وزیر کشور ترکیه از بازداشت بیش از هزار و ۱۰۰ تن در اعتراضات ضددولتی مرتبط با دستگیری اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول خبر داد. شامگاه سوم فروردین، تظاهرات حامیان امام‌اوغلو با یورش نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد و پس از آن حداقل ۱۱ روزنامه‌نگار و عکاس در استانبول بازداشت شدند.
علی یرلی‌کایا، وزیر کشور ترکیه، دوشنبه چهارم فروردین گفت در جریان تظاهرات «غیرقانونی» از ۲۹ اسفند تا سوم فروردین، یک هزار و ۱۳۳ مظنون دستگیر شده‌اند.
او شماری از بازداشت‌شدگان را به ارتباط با «۱۲ گروه تروریستی مختلف» متهم کرد و گفت برخی نیز پیش‌تر به اتهام انجام جرایم مرتبط با مواد مخدر، سرقت، کلاهبرداری، آزار و سوءاستفاده جنسی، ضرب و جرح عمدی و ۱۷ جرم مختلف دیگر، تحت پیگرد قضایی بوده‌اند.
وزیر کشور ترکیه از زخمی شدن ۱۲۳ پلیس در این اعتراضات خبر داد و گفت از تجمع‌کنندگان «اسید، سنگ، چوب، ترقه، کوکتل مولوتوف، تبر و چاقو» کشف و ضبط شده است.
بازداشت خبرنگاران در ترکیه
شبکه هالک تی‌وی ترکیه، چهارم فروردین از بازداشت دست‌کم ۱۱ روزنامه‌نگار و عکاس رسانه‌های محلی و بین‌المللی مانند خبرگزاری فرانسه خبر داد و گفت که این افراد تظاهرات اعتراضی علیه دولت را در استانبول پوشش می‌دادند.
بر اساس این گزارش، نیروهای پلیس بامداد دوشنبه این روزنامه‌نگاران را بازداشت و به اداره پلیس استانبول منتقل کردند.
شمار دیگری از روزنامه‌نگاران که تجمعات را گزارش می‌کردند نیز شامگاه یک‌شنبه مورد خشونت پلیس قرار گرفتند.
هالک تی‌وی گزارش داد دست‌کم دو روزنامه‌نگار رسانه محلی «بیرگون» با وجود اطلاع‌رسانی به پلیس مبنی بر این‌که خبرنگار هستند، با باتون مورد ضرب و جرح قرار گرفته و لگد خوردند.
خبرنگار راشا تودی، شبکه خبری بین‌المللی دولت روسیه نیز هنگام ضبط تصاویر تجمعات و حملات به آن در استانبول، هدف ضرب و جرح نیروهای پلیس قرار گرفت و به بیمارستان منتقل شد.
پنجمین شب تظاهرات حامیان امام‌اوغلو به خشونت کشیده شد
موج اعتراضات مخالفان دولت رجب طیب اردوغان و حامیان امام‌اوغلو، شامگاه سوم فروردین در ترکیه ادامه یافت و هزاران نفر در آنتالیا، آنکارا، ازمیر، استانبول و دیگر شهرهای ترکیه به خیابان‌ها رفتند.
این تجمعات در برخی شهرها به ویژه در استانبول، با مداخله پلیس و استفاده از گاز اشک‌آور برای متفرق کردن معترضان همراه شد.
از سوی دیگر در رسانه‌های اجتماعی تصاویری از لنگه کفش‌های آویزان شده در کنار خیابان‌های استانبول منتشر و پربازدید شده است که در تظاهرات شامگاه یک‌شنبه و درگیری با نیروهای پلیس از پای معترضان درآمده‌اند.
برخی از این ویدیوها در صفحات پربازدید، ساعاتی پس از انتشار، حذف شدند.
ماموران امنیتی دولت ترکیه در روزهای اخیر صدها شهروند معترض را در تجمعات آنکارا، پایتخت و سایر شهرها دستگیر کرده‌اند.
امام‌اوغلو، مهم‌ترین رقیب سیاسی اردوغان که به اتهام فساد مالی بازداشت شده، سوم فروردین و پیش از انتقال به زندان اعلام کرد که تسلیم نخواهد شد و از مردم خواست در اعتراض به این اقدام، دست به تظاهرات سراسری بزنند.
درخواست ترکیه از ایکس برای مسدود کردن حساب کاربری مخالفان
هم‌زمان با شدت گرفتن تظاهرات، مقامات ترکیه از شبکه اجتماعی ایکس خواستند صدها حساب کاربری منتسب به مخالفان را مسدود کند.
