ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس، از بررسی طرح خروج ایران از پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی (ان‌پی‌تی) در واکنش به احتمال فعال شدن مکانیزم ماشه خبر داد. منوچهر متکی، نماینده تهران هم تاکید کرد مجلس «دست به ماشه» است و این طرح در صورت لزوم ظرف ۲۴ ساعت تصویب خواهد شد.
رضایی به خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، گفت اکثریت اعضای کمیسیون امنیت ملی پیشنهاد دادند که در صورت فعال‌سازی این مکانیسم از سوی کشورهای غربی، دولت جمهوری اسلامی موظف شود از معاهده ان‌پی‌تی خارج شود.
متکی هم یکشنبه پنجم تیر در مصاحبه با خبرگزاری دانشجو، مکانیسم ماشه را «اهرم فشار» آمریکا و اروپا توصیف کرد و گفت جمهوری اسلامی با این اهرم خود را از غنی‌سازی اورانیوم محروم نمی‌کند.
روح‌الله نجابت، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجو تهدید کرد: «اگر کشورهای اروپایی به فعال‌سازی مکانیزم ماشه بپردازند، یکی از مهم‌ترین گزینه‌هایی که در مجلس دنبال می‌کنیم، خروج از ان‌پی‌تی خواهد بود.»
بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه کشور اروپایی عضو توافق اتمی برجام، اعلام کرده‌اند در صورتی که حکومت ایران به تعهدات مشخصی در زمینه برنامه هسته‌ای خود عمل نکند، آماده‌اند مکانیسم ماشه برای بازگشت خودکار تحریم‌ها را فعال کنند.
با این حال، آن‌ها مسیر دیپلماسی را هنوز بسته نمی‌دانند و در صورت همکاری تهران، احتمال تمدید موقت این ضرب‌الاجل را نیز مطرح کرده‌اند.
رهبران این سه کشور توافق کردند که در صورت ادامه همکاری نکردن ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تحریم‌ها علیه تهران در پایان ماه اوت (ماه آینده میلادی) دوباره اعمال خواهد شد.
دفتر نخست‌وزیری بریتانیا اعلام کرد که کی‌یر استارمر شنبه چهارم مرداد در گفت‌وگویی با امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، و فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، درباره تحولات منطقه، از جمله وضعیت ایران، تبادل نظر کردند.
واکنش جمهوری اسلامی
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، سوم مردادماه احتمال تمدید ضرب‌الاجل تعیین‌شده برای بازگرداندن تحریم‌های تهران در چارچوب مکانیسم ماشه را «بی‌معنا و بی‌مبنا» خواند.
بقایی گفت: «اساسا وقتی اصل موضوع بازگرداندن تحریم‌ها فاقد هرگونه دلیل و وجاهت قانونی و منطقی است و طرف‌های اروپایی به‌دلیل عملکردشان صلاحیت و مجوز چنین کاری ندارند، صحبت کردن از تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ را نیز به‌طور مضاعف بی‌معنا و بی‌مبنا می‌دانیم و با آن مخالفیم.»
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از آمادگی جمهوری اسلامی برای از سرگیری «گفت‌وگوهای فنی» بر سر برنامه هسته‌ای خود خبر داده است.
گروسی سوم مرداد در مصاحبه با خبرنگاران در سنگاپور گفت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران پیشنهاد داده درباره «چگونگی از سرگیری یا آغاز مجدد» بازرسی‌ها گفت‌وگو کند.
در هفته‌های اخیر گمانه‌زنی‌ها درباره سرنوشت برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، به‌ویژه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران، پس از حملات آمریکا به تاسیسات نطنز، فردو و اصفهان در اول تیر بالا گرفته است.
هرچند دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، بارها از «نابودی کامل» برنامه هسته‌ای تهران پس از این حملات سخن گفته، با توجه به خروج بازرسان آژانس بین‌المللی از ایران و تصمیم جمهوری اسلامی برای تعلیق همکاری‌ها با این نهاد، هنوز گزارش تاییدشده‌ای در این خصوص منتشر نشده است.
