جنگ تعرفه‌ای اردوغان علیه صنعت فولاد ایران؟
برخی رسانه‌های داخلی در ایران بدون اشاره به جزییات، در مورد افزایش تعرفه بر فولاد ایران در ترکیه تا ۴۵ درصد ابراز ناخشنودی کردند. اطلاعات انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور نشان می‌دهد سال گذشته با وجود افزایش حجم صادرات فولاد ایران، ارزش این صادرات ۱۳ درصد کاهش داشته است.
نور نیوز، رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی، چهارشنبه سوم اردیبهشت گزارشی از خبرگزاری فارس را در مطلبی تحت عنوان «فولاد ایران در شوک تعرفه‌ای؛ اقدام غیر‌قابل توجیه آنکارا علیه ایران» بازنشر کرد و به انتقاد از رویکرد دولت ترکیه پرداخت.
خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، اول اردیبهشت از قول یک تولیدکننده فولاد که نخواست نامش فاش شود، نوشت که رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهوری ترکیه، روی هر کیلوگرم واردات فولاد ایران «تا ۴۵ درصد» تعرفه وضع کرده است.
جزییاتی از زمان وضع این تعرفه و رقم دقیق آن منتشر نشده است.
نور نیوز نوشت: «ترکیه با وضع تعرفه ۴۵ درصدی بر واردات فولاد از ایران، عملا مسیر صادرات فولاد کشور را مسدود کرده است. این اقدام در کنار رکود داخلی و بحران انرژی، زنگ هشدار نابودی زنجیره فولاد را به صدا درآورده است.»
تاثیر کسری انرژی بر صنعت فولاد
ابوالفضل حشمتی، کارشناس صنعتی، «ناترازی انرژی» - اصطلاحی که جمهوری اسلامی از آن برای توصیف کمبود انرژی استفاده می‌کند - را یکی از عوامل مهم تضعیف زنجیره تولید فولاد ارزیابی کرد.
او در گفت‌وگو با فارس تاکید کرد قطع گاز و برق به‌ویژه در فصول سرد و گرم، عملا تولیدکنندگان را به حالت نیمه‌فعال درآورده است.
ترکیه همواره از مقاصد اصلی صادرات فولاد ایران بوده است. این کشور علاوه بر این‌که خود از فولاد ایران استفاده می‌کند، به عنوان یک واسطه نیز در مسیر صادرات فولاد ایران نقش بازی می‌کند.
بهمن ۱۴۰۳، بورس نیوز گزارش داد پیش از سقوط بشار اسد حجم قابل توجهی از محصولات فولادی ایران به‌طور غیرمستقیم به سوریه صادر می‌شد اما با به قدرت رسیدن مقامات جدید در دمشق، ایران به طور کامل از معادلات اقتصادی سوریه کنار گذاشته شده و ترکیه بازار این کشور را در اختیار گرفته است.
واسطه‌گری ترکیه در تجارت فولاد ایران
کیوان جعفری طهرانی، کارشناس بازارهای جهانی آهن و فولاد، در مورد واسطه‌گری ترکیه گفت: «در زمان ریاست‌جمهوری اسد، فولاد ایران به ترکیه ارسال می‌شد و از آنجا با تغییر گواهی مبدا، به قیمت‌هایی بین ۲۰ تا ۳۰ دلار بالاتر به سوریه، اروپا و دیگر کشورها صادر می‌شد که در این حالت تولیدکننده فولاد ایرانی به اندازه ترکیه سودی نمی‌برد.»
گزارش ۱۱ ماهه (تا اسفند) سال ۱۴۰۳ انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران نشان می‌دهد در این مدت، وزن صادرات کل زنجیره فولاد و آهن ایران نسبت به ۱۱ ماه مشابه سال ۱۴۰۲، افزایش ۰.۸ درصدی داشته است اما ارزش این صادرات در سال ۱۴۰۳ نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش ۱۳ درصدی نشان می‌دهد.
در ۱۱ ماه سال ۱۴۰۳، جمعا ۲۷ میلیون و ۱۶۳ هزار تن انواع فولاد و آهن به ارزش شش میلیارد و ۳۵ میلیون دلار صادر شده است.
بر اساس اعلام گمرک جمهوری اسلامی، در ۱۱ ماه سال ۱۴۰۳، ارزش کل صادرات غیرنفتی کشور ۵۳ میلیارد و ۳۷۶ میلیون دلار بوده که نشان می‌دهد سهم فولاد از مجموع صادرات غیرنفتی کشور بیش از ۱۱ درصد بوده است.
