پایان پرونده ۱۰ ساله؛ سپ بلاتر و میشل پلاتینی از اتهامات مالی تبرئه شدند
سپ بلاتر و میشل پلاتینی
پس از نزدیک به ۱۰ سال تحقیق و تبرئه در دادگاه بدوی، میشل پلاتینی، رییس پیشین اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا)، و سپ بلاتر، رییس سابق فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا)، در دادگاه تجدیدنظر سوئیس از اتهامات مربوط به پرونده پرداخت مشکوک که آنها را از دنیای فوتبال کنار گذاشته بود، تبرئه شدند.
به گزارش روزنامه لوموند فرانسه، اتهام اصلی در این پرونده، پرداخت دو میلیون فرانک سوئیس (حدود ۱.۸ میلیون یورو) از سوی فیفا به پلاتینی در سال ۲۰۱۱ با تایید بلاتر بود.
بر اساس این گزارش، دادستانی این پرداخت را «فاکتور جعلی» توصیف کرده بود اما پلاتینی و بلاتر تاکید داشتند که این مبلغ مطابق با توافق اولیه بین آنها بوده است.
سپ بلاتر
نظر دادستانی و دفاع متهمان چه بود؟
بر اساس اظهارات متهمان، این مبلغ بخشی از دستمزد پلاتینی بوده که در سالهای ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ مشاور بلاتر در فیفا بود و طبق قرارداد ۱۹۹۹، سالانه ۳۰۰ هزار فرانک سوئیس دریافت میکرد.
در سال ۲۰۱۱، پلاتینی این مبلغ را بهعنوان بدهی معوقه مطالبه کرد.
او گفت که در ابتدا توافق شفاهی برای دستمزد سالانه یک میلیون فرانک سوئیس وجود داشته اما به دلیل محدودیتهای مالی فیفا در آن زمان، پرداخت آن به تعویق افتاده بود.
دادگاه تجدیدنظر سوئیس اعلام کرد که شهادتهای دو متهم در مورد نکات کلیدی «بهطور کلی منسجم» بوده است و تصمیم گرفت که پرداخت این مبلغ قابل توجیه بوده و بر اساس قرارداد پلاتینی با فیفا انجام شده است در حالی که دادستان معتقد بود این پرداخت مشکوک و غیرمعمول بوده است اما نتوانست مدرکی برای اثبات فساد یا تقلب ارائه کند.
در نتیجه، دادگاه فدرال کیفری بلینتسونا در سال ۲۰۲۲ و اکنون دادگاه تجدیدنظر، هر دو حکم به تبرئه پلاتینی و بلاتر دادند.
با این حال، دادستانی فدرال همچنان حق دارد فقط بر اساس دلایل حقوقی محدود، یک درخواست نهایی برای تجدیدنظر در دیوان عالی سوئیس ارائه کند.
میشل پلاتینی در میان همراهانش
یک دهه جنجال قضایی
با این حکم، پلاتینی و بلاتر پس از یک دهه جنجال قضایی، بار دیگر از اتهامات مالی تبرئه شدند.
این پرونده که دنیای فوتبال را تکان داد، در نهایت به شکست دادستانی فدرال منجر شد اما تاثیر آن بر فعالیت حرفهای پلاتینی و بلاتر، غیرقابل انکار باقی خواهد ماند.
وکیل پلاتینی در جلسه دادگاه گفت: «هدف از این پرونده که در سال ۲۰۱۵ پس از کنارهگیری بلاتر از ریاست فیفا آغاز شد، فقط جلوگیری از ریاست پلاتینی بر فیفا بود.»
۲۰سال پیش درچنین روزی تیم ملی فوتبال ایران در یکی از پرتماشاگرترین بازیهای تاریخ خود، در ورزشگاه آزادی ۱-۲ ژاپن را در مقدماتی جام جهانی۲۰۰۶ شکست داد اما ساعتی بعد این برد به کام مردم ایران تلخ شد؛ ۷تماشاگر این بازی به دلیل ازدحام جمعیت ناشی از فرود هلیکوپتر قالیباف، جان باختند.
