حاشیه‌های یک برنامه؛ چرا پخش طنز علیه سعودی‌ها دردسر‌ساز شد؟

سه روز پس از پخش یک برنامه طنز در مورد عربستان سعودی از صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی، با وجود عذرخواهی رسمی رییس شبکه نسیم، انتقادات به عملکرد این سازمان ادامه دارد. محمد هاشمی، رییس پیشین سازمان صداوسیما گفت این کار کسانی است که از دیوار سفارت عربستان سعودی بالا رفتند.

محمد هاشمی، برادر اکبر هاشمی رفسنجانی، رییس سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی در فاصله سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۲، در گفت‌وگویی با خبرگزاری ایلنا، با یادآوری حمله به سفارت عربستان سعودی و اماکن و کنسولگری این کشور در سال ۱۳۹۴ تاکید کرد با آن‌که برنامه شبکه نسیم در ارتباط با این کشور را ندیده اما اجرای برنامه طنز علیه عربستان سعودی را کار همان کسانی می‌داند که به سفارت عربستان سعودی حمله کردند.

او ضمن اشاره به این‌که جمهوری اسلامی نفع بیشتری از ارتباط با ریاض می‌برد، تاکید کرد: «افرادی که تضاد منافع دارند و از این ارتباط زیان می‌بینند این کار‌ها را انجام می‌دهند.»

محسن افشانی، بازیگر پرحاشیه صدا و سیما، در برنامه‌ «درنگ» شبکه نسیم در دو قسمت جداگانه مورخ ۳۱ فروردین ماه و اول اردیبهشت ماه، به تمسخر محمد بن سلمان، ولیعهد و فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی پرداخت.

پیش از هاشمی نیز چهره‌های دیگر حامی دولت و اصلاح‌طلبان از اجرای این برنامه به شدت انتقاد کردند.

آذر منصوری، رییس جبهه اصلاحات، در واکنش به تمسخر مقامات ارشد عربستانی در برنامه‌ای در صداوسیما با اشاره به «فعالیت موثر دستگاه دیپلماسی کشور و برقراری روابط سازنده با عربستان»، به انتقاد از رویکرد صداوسیما پرداخت و گفت: «رسانه‌ای که باید ملی باشد، شر می‌رساند.»

دوم اردیبهشت ماه، شبکه نسیم در اطلاعیه‌ای رسمی ضمن عذرخواهی بابت پخش این برنامه اعلام کرد: «برخی خطوط سیاستی درباره کشورهای همسایه مورد بی‌توجهی سهوی قرار گرفته بود که ضمن تذکر جدی به تیم تولید و تاکید بر لزوم توجه مستمر و جدی به سیاست‌های ابلاغی محتوایی، با عوامل خاطی برخورد انضباطی به عمل آمد.»

علی شریفی زارچی، استاد «دانشگاه شریف» و از حامیان دولت مسعود پزشکیان در واکنش به پخش این برنامه در پستی نوشت: «محسن افشانی و صداوسیمای ضدملی غلط کردند که در آستانه‌ بهبود روابط ایران با کشورهای منطقه، وزیر خارجه‌ عربستان سعودی را مسخره کردند.»

سعودی‌ها احترام می‌خواهند

علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و از دیپلمات‌های دخیل در جریان مذاکرات منتهی به برجام در سال ۱۴۰۲ در جریان یک سخنرانی نقل کرده است: «ما با آقای دکتر احمدی‌نژاد که رفته بودیم عربستان ... ملاقاتی کوتاه در راهرو میان ملک عبدالله و آقای احمدی‌نژاد ترتیب دادم. فکر کردم می‌خواهد راجع به موضوع سوریه، نفت، منطقه یا مسائل مختلف حرف بزند. به احمدی‌نژاد گفت چرا در رسانه‌هایتان به من فحش می‌دهید؟ در صداوسیما فیلمی نشان می‌دهید که من دارم با رییس‌جمهور آمریکا مشروب می‌خورم. مگر من مشروب می‌خورم؟»

صالحی در ادامه به واکنش احمدی‌نژاد اشاره کرد و گفت او در پاسخ به پادشاه عربستان سعودی با خنده گفته است به او هم این‌ها را می‌گویند: «پادشاه عربستان عصایش را بالا آورد و گفت این چه حرفی‌ست که شما می‌زنید. هر کسی می‌آید می‌گوید کشور من آزادی است؛ خفه‌شان کنید.»

صالحی در آن سخنرانی گفت: «بعدا به آقای احمدی‌نژاد گفتم … عرب‌ها برایشان مهم نیست نفت این‌طور شد یا سوریه آن‌طور شد. احترام می‌خواهند. یک مثل دارند که می‌گوید به من احترام بگذار و عبای من را بگیر. عبای من را بگیر یعنی هر چه داریم بگیر اما به من احترام بگذار. من را خرد نکن. باید این را بفهمیم. باید به شخصیت عرب‌ها بسیار احترام بگذاریم.»

برنامه «درنگ» از نیمه بهمن‌ ماه ۱۴۰۳ به تهیه‌کنندگی محمد تاجیک، اجرای محسن افشانی و کارگردانی امیر پورضرغام، در فضایی خبری، در قالب طنز به مسائل روز سیاسی و اجتماعی ایران و جهان می پردازد.