در پاسخ، تیم ارتباطات ایکس شامگاه سوم فروردین در پستی اعلام کرد: «ما با تصمیمات مکرر اداره فناوری اطلاعات و ارتباطات ترکیه که خواستار مسدودسازی بیش از ۷۰۰ حساب متعلق به رسانه‌ها، خبرنگاران، چهره‌های سیاسی، دانشجویان و دیگر شهروندان در ترکیه شده، مخالفت می‌کنیم.»
ایکس افزود: «ما معتقدیم که این تصمیم دولت ترکیه نه‌تنها غیرقانونی است بلکه میلیون‌ها کاربر ترکیه‌ای را از دسترسی به اطلاعات و بحث‌های سیاسی در کشور خود محروم می‌کند.»
با این‌حال شماری از کاربران، زیر این پست ده‌ها حساب ایکس را مثال آوردند که دسترسی به آن‌ها در ترکیه محدود شده است.
در پیام درج شده روی این حساب‌های کاربری آمده: «این صفحه در پاسخ به یک درخواست قانونی در ترکیه مسدود شده است.»
مهمت باران کیلیچ، روزنامه‌نگار ترکیه‌ای، زیر این پست ایکس نوشت: «تعداد زیادی حساب در ترکیه مسدود شده‌اند. بیشتر آن‌ها متعلق به دانشجویانی هستند که به‌طور فعال در تظاهرات شرکت می‌کنند. حساب‌های روزنامه‌نگاران، سازمان‌های غیردولتی و اتحادیه‌ها هم در لیست هستند.»
او خطاب به مدیران این شبکه اجتماعی افزود: «بله، شما به احکام اعتراض می‌کنید اما در عین حال از آن‌ها پیروی می‌کنید.»
واکنش‌های بین‌المللی
دولت آلمان بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول را به شدت محکوم کرد و آن را «ضربه‌ای جدی به دموکراسی در ترکیه» خواند.
وزارت خارجه آلمان دوشنبه چهارم فروردین اعلام کرد: «رقابت‌های سیاسی نباید از طریق دادگاه‌ها و زندان‌ها انجام شود. ما انتظار داریم که این اتهامات به‌صورت شفاف بررسی شوند و روند دادرسی عادلانه و مبتنی بر اصول حاکمیت قانون باشد.»
این وزارتخانه همچنین خواستار یک روند دادرسی عادلانه برای افرادی شد که در جریان اعتراضات علیه بازداشت امام‌اوغلو دستگیر شده‌اند.
پیش‌تر فرانسه نیز گفته بود از این بازداشت‌ها «عمیقا نگران» است.
دولت فرانسه اعلام کرد که این دستگیری می‌تواند «عواقب سنگینی برای دموکراسی ترکیه» داشته باشد.
برگزاری انتخابات مقدماتی حزب امام‌اوغلو
اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوریخواه خلق ترکیه که امام‌اوغلو نیز از اعضای آن است، شامگاه سوم فروردین در میدان ساراچ‌خانه استانبول در جمع معترضان حاضر شد و برای آن‌ها سخنرانی کرد.
شهرداری استانبول سوم فروردین اعلام کرد در انتخابات مقدماتی نمادین حزب جمهوریخواه خلق، ۱۵ میلیون نفر مشارکت داشتند و از این میان، ۱۳ میلیون و ۲۱۱ هزار نفر حمایت خود را از امام‌اوغلو اعلام کردند.
امام‌اوغلو قرار بود سوم فروردین به‌عنوان نامزد حزب جمهوریخواه خلق (اصلی‌ترین حزب اپوزیسیون ترکیه) برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۸ معرفی شود.
هم‌زمان با اعلام نتایج انتخابات درون‌حزبی، امام‌اوغلو پیامی در ایکس منتشر کرد و با اشاره به مشارکت گسترده مردم در انتخابات، نوشت که میلیون‌ها نفر این پیام روشن را به اردوغان فرستادند که: «دیگر کافی است.»
او گفت میلیون‌ها نفر در این کشور که از «ظلم حکومت، نابسامانی اقتصادی، نبود شایسته‌سالاری و قانون‌گریزی» به ستوه آمده‌اند، پای صندوق‌های رای رفتند.
با وجود اعتراضات گسترده، دولت اردوغان به اقدامات خود علیه امام‌اوغلو ادامه می‌دهد.
وزارت کشور ترکیه سوم فروردین اعلام کرد امام‌اوغلو از سمت خود به‌عنوان شهردار استانبول تعلیق شده است.
علاوه بر امام‌اوغلو، دو شهردار دیگر نیز از مقام خود تعلیق شدند.
با کنار گذاشته شدن امام‌اوغلو، انتظار می‌رود شورای شهر استانبول که اکثریت آن در اختیار حزب جمهوریخواه خلق است، در روزهای آینده فردی را به‌عنوان شهردار موقت برای جانشینی او انتخاب کند.