این اتفاق در روز ۵ فروردین ۱۳۸۴ افتاد؛ بهدلیل بستهماندن خروجیهای طبقه دوم ورزشگاه، جمعیت با ازدحام بسیار شدیدی هنگام خروج از درهای خروجی محدود مواجه شدند که در نهایت این اتفاق به مرگ ۵ نفر در دم و جراحت ۴۱ نفر منجر شد. پس از این دو نفر از مجروحان هم در بیمارستان جان باختند.
بلافاصله پس از این اتفاق فیفا در بیانیهای اعلام کرد که تحقیقات در این زمینه را آغاز کرده است. همزمان شورای عالی امنیت ملی، وزارت اطلاعات و قوه قضاییه به پرونده ورود کردند.
سه روز بعد در ۸ فروردین ۱۳۸۴، ضیاء آذری، مدیرکل وقت مجموعه ورزشی آزادی، دراینباره گفت: «مسئولیت حفاظت مسیرهای رفت و برگشت در ورودیهای ورزشگاه آزادی و داخل مجموعه به عهده ناجا بوده است. مسئولان این مجموعه و سازمان تربیت بدنی در ورود و خروج تماشاچیان دیدار تیمهای ملی ایران و ژاپن منشاء اثر نبودهاند.»
پس از آن گفته شد عامل حادثه، هلیکوپتر محمدباقر قالیباف، فرمانده وقت نیروی انتظامی و رییس کنونی مجلس جمهوری اسلامی و یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۴ بود که در مقابل یکی از رمپهای ورزشگاه آزادی فرود آمده بود.
این درحالی بود که در این نقطه باندی برای فرود بالگرد وجود نداشت. اما نیروی انتظامی برای کم کردن مسافت این نقطه را برای فرود بالگرد فرمانده پلیس، مسدود کرده بود. علاوه بر این سایر خروجیهای نزدیک به این منطقه بسته شده بود. اتفاقی که باعث ازدحام جمعیت تماشاچیان در رمپهای دیگر استادیوم آزادی شد و در نهایت هم منجر به فاجعه مرگ ۷ تماشاگر شد.
مدیرکل حراست سازمان تربیت بدنی درباره دخیل بودن استقرار هلیکوپتر نیروی انتظامی در حادثه مربوطه عنوان کرد که این مسئله در کمیسیون تحقیق در دست بررسی است.
پس از این اتفاق، جمال کریمیراد، سخنگوی وقت قوه قضاییه، اعلام کرد که بر اساس بررسی کارشناسان منتخب بازرسی و شورای امنیت کشور، «مسئولان ورزشگاه ۱۰۰ هزار نفری آزادی و نمایندگان نیروی انتظامی در اتفاق تلخ رخ داده متهم هستند اما در میزان و درصد مسئولیت بین کارشناسان منتخب بازرسی با کارشناسان شورای امنیت ملی کشور تفاوت وجود دارد.»
۱۷ روز پس از این اتفاق اما، عبدالله رمضانزاده، سخنگوی وقت دولت، در نشست خبری به وضوح از نقش بالگرد محمدباقر قالیباف در این اتفاق، خبر داد: «بر اساس گزارش سازمان تربیت بدنی ، وزارت کشور و وزارت اطلاعات، علت اصلی این حادثه وجود بالگرد در آنجا بوده که بدون هماهنگی انجام شده است.»
رحیم شفاعت، رحیم سیدهاشمی، مجتبی ابراهیمزاده، هادی ربیعی، بهروز صدوقی، امید چوبدار خوشخو و محمد جعفری، ۷ نفری بودند که جان خود را پس از تماشای دیدار تیمهای ملی فوتبال ایران و ژاپن در ورزشگاه یکصد هزار نفری آزادی از دست دادند.
سامان قدوس، درباره قرار گرفتن تیم ملی در رنکینگ شانزدهم فیفا به سایت فدراسیون فوتبال گفت: «شاید این را یک رویا بدانید اما بنظرم ایران میتواند جزو ۱۰ تیم برتر دنیا باشد، به این شرط که هم به لحاظ امکانات و هم حفظ استعدادها بتوانیم به بهترین شکل کار کنیم.»
