در آستانه مذاکرات تهران و واشینگتن، فرستاده ویژه ترامپ برای دیدار با پوتین به روسیه رفت
استیو ویتکاف، نماینده ویژه رییس‌جمهوری آمریکا در امور خاورمیانه، به روسیه سفر کرده است. داده‌های پروازی نشان‌دهنده ورود او به این کشور هستند و یک منبع آگاه به وب‌سایت آکسیوس گفته که قرار است او روز جمعه با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، دیدار کند.
وزارت خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره سفر ویتکاف خودداری کرده است.
این سومین ملاقات او با پوتین است که از زمان آغاز تلاش‌های دونالد ترامپ برای متوقف کردن جنگ روسیه و اوکراین انجام می‌شود.
قرار است ویتکاف شنبه ۲۳ فروردین در مسقط، پایتخت عمان، ریاست هیات آمریکایی در مذاکرات میان واشینگتن و تهران را بر عهده داشته باشد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی که ریاست هیات ایران را بر عهده خواهد داشت، حضور ویتکاف را در این گفت‌وگوها که تهران می‌گوید غیرمستقیم انجام می‌شود و واشینگتن بر مستقیم بودن آن تاکید دارد، تایید کرده است.
واشینگتن‌پست ۱۹ فروردین به نقل از دو مقام دولت آمریکا گزارش داد که گروه ویتکاف از طریق عمان پیام‌هایی با مضمون ترغیب به گفت‌وگوی مستقیم ارسال کرده است. مقامات آمریکایی تاکید کرده‌اند اگر گفت‌وگوها مستقیم نباشد، ویتکاف احتمالا به عمان نمی‌رود.
پس از آن‌که پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد پوتین در پاسخ به درخواست رییس‌جمهوری آمریکا، میانجی‌گری بر سر مساله ایران را پذیرفته، رسانه دولتی روسیه و مشاور سیاست خارجی پوتین این خبر را تایید کردند.
خبرگزاری رویترز اما گزارش داد که میانجی‌گری، پیشنهاد مسکو بوده است.
بلومبرگ سه‌شنبه ۱۴ اسفند گزارش داد ترامپ در تماس تلفنی اخیرش با پوتین، خواستار ایفای نقش روسیه به‌عنوان میانجی در مذاکرات با جمهوری اسلامی شده است.
بی‌نتیجه ماندن مذاکرات آتش‌بس روسیه و اوکراین
از سوی دیگر ترامپ که در هفته‌های اخیر از کندی پیشرفت مذاکرات آتش‌بس روسیه و اوکراین ناراضی است، در واکنش به برخی اظهارات پوتین درباره اوکراین، اعلام کرد که «عصبانی» شده است.
منابع مطلع گفته‌اند اگر آتش‌بس مورد نظر تا پایان ماه حاصل نشود، ترامپ ممکن است از طریق اختیارات اجرایی یا با تکیه بر حمایت جمهوری‌خواهان در کنگره، مسیر اعمال تحریم‌های تازه علیه مسکو را پیش ببرد.
هفته گذشته، ویتکاف میزبان کیریل دیمیتریف، فرستاده ویژه پوتین، در واشینگتن بود؛ کوششی برای عبور از بن‌بست مذاکرات.
در جریان این تلاش‌ها، اوکراین با پیشنهاد آتش‌بس بدون قید و شرط ترامپ موافقت کرد و سپس با نسخه‌ای محدود از آتش‌بس دریایی نیز اعلام همراهی کرد اما مسکو خواهان لغو برخی از تحریم‌های آمریکا شد.
ترامپ پنج‌شنبه ۲۱ فروردین گفت: «ما در حال پیشرفت هستیم. امیدوارم که به توافقی برای توقف جنگ نزدیک شده باشیم.»
آمریکا و روسیه هم‌زمان توافق تبادل زندانیان را اجرایی کردند که بر اساس آن، کسینیا کارلینا، شهروند دوتابعیتی آمریکایی-روسی، آزاد شد.
این توافق حاصل دیدار ماه مارس ویتکاف و پوتین بود.
ترامپ پس از آزادی کارلینا، از تصمیم پوتین قدردانی کرد.
نقش ویتکاف در منطقه
پیش‌تر و در ماه ژانویه نیز ویتکاف نقش فعالی در مذاکرات آتش‌بس بین اسرائیل و حماس ایفا کرد. تلاشی که با میانجی‌گری قطر و مصر، به یک آتش‌بس موقت منجر شد؛ هرچند با از سرگیری درگیری‌ها در غزه، شکست خورد.
ترامپ و تیم او امیدوار بودند از نتایج این میانجی‌گری در ارائه تصویر سیاست خارجی خود بهره ببرند.
در ماه فوریه، ویتکاف به مسکو سفر کرد و دیداری غیرمنتظره با پوتین داشت. این دیدار منجر به توافقی برای تبادل زندانیان و آزادی مارک فوگل، معلم آمریکایی زندانی در روسیه شد.
این اقدامات از سوی برخی تحلیل‌گران، تلاشی برای باز کردن کانال‌های رسمی میان مسکو و واشینگتن تلقی شد.
در همان روز که تبادل زندانیان انجام شد، دیپلمات‌های آمریکایی و روسی در استانبول دیداری دیگر برگزار کردند تا درباره گام‌های مقدماتی برای عادی‌سازی روابط میان دو کشور گفت‌وگو کنند. مذاکراتی که به‌طور موازی با دیدارهای ویتکاف در حال پیگیری است.