حمله مرگبار به گردشگران در کشمیر هند؛ دست‌کم ۲۰ نفر کشته شدند
در پی حمله مسلحانه به گروهی از گردشگران در منطقه جامو و کشمیر هند در روز سه‌شنبه، دوم اردیبهشت، دست‌کم ۲۰ نفر کشته شدند. این حمله مرگبارترین حمله به غیرنظامیان در سال‌های اخیر در این منطقه کوهستانی و ناآرام است.
این حمله در منطقه «پهلگام» رخ داد؛ یکی از مقاصد محبوب گردشگری در کشمیر که در سال‌های اخیر، با کاهش درگیری‌های شبه‌نظامیان اسلام‌گرا، به‌ویژه در ماه‌های گرم تابستان رونق دوباره‌ای گرفته است.
سه منبع امنیتی که به‌دلیل نداشتن مجوز رسمی خواستند نامشان فاش نشود، در گفت‌وگو با رویترز شمار قربانیان را به‌ترتیب ۲۰، ۲۴ و ۲۶ نفر اعلام کرده‌اند.
عمر عبدالله، وزیر ارشد جامو و کشمیر، در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «تعداد دقیق کشته‌ها هنوز مشخص نیست، بنابراین وارد جزییات نمی‌شوم. اما بدیهی است که این حمله بسیار گسترده‌تر از هر حمله‌ای است که در سال‌های اخیر علیه غیرنظامیان دیده‌ایم.»
تابعیت قربانیان این حادثه هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده است.
روایت شاهدان عینی
یکی از شاهدان عینی در گفت‌وگو با شبکه ایندیا تودی(India Today) گفت: «تیراندازی جلو چشمانمان اتفاق افتاد. اول فکر کردیم کسی ترقه روشن کرده، اما وقتی فریاد دیگران را شنیدیم، فورا آنجا را ترک کردیم، جان‌مان را نجات دادیم و فرار کردیم.»
شاهد دیگری افزود: «چهار کیلومتر بی‌وقفه دویدیم... هنوز دارم می‌لرزم.»
بر اساس گزارش روزنامه ایندین اکسپرس (Indian Express) به نقل از یک مقام ارشد پلیس، این حمله در یک چراگاه دور از جاده اصلی رخ داد و دو یا سه مهاجم مسلح که مظنون به عضویت در گروه‌های شبه‌نظامی اسلام‌گرا هستند در آن شرکت داشتند.
یک گروه ناشناس مسئولیت حمله را پذیرفت
یک گروه شبه‌نظامی ناشناس به نام «مقاومت کشمیر» با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی، مسئولیت حمله را برعهده گرفت. این گروه در پیام خود از اسکان بیش از ۸۵ هزار «غیربومی» در منطقه ابراز نارضایتی کرده و آن را «تغییر جمعیتی» این ناحیه خوانده است.
در این پیام آمده است: «در نتیجه، خشونت علیه کسانی که تلاش دارند به‌طور غیرقانونی در منطقه مستقر شوند، هدایت خواهد شد.»
خبرگزاری رویترز نتوانسته به‌صورت مستقل صحت این پیام را تایید کند.
دولت منطقه‌ای جامو و کشمیر اخیرا در گزارشی به مجلس اعلام کرد که در دو سال گذشته، نزدیک به ۸۴ هزار نفر از شهروندان غیربومی هند در این منطقه حق اقامت دریافت کرده‌اند.
واکنش دهلی‌نو؛ جلسه اضطراری امنیتی
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند در واکنش به این حادثه در شبکه ایکس نوشت: «عاملان این اقدام شنیع به سزای اعمالشان خواهند رسید... آن‌ها بخشوده نخواهند شد! هدف شوم‌شان هرگز محقق نخواهد شد. اراده ما برای مقابله با تروریسم، شکست‌ناپذیر است و قوی‌تر هم خواهد شد.»
آمیت شاه، وزیر کشور هند، نیز اعلام کرد که فورا به کشمیر سفر خواهد کرد تا جلسه‌ای اضطراری در زمینه امنیت این منطقه برگزار کند.
زمینه تاریخی و تنش‌های جاری
هم هند و هم پاکستان ادعای مالکیت کامل بر منطقه هیمالیایی کشمیر را دارند اما هر کدام بخشی از این منطقه را در اختیار دارند. کشمیر از سال ۱۹۸۹ شاهد شورش‌ها و خشونت‌های مداومی بوده که جان ده‌ها هزار نفر را گرفته است، هرچند در سال‌های اخیر میزان خشونت کاهش یافته است.
هند در سال ۲۰۱۹ وضعیت ویژه کشمیر را لغو کرد و این ایالت را به دو منطقه فدرالی تحت کنترل دولت مرکزی تقسیم کرد: «جامو و کشمیر» و «لداخ». این تصمیم به دولت اجازه داد که حق اقامت و مالکیت زمین را به غیربومیان نیز بدهد؛ اقدامی که خشم پاکستان را برانگیخت و روابط دو کشور را تیره‌تر کرد.
کمیابی حملات به گردشگران؛ اما نه بی‌سابقه
حملات علیه گردشگران در کشمیر در سال‌های اخیر بسیار نادر بوده است. آخرین حمله مرگبار از این نوع در ژوئن ۲۰۲۴ رخ داد که طی آن دست‌کم ۹ نفر کشته و ۳۳ نفر مجروح شدند. در آن حمله شبه‌نظامیان باعث سقوط یک اتوبوس حامل زائران هندو به دره‌ای عمیق شدند.
پیش از این و در اوج درگیری‌ها برخی از حملات عمده هم‌زمان با سفر مقامات بلندپایه خارجی به هند صورت می‌گرفت تا به‌گفته نهادهای امنیتی هند، توجه جهانی را به موضوع کشمیر جلب کند.
حمله روز سه‌شنبه، تنها یک روز پس از آغاز سفر چهار روزه و عمدتا خانوادگی جی‌دی ونس، معاون رییس‌جمهوری آمریکا به هند، صورت گرفت.
