آکسیوس: ایران در مذاکره با آمریکا، پیشنهاد یک توافق هسته‌ای موقت را مطرح می‌کند
آکسیوس، به نقل از یک دیپلمات اروپایی و یک منبع آگاه به موضوع، گزارش داده که ایران در نظر دارد در جریان مذاکراتش با آمریکا، پیشنهاد همکاری طرفین برای رسیدن به یک توافق هسته‌ای موقت را مطرح کند؛ توافقی که بتواند زمینه را برای مذاکرات درباره یک توافق جامع‌تر فراهم کند.
آکسیوس به نقل از منابع خود گزارش داده مقامات ایران معتقدند رسیدن به یک توافق هسته‌ای پیچیده و فنی ظرف دو ماه واقع‌بینانه نیست و به زمان بیشتری نیاز دارند تا از تشدید تنش‌ها جلوگیری کنند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، برای دستیابی به یک توافق جدید هسته‌ای با ایران، ضرب‌الاجلی دوماهه تعیین کرده است.
در عین حال، او دستور داده که نیروهای نظامی آمریکا در خاورمیانه تقویت شوند تا در صورت شکست دیپلماسی، گزینه نظامی روی میز باقی بماند.
علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، به آکسیوس گفت: «ایرانی‌ها ظاهرا معتقدند رسیدن به یک توافق پایدار در بازه زمانی مورد نظر ترامپ بعید است. بنابراین شاید لازم باشد یک توافق موقت به‌عنوان ایستگاهی در مسیر توافق نهایی مدنظر قرار گیرد.»
جزئیات احتمالی یک توافق موقت
بر اساس گزارش آکسیوس، توافق موقت میان ایران و آمریکا می‌تواند شامل اقدامات زیر باشد:
* تعلیق بخشی از فعالیت‌های غنی‌سازی اورانیوم ایران
* رقیق‌سازی ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا سطح ۶۰ درصد
* افزایش دسترسی بازرسان سازمان ملل به تأسیسات هسته‌ای ایران
کارشناسانی که با آکسیوس صحبت کرده‌اند، گفته‌اند این اقدامات تنها اندکی زمان گریز ایران برای ساخت بمب اتمی را افزایش می‌دهد، اما می‌تواند به اعتمادسازی اولیه برای مذاکرات توافق جامع کمک کند.
این توافق موقت همچنین ممکن است شامل تمدید مکانیسم ماشه برا بازگشت خودکار تحریم‌ها (Snapback) شود.
مکانیسم ماشه سازوکاری است که در توافق برجام گنجانده شد تا اگر ایران تعهداتش را نقض کند، تحریم‌های شورای امنیت به‌طور خودکار بازگردد. این مکانیسم در ۲۶ مهر سال جاری منقضی می‌شود.
فرانسه، بریتانیا و آلمان به ایران گفته‌اند که اگر تا ۹ تیرماه سال جاری (پایان ماه ژوئن) توافق جدیدی حاصل نشود، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
بیشتر بخوانید: مکانیسم ماشه؛ چگونه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دوباره بازگردانده می‌شود؟
آمریکا چه واکنشی نشان می‌دهد؟
توافق موقت احتمالا با درخواست ایران برای تعلیق کارزار «فشار حداکثری» ترامپ علیه اقتصاد ایران همراه خواهد بود. اما مشخص نیست که ترامپ حاضر به چنین عقب‌نشینی باشد یا نه.
دولت ترامپ این هفته، دو دور جدید تحریم علیه شرکت‌ها و افراد ایرانی مرتبط با برنامه هسته‌ای و صنعت نفت وضع کرده است.
پیشنهاد ایران برای یک توافق موقت ممکن است شک و تردیدهای بیشتری در درون دولت ترامپ درباره نیات رهبران ایران ایجاد کند؛ این‌که آیا آن‌ها به‌دنبال وقت‌کشی هستند یا واقعا قصد دارند برنامه هسته‌ای‌شان را محدود کنند.
روند تحولات
استیو ویتکاف، نماینده ویژه کاخ سفید، قرار است شنبه در عمان با عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، دیدار و گفت‌وگو کند.
در حالی که آمریکا می‌گوید این گفت‌وگوها مستقیم خواهند بود، ایران تاکید دارد که مذاکرات از طریق میانجی‌گری عمان انجام خواهد شد.
ترامپ روز چهارشنبه در دفتر بیضی به خبرنگاران گفت: «زمان کمی داریم… اما نه خیلی کم. وقتی مذاکرات را شروع می‌کنی، خیلی زود می‌فهمی که آیا روند خوب پیش می‌رود یا نه. بنابراین جمع‌بندی نهایی، وقتی خواهد بود که احساس کنم مذاکرات خوب پیش نمی‌رود.»
ترامپ افزود: «خواست اصلی من این است که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکند. اما اگر مجبور به اقدام نظامی شویم، اقدام خواهیم کرد. اسرائیل هم قطعاً در این عملیات نقش خواهد داشت – شاید حتی رهبری‌اش را بر عهده بگیرد. اما هیچ‌کس ما را هدایت نمی‌کند؛ ما خودمان تصمیم می‌گیریم که چه کاری انجام دهیم.»
در سمت ایران هم پنج‌شنبه، علی شمخانی، دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی ایران و مشاور کنونی رهبر جمهوری اسلامی در امور سیاست خارجی، هشدار داد که ادامه تهدیدهای نظامی علیه ایران ممکن است منجر به اقدامات بازدارنده شود.
او تلویحا تهدید کرد که ایران ممکن است بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج کند و همکاری با این نهاد نظارتی را متوقف نماید و حتی مواد غنی‌شده را به مکان‌هایی امن، خارج از نظارت سازمان ملل، منتقل کند.