جنگنده اف-۳۵آی اسرائیل، نسخه بومی‌سازی‌شده اف-۳۵ آمریکایی، اکنون به‌عنوان یکی از پیچیده‌ترین سامانه‌های هوایی جهان شناخته می‌شود. این هواپیما با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای یادگیرنده، سامانه‌های جنگ الکترونیک بومی و هوش مصنوعی عملیاتی، مفهوم جنگ هوایی را بازتعریف کرده است.
نشریه آمریکایی «امنیت ملی»، دوشنبه پنجم آبان در گزارشی نوشت جنگنده اف-۳۵آی که در جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل وارد خاک ایران شد، مجهز به یک سیستم نرم‌افزاری هوشمند است که از داده‌های هر ماموریت برای بهبود عملکرد خود استفاده می‌کند.
این فناوری که در اسرائیل توسعه یافته، مجموعه‌ای از «پرونده‌های داده پروازی میدانی» ایجاد می‌کند و نتایج هر عملیات را در سیستم ذخیره می‌سازد. سپس نرم‌افزار بر اساس تجربیات قبلی، تصمیم‌های پروازی، مسیرهای نفوذ و الگوهای حمله را بهینه‌سازی می‌کند.
به بیان ساده، اف-۳۵آی با هر پرواز «باهوش‌تر» می‌شود. قابلیتی که تاکنون در هیچ جنگنده دیگری دیده نشده است.
غلاف جنگ الکترونیک «پرش فرکانسی»
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های فنی میان اف-۳۵آی اسرائیل و نسخه‌های دیگر، نصب غلاف جنگ الکترونیک بومی با قابلیت پرش فرکانسی (Frequency Hopping) است.
این سامانه می‌تواند در لحظه، طیف فرکانس‌های راداری دشمن را شناسایی و از طریق تغییر مداوم سیگنال‌های خود، مانع قفل شدن رادارها بر جنگنده شود.
به گفته نشریه امنیت ملی، در جنگ ۱۲ روزه، این غلاف نقشی تعیین‌کننده داشت؛ چرا که رادارهای ایران در تمام مدت نبرد عملا «کور شده بودند» و هیچ‌کدام از جنگنده‌های اسرائیلی شناسایی نشدند.
پلتفرم چندمنظوره با مغز دیجیتال
اف-۳۵آی تنها یک جنگنده نیست بلکه یک سامانه شبکه‌ای پرنده است. حسگرهای چندطیفی آن به‌طور هم‌زمان داده‌های جنگ الکترونیک، شناسایی و تصویربرداری فروسرخ را دریافت و با سیستم فرماندهی زمینی و سایر جنگنده‌ها به اشتراک می‌گذارد.
این پیوند داده‌ای لحظه‌ای به خلبان تصویری یکپارچه از میدان نبرد می‌دهد و امکان تصمیم‌گیری سریع و دقیق را فراهم می‌کند.
این گزارش تاکید کرد: «اف-۳۵آی به‌نوعی هوش مصنوعی تاکتیکی مجهز است که می‌تواند تهدیدها را پیش‌بینی کند، اولویت هدف‌ها را تعیین کند و مسیر فرار بهینه را پیشنهاد دهد.»
سلاحها و قابلیت نفوذ
اف-۳۵آی با ترکیبی از موشکها و بمبهای هدایتشونده بومی و آمریکایی تجهیز شده است؛ از جمله بمبهای دقیق ساخت اسرائیل و موشکهای ساخت آمریکا.
ترکیب قدرت پنهانکاری با این تسلیحات موجب می‌شود جنگنده بتواند در عمق خاک دشمن نفوذ کند، اهداف زیرزمینی را منهدم کند و بدون درگیری مستقیم بازگردد.
اف-۳۵آی در نبرد با جمهوری اسلامی توانست در روشنایی روز از میان یکی از متراکمترین شبکههای پدافندی منطقه عبور کند. امری که نشان از مهندسی پیشرفته سطح مقطع راداری و مواد جاذب امواج در ساختار بدنه دارد.
هماهنگی با سامانه‌های بدون سرنشین
برنامه بعدی نیروی هوایی اسرائیل، پیوند دادن اف-۳۵آی با پهپادهای هوشمند رزمی موسوم به «بال وفادار» است. این پهپادها که قادرند در کنار جنگنده ماموریت انجام دهند، میتوانند در نقش «جلوبرنده راداری»، «نشانگر هدف» یا «ارزیاب خسارت» عمل کنند.
اف-۳۵آی در آینده می‌تواند فرماندهی یک اسکادران پهپاد رزمی را در میدان نبرد بر عهده بگیرد. قابلیتی که در آمریکا با عنوان «هواپیمای رزمی مشترک» در حال توسعه است و اسرائیل نیز در مسیر دستیابی به آن قرار دارد.
آیندهای هوشمندتر با هوش مصنوعی و رایانش کوانتومی
این گزارش پیش‌بینی کرده است که اسرائیل بهزودی فناوری هوش مصنوعی و رایانش کوانتومی را به سیستم تحلیلی اف-۳۵آی اضافه کند تا سرعت پردازش داده‌های میدانی چند برابر شود.
بر پایه این ارزیابی، این جنگنده دیگر یک وسیله حمل سلاح نیست، بلکه: «یک مغز پرنده است. هرچه بیشتر پرواز کند، از داده‌های بیشتری میآموزد و کارآمدتر می‌شود.»