قدوس، وینگر تیم ملی درباره بازی مقابل ازبکستان و قطعی شدن صعود به جام جهانی گفت: «هیچ کس در تیم کار را تمام شده نمیداند. ازبکستان حریف مهمی است و برای رسیدن به جامجهانی باید از این تیم به خوبی عبور کنیم. باید هر کاری کنیم که ببریم.»
قدوس درباره سخت بودن دیدار مقابل ازبکستان گفت: «به هر حال دیدارهایی که با ازبکستان داشتهایم نشان داده که این تیم چه حریف قابل احترامی است. البته این بازی در ورزشگاه آزادی برگزار میشود و هواداران را در کنارمان خواهیم داشت و مطمئنم آنها کمک بزرگی به ما خواهند کرد. هر چند که این موضوع از سختی بازی فردا کم نخواهد کرد.»
او همچنین درباره صعود تیم ملی به جام جهانی با مربی ایرانی گفت: «از این موضوع خیلی خوشحالم. همه میدانند من چقدر امیر قلعه نویی را دوست دارم ولی خیلی مهم است که نشان دهیم با یک مربی ایرانی میتوانیم به جام جهانی صعود کنیم و هم در جام جهانی با مربی ایرانی از گروه خودمان بالا بیاییم.»
علیرضا جهانبخش، درباره حضور بازیکنان جوان در کنار بازیکنان باسابقه تیم ملی گفت: «تیم ملی متعلق به هیچکس نیست. همیشه در تیم ملی نسلهای مختلف آمدند و رفتهاند. ما هم از این قاعده مستثنی نیستیم. هر بازی که به اردو آمدیم با تمام وجود برای موفقیت تیم ملی تلاش کردیم.»
کاپیتان تیم ملی درباره مسیر صعود به جام جهانی گفت: «در مسیری که برای صعود به جام جهانی داشتیم میدانستیم که کار چقدر سخت است. نشان دادیم که چه مقدار تیم همدل است. سعی کردیم این شرایط را فراهم کنیم تا به جام جهانی صعود کنیم. میدانیم که این صعود چقدر برای مردم مهم است.»
او همچنین ادامه داد: «بازی قبل یکی از بازیهای خوب ما در دوره مقدماتی بود؛ در برابر اماراتی که متحول شده بود و بازی خوبی را ارائه داد. بازی بسیار خوبی را انجام دادیم. دائما تکرار میکنیم که نتیجه بازیهای تیم ملی در شرایط موجود چه مقدار بر اتحاد ملی تاثیرگذار است. همه تلاش خود را میکنیم که نتایج خوبی بگیریم.»
او درباره تیم ملی ازبکستان گفت: «ازبکستان تیم بسیار خوبی است و در این چند سال پیشرفت محسوسی داشته و برای ما قابل احترام است. این بازی برای صعود به جام جهانی برای هر دو تیم مهم است. این چند روز تمرین خوبی داشتیم. از مردم میخواهیم که از تیم ملی حمایت کنند.»
علیرضا جهانبخش در ادامه گفت: «این را دائما تکرار میکنیم که صعود ما قطعی نشده و ازبکستان هم تیم قابل احترامی است. بازیکنان در جریان اهمیت برد این بازی هستند. امیدواریم بازی سختی را که فرداشب داریم با پیروزی به پایان برسانیم.»
امیر قلعهنویی، سرمربی تیم ملی پیش از بازی با ازبکستان درباره استفاده از بازیکنان جوان در تیم ملی گفت: «بازی ملی همیشه حیثیتی است، چون در تاریخ ثبت میشود. یقینا قولی را که دادم با شیب مناسب انجام خواهیم داد. جوانانی اضافه شدند که در بازیهای بعد از آنها حتما استفاده خواهیم کرد.»
قلعهنویی همچنین گفت: «خیلی خوشحال هستم که تیم ملی در بهترین شرایط قرار دارد. قویترین تیم ملی امارات را با مربی خوبی شکست دادیم. با یک بازی خوب و هوشمندانه و کنترل بازی و ایجاد موقعیت بازی را بردیم. با توجه به وقت کمی که داشتیم، تنها یک جلسه تمرین تاکتیکی برای بازی با امارات داشتیم.»
