چرا مردان زودتر می‌میرند؟
بر اساس آمارها، مردان ۶۰ درصد بیشتر از زنان در معرض خطر مرگ زودهنگام هستند. چرا سلامت مردان در بحران است و چه اقداماتی می‌تواند این وضعیت را تغییر دهد؟
تحقیقات تازه حاکی از آن است که عوامل زیستی، فرهنگی و اجتماعی دست به دست هم داده‌اند تا مردان چهار سال کمتر از زنان عمر کنند. از سیستم ایمنی ضعیف‌تر تا فرهنگ «مرد باید قوی باشد»، همه در این بحران سلامت نقش دارند.
به گزارش بی‌بی‌سی، پژوهش‌های اخیر در نظام سلامت بریتانیا نشان می‌دهند رفتارهای پرخطر بهداشتی در میان مردان بسیار شایع‌تر است و آمارها از مصرف بالاتر سیگار، الکل و مواد مخدر در میان مردان حکایت دارد.
همچنین شاخص‌های فیزیولوژیک نامطلوب مانند افزایش سطح کلسترول و فشار خون در آنان بیشتر مشاهده می‌شود. پیامد این وضعیت، کاهش چهار ساله در امید به زندگی مردان نسبت به زنان است.
یافته‌های علمی نشان می‌دهد خطر مرگ زودرس پیش از ۷۵ سالگی در مردان، حدود ۶۰ درصد بیشتر از زنان است. بر اساس مطالعات اپیدمیولوژیک، عوامل مرگ زودهنگام در جمعیت مردان عمدتا شامل بیماری‌های قلبی-عروقی، سرطان ریه، اختلالات کبدی و حوادث است.
علت این بحران در سلامت مردان پیچیده‌تر از آن است که تنها به شیوه زندگی آن‌ها مربوط باشد. طبق نتایج پژوهش‌های علمی، تفاوت‌های زیستی مهمی بین مردان و زنان وجود دارد. برای مثال، سیستم ایمنی مردان در مقابله با عفونت‌ها ضعیف‌تر از زنان عمل می‌کند.
در کنار این عوامل زیستی، مسائل اجتماعی و فرهنگی مانند نگرش‌های مردانه به سلامت و ساختار خدمات بهداشتی نیز نقش مهمی در تشدید این وضعیت دارند.
سواد سلامت پایین‌تر و چالش‌های دسترسی به خدمات
آلن وایت، از بنیانگذاران انجمن سلامت مردان بریتانیا، معتقد است مردان از سواد سلامت پایین‌تری برخوردارند و مهارت‌های لازم را برای صحبت درباره سلامت خود، تشخیص علائم بیماری و اقدام به موقع، کسب نمی‌کنند.
وضعیت سلامت بسیاری از مردان، از نوجوانی تا حدود ۴۰ سالگی تقریبا بدون تغییر باقی می‌ماند و بسیاری از آن‌ها سال‌ها بدون مراجعه به متخصصان سلامت زندگی می‌کنند.
این در حالی است که زنان به دلایل مختلف مانند استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری و همچنین انجام آزمایش‌های غربالگری و حاملگی، ارتباط منظم‌تری با نظام سلامت دارند.
این تفاوت در نحوه تعامل با خدمات بهداشتی، تاثیر قابل توجهی بر وضعیت سلامت دو جنس می‌گذارد.
نقش انتظارات اجتماعی
فرهنگ مردسالاری و انتظارات اجتماعی از مردان نیز عامل مهم دیگری در به وجود آمدن این بحران است.
جامعه از مردان انتظار دارد قوی و مقاوم باشند، مشکلات را تحمل کنند و با مسائل کنار بیایند. این انتظارات باعث می‌شود بسیاری از مردان علائم بیماری را نادیده بگیرند و برای درمان اقدام نکنند.
به گفته مارک بروکس، مشاور سیاستگذاری گروه پارلمانی فراحزبی در امور مردان و پسران، عامل اقتصادی و اجتماعی نقشی کلیدی در سلامت مردان دارد.
