی‌ها در مذاکره «معقول و منطقی» برخورد کنند، ممکن است جمهوری اسلامی به نتیجه خوبی برسد.

اوافزود: «اما اگر رفتارشان از روی خودخواهی، زورگویی و قلدرمآبی باشد، به هیچ کدام از این‌ها پاسخ مثبت نخواهیم داد.»

ژان‌ نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه گفت که این کشور همراه با بریتانیا و آلمان، با دقت روند مذاکرات هسته‌ای میان آمریکا و جمهوری اسلامی را زیر نظر خواهند داشت تا با منافع اروپا هم‌راستا باشد.

او هنگام ورود به نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ اظهار داشت: «ما همراه با دوستان و شرکای بریتانیایی و آلمانی خود هوشیار خواهیم بود تا هرگونه مذاکره‌ای که ممکن است میان آمریکا و ایران انجام شود، با منافع امنیتی ما در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران مطابقت داشته باشد.»

مشروح گزارش را این‌جا بخوانید.

شهرام خلدی، استاد روابط بین‌الملل، در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال گفت روابط تهران و واشینگتن در «وضعیت برزخی» قرار دارد و این شرایط حداکثر تا اواسط تیرماه ادامه خواهد داشت.

او افزود: «ترامپ دوست ندارد تحقیر شود و اگر احساس کند، جمهوری اسلامی در حال وقت‌کشی و جرزنی در مذاکرات است، واکنش نشان خواهد داد.»

به گفته این تحلیلگر، ترامپ خواهان دستیابی به توافق با حکومت ایران است، اما استقرار گسترده نیروها و تجهیزات نظامی آمریکا در منطقه از بی‌اعتمادی او به جمهوری اسلامی حکایت دارد.

عباس گلرو، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، اعلام کرد مذاکره با آمریکا «تصمیم کل نظام» است.

گلرو گفت: «مذاکره تصمیم کل نظام حاکمیتی است و طبیعتا کسی نمی‌تواند در موضوع حساسی چون مذاکره با آمریکا بدون تصمیم نهادهای بالادستی مذاکره کند... طبیعتا آنچه که تیم مذاکره‌کننده در عمان انجام داده و موضوع در دست اقدام است، یک تصمیم کلان حاکمیتی است.»

او افزود: «دیپلماسی یعنی باز بودن درهای مذاکره برای تامین منافع و موضع کلی مجلس هم حمایت از تیم مذاکره‌کننده است.»

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، پیش‌تر تاکید کرده بود مذاکره با آمریکا «شرافتمندانه نیست» و «هیچ تاثیری» در حل مشکلات کشور نخواهد داشت.

روزنامه جمهوری اسلامی در مطلبی، به انتقاد از مخالفان مذکرات اخیر حکومت ایران و آمریکا پرداخت و نوشت این «بدگویان» در اقلیت هستند و «کسر قابل اعتنایی از جامعه نمی‌شوند».

این روزنامه افزود: «همه کسانی که منافع شان در خطر است به صف شده‌اند، حتی اسکول نظام، حتی آن مستندساز ناکام، حتی سخنرانان همه چیزدان، حتی توپخانه‌چی‌های کلمات، حتی وکیل‌الحرف‌های همیشه عصبانی. این‌ها که در نیت شاید هزار فرسنگ فاصله داشته باشند، اما لبه دوم قیچی صهیونیست‌ها را کامل می‌کنند.»

این روزنامه هشدار داد: «نمی‌توان از حضور نفوذی‌هایی که با نقاب سوپر انقلابی به سینه انقلاب شلیک می‌کنند، هم غافل شد.»

روزنامه کیهان، رسانه زیر نظر نماینده علی خامنه‌ای، توافق احتمالی جمهوری اسلامی با دونالد ترامپ را «از بنیان سست و نامعتبر» خواند و رییس‌جمهوری آمریکا را به «باج‌خواهی» متهم کرد.

کیهان نوشت: «انکار واقعیت و خوش‌خیالی به جای هوشمندی و درایت، واقعیت را تغییر نمی‌دهد. ترامپ، قاتل شهید سلیمانی و نقض‌کننده توافق برجام است. او، این مدل را توسعه داده و حالا از متحدان اروپایی و اوکراین و کانادا و دانمارک و عربستان و ... هم باج‌خواهی می‌کند.»

این رسانه افزود: «توافق با چنین شخصیت مذبذب، آشفته، متوهم، خودشیفته و در عین حال سست عنصر و ضعیفی، از بنیان سست و نامعتبر است. با او باید زبان اقتدار و طلبکاری سخن گفت.»

کیهان برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را «صلح‌آمیز» خواند و نوشت: «حتی اگر ایران بتواند یک یا چند بمب اتمی هم تولید کند، در برابر چند ده هزار بمب اتمی آمریکا و متحدانش، تهدیدی محسوب نمی‌شود.»

دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، به خبرنگاران گفت: «به‌زودی درباره ایران تصمیم‌گیری خواهیم کرد.»

او افزود با گروه‌های مختلفی درباره موضوع ایران گفت‌و‌گو کرده است.

پایگاه خبری اکسیوس به نقل از دو منبع آگاه گزارش داد دور بعدی مذاکرات تهران و واشینگتن شنبه ۳۰ فروردین در رم، پایتخت ایتالیا، برگزار خواهد شد.

به گفته یکی از این منابع، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در عمان حدود ۴۵ دقیقه گفت‌وگو کردند، مدتی طولانی‌تر از آنچه به‌صورت عمومی اعلام شده بود.

اکسیوس به نقل از منابع خود، گفت‌وگوی ویتکاف و عراقچی را «مهم، جدی و عالی» توصیف کرد.

این رسانه افزود دولت دونالد ترامپ از دور نخست مذاکرات در مسقط رضایت داشت، چرا که گفت‌وگوها طبق برنامه پیش رفت و هدف تعیین‌شده، یعنی گذار از مذاکره غیرمستقیم به مستقیم، محقق شد.

پیش‌تر خبرنگار وال استریت ژورنال گزارش داده بود احتمال وین میزبان دور بعدی مذاکرات ایالات متحده و حکومت ایران است.

مشروح اخبار و رویدادهای پیشین مربوط به مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا را اینجا بخوانید.