سرمربی تیم ملی ادامه داد: «تیم ازبکستان ۳-۴-۳ بازی خواهد کرد و تیم سرعتی است. روی ضد حمله به ما ضربه خواهند زد که روی این مساله کار کردیم. در نهایت از بازیکنان تشکر میکنم؛ چرا که در بازی قبل از نظر بدنی جز بازیهای بسیار خوب ما بود. از هواداران هم نهایت تشکر را میکنم که در آن بازی ما را حمایت کردند. ازبکستان تیم بابرنامهای است ولی ما هم در بهترین شرایط خود هستیم.»
قلعه نویی همچنین گفت: «به غیر از این بازی دو فینال دیگر داریم و به این صورت نیست که فکر کنیم صعود کردیم. آخرین بازی ما با کره شمالی است و در آن بازی مانند بازی اول بازی خواهیم کرد. بعد بازی با امارات گفتم که خوشحالی کافی است. اشتیاق و آمادگی داریم، امیدواریم که با یک بازی خوب و باکیفیت این فیفادی را با برد تمام کنیم.»
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه به شهروندان خود هشدار داده که از سفر به ایران خودداری کنند: «امروز هیچ تبعه و گردشگر فرانسوی در ایران امن نیست.» این هشدار شامل حال بازیکنان فرانسوی شاغل در ایران هم میشود: کوین یامگا بازیکن نساجی، استیون انزونزی و پاتریس کارترون بازیکن و سرمربی سپاهان.
رسانههای فرانسوی پس از اعلام آزادی اولیویه گروندو، پس از ۹۰۰ روز بازداشت در ایران، به نقل از کریستف لمواین، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه، نوشتند که او از شهروندان فرانسوی خواسته تا از سفر به ایران خودداری کنند و تاکید کرده که آنها در معرض خطر فوری بازداشت بدون دلیل هستند.
به نوشته پاریزین، لمواین گفته: «هیچ شهروند یا گردشگر فرانسوی امروز در ایران در امنیت نیست. آنها بدون انگیزه یا تنها به این انگیزه که شهروندان فرانسوی یا اروپایی هستند، در خطر فوری دستگیری و بازداشت هستند.»
سوابق قبلی نشان میدهد که ورزشکاران خارجی، پس از شروع و یا افزایش تنشها و همچنین احتمال جنگ، ایران را ترک کردهاند و حتی میزبانی از ایران گرفته شده است.
در اوج اعتراضات سراسری سال ۱۴۰۱ و خیزش انقلابی مردم ایران، یورگن لوکادیا مهاجم هلندی پرسپولیس، پس از هشدار وزارت خارجه هلند ایران را ترک کرد و در صفحه اینستاگرامش نوشت: «آنها در آنجا مردم را علنا اعدام میکنند. ما باید فوتبال بازی میکردیم درحالی که دیگر فوتبالیستها اعدام میشدند.»
همچنین در پی حمله موشکی جمهوری اسلامی به اسرائیل در فروردین ۱۴۰۳ و هشدار سفارت اسپانیا به اتباع این کشور در ایران، پاکو خمز، سرمربی اسپانیایی تراکتور تبریز و دستیارانش ناگهان قراردادشان را با این تیم فسخ و ایران را ترک کردند.
علاوه بر این، حمله موشکی سپاه پاسداران به اسرائیل، چندماه میزبانی را از ایران گرفت و به دلیل ناامنی پروازها و احتمال جنگ، مهمترین و تاثیرگذارترین بازیهای بینالمللی تیم ملی فوتبال و باشگاههای ایرانی در لیگ نخبگان و لیگ قهرمانان، در کشورهای دیگری برگزار شد. این درحالی است که تیم ملی دیروز نخستین بازی خود در ایران را پس از بازگشت میزبانی، در استادیوم آزادی انجام داد.
از سوی دیگر، در جریان مذاکره استقلال و پرسپولیس با والتر ماتزاری، گفته شد یکی از شروط او برای آمدن به ایران، وجود بندی برای فسخ فوری قرارداد و دریافت همه دستمزد تا پایان قرارداد در صورت کوچکترین ناامنی، احتمال وقوع جنگ، حمله نظامی و هشدار امنیتی یک کشور اروپایی درباره سفر به ایران بوده است.