تلاش ترامپ برای توافق با تهران همزمان با محقق نشدن وعدههایش در مورد صلح در غزه و اوکراین
خبرگزاری رویترز جمعه ۲۹ فروردین نوشت دولت دونالد ترامپ در حالی برای دور دوم گفتوگو با ایران آماده میشود که رییسجمهوری آمریکا هنوز به وعدههای انتخاباتی خود برای برقراری صلح در اوکراین و غزه عمل نکرده است.
این گفتوگوها قرار است شنبه ۳۰ فروردین در رم برگزار شوند؛ در ادامه دیداری که هفته گذشته در عمان با توصیف «مثبت» از سوی هر دو طرف انجام شد.
طرح توافق احتمالی هنوز در مراحل ابتدایی بررسی است و مقامهای کاخ سفید احتمال دستیابی سریع به توافق را «بسیار پایین» میدانند. با این حال، برخی منابع آگاه از احتمال شکلگیری یک توافق موقت پیش از توافق نهایی سخن گفتهاند.
رییس تیم مذاکرهکننده آمریکا استیون ویتکاف است؛ یک دوست قدیمی ترامپ و سرمایهگذار حوزه املاک که هیچ تجربه دیپلماتیکی ندارد.
او همزمان مسئول رسیدگی به پروندههای ایران، اوکراین و غزه است. با این حال، مزیتش ارتباط مستقیم با شخص ترامپ است؛ امری که میتواند به ایرانیها اطمینان دهد نظرات واقعی رییسجمهوری آمریکا را میشنوند.
اما ویتکاف در مواضعش نوسان داشته است: از پذیرش غنیسازی محدود با نظارت شدید تا تاکید بر ضرورت «حذف کامل» برنامه غنیسازی ایران.
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش گفته است که «اصل غنیسازی قابل مذاکره نیست».
رویترز در ادامه نوشت: «در این میان، تهدیدهای مکرر ترامپ به بمباران تاسیسات هستهای ایران، تردیدها را درباره نیت واقعی آمریکا در مذاکرات افزایش داده است. هرچند ترامپ تاکید کرده که گزینه نخست او مذاکره است اما گفته که گزینه دوم برای ایران بسیار بد خواهد بود.»
بر اساس گزارشهای منتشر شده، فشار تحریمهای شدید اقتصادی، ایران را به میز مذاکره کشانده؛ اگرچه تهران همچنان با بیاعتمادی به گفتوگوها نگاه میکند.
از زمان خروج ترامپ از برجام در دوره اول ریاستجمهوریاش، ایران محدودیتهای توافق ۲۰۱۵ را زیر پا گذاشته و سطح غنیسازی خود را به نزدیکی حد لازم برای ساخت سلاح اتمی رسانده است.
همزمان، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل از مذاکرات ترامپ و ایران غافلگیر شده و خواهان توافقی شبیه توافق لیبی در سال ۲۰۰۳ است؛ الگویی که به گفته تحلیلگران، مورد پذیرش ایران نخواهد بود.
از سوی دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز نگران آغاز جنگی دیگر در خاورمیانهاند و بیم آن دارند که از روند مذاکرات کنار گذاشته شوند.
با اینکه دستیابی به توافق جامع با ایران با موانع جدی روبهرو است، برخی تحلیلگران معتقدند ترامپ شاید در پرونده ایران، شانس بیشتری برای موفقیت داشته باشد تا پایاندادن به جنگهای غزه و اوکراین.