دبیر ارشد خبر در ایران‌اینترنشنال
جایزه بسیار معتبر ادبی گنکور، سال ۲۰۲۴ به کامل داود Kamel Daoud نویسنده برجسته الجزایری اهدا شد. کامل داود این جایزه را برای رمان جدید خود «حوریان» دریافت کرد؛ کتابی که به عمق زخم‌های به‌جامانده از «دهه سیاه» در الجزایر می‌پردازد.
دهه سیاه، به دوره‌ای وحشتناک از جنگ داخلی بین گروه‌های اسلام‌گرای افراطی و ارتش الجزایر اطلاق می‌شود که بین سال‌های ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۲ رخ داد.
در این رمان، داود داستان زندگی زنی به نام «اوب» را روایت می‌کند که پس از حمله‌ای وحشیانه در دوران کودکی‌اش، قادر به حرف زدن نیست و تنها با خود و دنیای درونی‌اش در ارتباط است. او تلاش می‌کند این تراژدی و سرکوب‌ها را از دریچه نگاه خود و با یک روایت زنانه به نسل آینده منتقل کند.
کامل داود نویسنده و روزنامه‌نگاری است که به دلیل سبک نوشتاری جسورانه و نگاه انتقادی‌اش به موضوعات اجتماعی و سیاسی، به ویژه نقد اسلام‌گرایی و خشونت‌های دهه ۹۰ الجزایر، شهرت یافته است.
او در فرانسه با رمان «مورسو، بررسی مجدد» که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد به شهرت رسید. این رمان برداشتی مجدد از رمان «بیگانه» آلبر کامو است و از زاویه دید خانواده مرد عربی که به دست مورسو شخصیت بیگانه کشته‌شد، روایت می‌شود.
داود که از زندگی در الجزایر و نوشتن در زمینه‌های حساس سیاسی تجربه‌های سختی داشته، سرانجام به فرانسه مهاجرت کرد و اکنون ساکن این کشور است.
داود در کنار فعالیت‌های ادبی، به‌عنوان روزنامه‌نگار و ستون‌نویس به موضوعات فرهنگی و سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا می‌پردازد. نوشته‌های او به‌دلیل بی‌پروایی در بیان موضوعات حساس، بارها او را هدف انتقاد و تهدید قرار داده است.
داود در گفت‌وگویی که پس از دریافت جایزه گنکور با رسانه‌ها انجام داد، گفت که این رمان در حقیقت تلاشی برای بازسازی و رستاخیز است، نه صرفا روایتی از جنگ. او گفت که نوشتن حوریان برای او راهی بود برای یافتن معنایی جدید از شادی و زندگی پس از مهاجرت به فرانسه.
داود می‌گوید در الجزایر، بسیاری از افراد با باری از احساس گناه از عدم شرکت در جنگ استقلال بزرگ می‌شوند؛ احساسی که با زندگی در کشوری همچون فرانسه که آزادی‌های بیشتری دارد، کمرنگ‌تر می‌شود و به افراد اجازه می‌دهد تا مستقل‌تر به زندگی بپردازند.
بلافاصله پس از اعلام نام کامل داود به‌عنوان برنده، او در پیامی در شبکه‌ی اجتماعی ایکس با انتشار عکس پدر و مادرش نوشت که «این رویای شماست، تاوان سال‌های زندگی شما. به پدرم که درگذشت. به مادرم که هنوز زنده است اما دیگر چیزی به یاد نمی‌آورد. هیچ واژه‌ای برای بیان یک سپاس‌گذاری واقعی وجود ندارد.»
حوریان را می‌توان اثری دانست که داود از طریق آن، سکوتی را که دهه‌ها بر الجزایر حاکم بوده، به چالش می‌کشد. در کشوری که صحبت کردن درباره جنگ داخلی و دهه سیاه ممنوع است.
داود با نوشتن این رمان، این دوره تلخ و سیاه را به مردم یادآوری می‌کند. او معتقد است که این سکوت تنها به نفع کسانی است که نمی‌خواهند جامعه الجزایر با زخم‌های خود روبه‌رو شود و به بازسازی و درک واقعیت‌های تاریخی بپردازند. داود گفته حوریان کتابی است برای فراموش نکردن و انتقال تجربه‌ها به نسل‌های آینده.
داود معتقد است که یک کتاب نمی‌تواند جهان را تغییر دهد، اما می‌تواند پیام و نمادی از مقاومت و پایداری باشد. او ابراز امیدواری کرد که حوریان در غرب، ارزش آزادی‌ها و هزینه‌هایی را که زنان و اقلیت‌ها برای آن پرداخت می‌کنند نمایان سازد و در الجزایر، به مردم نشان دهد که برای ساخت آینده‌ای روشن، باید با تمام بخش‌های تاریخ خود روبه‌رو شوند و تنها به دوره‌ای خاص از آن اکتفا نکنند.
شخصیت اصلی حوریان، اوب، نمادی از زنانی است که با مقاومت و سرسختی به جنگ با سرکوب و محدودیت‌ها پرداخته‌اند. داود با این کار به زنان خاورمیانه و شمال آفریقا که همچنان با محدودیت‌ها و تبعیض‌ها مواجه هستند، ادای احترام می‌کند.
او این رمان را به تمام زنانی تقدیم کرده که در برابر نظام‌های سرکوبگر و فرهنگ‌های سنتی می‌ایستند و تلاش می‌کنند صدای خود را به گوش دیگران برسانند.
شاید در همین راستا ساعتی پیش از اهدای جایزه گنکور، کامل داود در توییتی با انتشار عکس دختر علوم و تحقیقات و با نوشتن کلمه «ایران» از اعتراض برهنه این دختر تقدیر کرده بود.
جایزه گنکور مهم‌ترین جایزه ادبی فرانسه است که در سال ۱۹۰۳ از سوی انجمن برادران گنکور بنیان‌گذاری شد. این جایزه هر سال به بهترین رمان نوشته‌شده به زبان فرانسوی اهدا می‌شود. برنده گنکور تنها جایزه‌ای نمادین به مبلغ ۱۰ یورو دریافت می‌کند؛ اما این جایزه موجب فروش چند صدهزارجلدی کتاب برنده می‌شود و تاثیر قابل‌توجهی بر شهرت و فروش آثار قبلی و بعدی او می‌گذارد.
