واشینگتن‌پست: اگر ایران حاضر به گفت‌وگوی مستقیم نشود، ویتکاف احتمالا به عمان نمی‌رود

واشینگتن‌پست به نقل از دو مقام دولت آمریکا گزارش داد تیم استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، از طریق عمان پیام‌هایی با مضمون ترغیب به گفت‌وگوی مستقیم ارسال کرده است. مقامات آمریکایی تاکید کرده‌اند اگر گفت‌وگوها مستقیم نباشد، ویتکاف احتمالا به عمان نمی‌رود.

دیوید ایگناتیوس، در یادداشتی که سه‌شنبه در این رسانه منتشر کرد به نقل از این مقامات نوشته در صورت دریافت دعوت رسمی، ویتکاف، احتمالا به تهران هم سفر خواهد کرد.

یکی از مقام‌های آمریکایی که با واشینگتن‌پست صحبت کرده در ادامه با اشاره به اهمیت اعتماد متقابل، گفت: «ما بازیچه قرار نخواهیم گرفت»، و استدلال کرده آن‌چه برای عبور از بی‌اعتمادی عمیق میان دو طرف لازم است، «گفت‌وگویی کامل» و «تلاقی دیدگاه‌ها» است.

در همین حال، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری‌اسلامی، در یادداشتی که سه‌شنبه صبح در واشینگتن‌پست منتشر شده، از رویکرد ترامپ به‌عنوان «تلاشی واقعی برای روشن‌کردن مواضع و گشودن پنجره‌ای به‌سوی دیپلماسی» یاد کرده است.

عراقجی با اشاره به علاقه مکرر ترامپ به پایان‌دادن به «جنگ‌های بی‌پایان» نوشت: «ما نمی‌توانیم تصور کنیم که رییس‌جمهور ترامپ بخواهد یکی دیگر از روسای‌جمهور گرفتار در جنگی فاجعه‌بار در خاورمیانه باشد.»

عراقچی تاکید کرده که ایران برای شفاف‌سازی درباره نیت صلح‌آمیز خود و رفع نگرانی‌های احتمالی آمادگی دارد و در مقابل، آمریکا نیز باید با پایبندی به هر توافقی که حاصل می‌شود، نشان دهد در دیپلماسی جدی است. او نوشته: «اگر به ما احترام گذاشته شود، پاسخ متقابل خواهیم داد.»

بر اساس تحلیل ایگناتیوس، اعلام تمایل ترامپ برای مذاکره مستقیم با یک مقام عالی‌رتبه جمهوری اسلامی، آن هم در حضور نخست‌وزیر اسرائیل، نشانه‌ای از آن است که ترامپ می‌داند اسرائیل در هر مذاکره‌ای با ایران، حضوری نادیدنی ولی تعیین‌کننده دارد.

ترامپ در نشست خبری روز دوشنبه در دفتر بیضی، در حالی‌که بنیامین نتانیاهو با احتیاط کنارش نشسته بود، گفت: «همه موافق‌اند که رسیدن به توافق بهتر از اقدام نظامی است. و اقدام نظامی چیزی نیست که من بخواهم درگیرش شوم.»

با این حال، ترامپ هم‌زمان هشدار داد: «اگر مذاکرات با ایران موفق نباشد، فکر می‌کنم ایران با خطری جدی روبه‌رو خواهد شد. این فرمول پیچیده‌ای نیست؛ ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد. همین و بس.»

ایگناتیوس در ادامه یادداشت خود یادآوری کرده لحن ترامپ در این نشست تفاوت چشم‌گیری با ملاقات او با نتانیاهو در فوریه داشت. در آن زمان تمرکز اسرائیل بر جلب حمایت آمریکا برای اقدام نظامی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران بود، اما ترامپ اکنون به‌وضوح مسیر دیپلماسی را ترجیح می‌دهد.

بر همین اساس، او حتی در ماه مارس نامه‌ای شخصی برای علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، ارسال کرده و پیشنهاد مذاکرات هسته‌ای را مطرح کرده بود، با این هشدار که فرصت ایران برای ورود به دیپلماسی تنها دو ماه خواهد بود.

در شرایطی که تحریم‌های هسته‌ای به‌زودی ممکن است طبق مکانیسم «بازگشت خودکار» توافق ۲۰۱۵ دوباره اعمال شود، زمان برای ایران به‌سرعت در حال گذر است.

ایگناتیوس نوشته به باور تحلیل‌گران، ایران به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده در اختیار دارد که ظرف چند هفته بتواند به سطح مورد نیاز برای ساخت چند سلاح هسته‌ای برسد، هرچند ساخت کلاهک قابل نصب بر موشک ممکن است بیش از یک سال زمان ببرد.

در یادداشت واشینگتن‌پست همچنین به این نکته اشاره شده که ترامپ قصد دارد در ماه آینده به عربستان سعودی، قطر و امارات سفر کند و پرسیده که اگر گفت‌وگوهای اولیه میان ویتکاف و عراقچی سازنده باشد، آیا ممکن است نام تهران هم به فهرست مقاصد سفر رییس‌جمهور آمریکا اضافه شود؟

ایگناتیوس در ادامه نوشته با شناختی که از علاقه ترامپ به غافلگیری و توافق‌های بزرگ داریم، هیچ احتمالی را نمی‌توان رد کرد.