آمارها نشان می‌دهند مردم ساکن در فقیرترین مناطق به‌طور میانگین ۱۰ سال کمتر از ساکنان مناطق ثروتمند عمر می‌کنند. این شکاف برای مردان بیشتر از زنان است. در مناطق محروم، احتمال این‌که یک مرد پیش از ۷۵ سالگی فوت کند، ۳.۵ برابر بیشتر از مناطق برخوردار است.
چالش‌های ساختاری و شغلی
بر اساس این گزارش، ساختار نظام سلامت بریتانیا با نیازهای واقعی مردان همخوانی ندارد.
علی‌رغم ارائه چکاپ‌های سلامت رایگان هر پنج سال برای شهروندان ۴۰ تا ۷۴ ساله که نقش حیاتی در تشخیص زودهنگام بیماری‌های مزمن دارند، آمارها نشان می‌دهند کمتر از ۴۰ درصد مردان از این فرصت استفاده می‌کنند.
وضعیت برای کارگران صنعتی و ساختمانی حتی دشوارتر است زیرا آن‌ها با موانع جدی برای گرفتن مرخصی پزشکی مواجه هستند.
بسیاری از این مردان از ترس از دست دادن درآمد یا موقعیت شغلی، علائم هشداردهنده بیماری را نادیده می‌گیرند یا مشکلات سلامتی خود را پنهان می‌کنند.
سلامت روان و خودکشی در مردان بریتانیایی
مشکلات مالی، استرس‌های شغلی و چالش‌های روابط بین فردی از دلایل اصلی آمار نگران‌کننده خودکشی در میان مردان بریتانیا به شمار می‌رود.
آمارهای رسمی در این کشور نشان می‌دهد از هر چهار مورد خودکشی، سه مورد در میان مردان رخ می‌دهد.
با وجود این آمار، تنها یک‌سوم از افرادی که به خدمات درمان روانی مراجعه می‌کنند، مردان هستند.
این عدم توازن حاکی از آن است که ساختار خدمات سلامت روان به گونه‌ای نیست که بتواند نیازهای خاص مردان را پوشش دهد.
تفاوت‌های قومی و راهکارهای عملی
تفاوت‌های قومی نیز در افزایش خطر ابتلا به بیماری‌ها موثر هستند. مردان سیاه‌پوست در انگلستان دو برابر بیشتر به سرطان پروستات مبتلا می‌شوند و مردان هندی و بنگلادشی با خطر بالاتر ابتلا به دیابت روبه‌رو هستند.
پل گالداس، پژوهش‌گر دانشگاه یورک، معتقد است مردان به سلامت خود علاقه دارند اما برای جلب مشارکت آن‌ها باید فعالیت‌های عملی را محور قرار داد.
او با همکاری جنبش «موومبر» (کارزاری برای بهبود سلامت مردان)، برنامه شش هفته‌ای تناسب روانی را طراحی کرده که ابتدا برای کارکنان خدمات سلامت ملی و اکنون برای باشگاه لیدز یونایتد استفاده می‌شود.
تجربه بریتانیا در ارتقای سلامت مردان
در بریتانیا، طرح‌های محلی متعددی برای بهبود سلامت مردان در نظر گرفته شده است. یکی از موفق‌ترین این برنامه‌ها، «کلبه‌های مردان» است که فضایی برای دورهمی ایجاد می‌کند تا مردان ضمن انجام فعالیت‌های گروهی، یکدیگر را مورد حمایت قرار دهند.
وایت، کارشناس سلامت مردان بریتانیا، خواستار تدوین یک راهبرد ملی برای سلامت مردان است.
او یادآور شد تجربه موفق راهبرد ملی سلامت زنان در سال ۲۰۲۲ نشان داد چنین رویکردی چگونه می‌تواند به ایجاد مراکز تخصصی و تعیین مسئولان ویژه در دولت منجر شود.
وایت افزود راهکارهای ساده‌ای برای بهبود وضعیت سلامت مردان وجود دارد. به گفته او، مردان باید به اندازه دور کمر خود توجه کنند و در صورت اضافه وزن، فعالیت بدنی را افزایش دهند.
او همچنین برقراری ارتباط با دیگران و استفاده از فرصت‌های معاینات سلامت را ضروری دانست و توصیه کرد افراد در صورت مشاهده هرگونه تغییر در بدن یا کاهش توانایی در مدیریت مشکلات، از متخصصان کمک بگیرند.