از مذاکرات آمریکا و اوکراین در جده چه میدانیم؟
پس از آن که در جریان دیدار ولودیمیر زلنسکی، رییسجمهوری اوکراین و دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا در کاخ سفید، مشاجره و جنگ لفظی رخ داد و مذاکرات در آن دیدار بدون نتیجه به پایان رسید، عربستان سعودی سهشنبه میزبان مذاکرات میان کییف و واشینگتن شد.
برگزاری مذاکرات آمریکا و اوکراین در عربستان سعودی در شرایطی است که این کشور پیشتر میزبان مذاکرات آمریکا و روسیه شد.
چرا این مذاکرات انجام میشود؟
ایالات متحده که زمانی متحد اصلی اوکراین بود، سیاست خود را در مورد جنگ در این کشور تغییر داد و با مذاکره با روسیه اعلام کرد که قصد دارد هر چه سریعتر به این جنگ پایان دهد.
پس از مشاجره ترامپ و زلنسکی، آمریکا کمک نظامی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات با اوکراین را به قصد فشار بر این کشور برای انجام مذاکرات صلح متوقف کرد.
زلنسکی بدون امضای قراردادی که شامل اعطای دسترسی ایالات متحده به مواد معدنی و خاکهای کمیاب اوکراین بود، کاخ سفید را ترک کرد.
کییف امیدوار بود این توافق ادامه جریان حمایت نظامی ایالات متحده را تضمین کند؛ حمایتی که اوکراین برای نبرد با روسیه، به آن نیاز فوری دارد.
اوکراین که با چالش رویکرد جدید کاخ سفید روبهروست، پس از مشاجره زلنسکی و ترامپ، به روابط «عملگرایانه» میان کییف و واشینگتن امیدوار است.
گفتوگوها کجا انجام میشود؟
وزارت خارجه عربستان سعودی جمعه گذشته در بیانیهای محل برگزاری این مذاکرات را جده، شهری بندری در حاشیه دریای سرخ اعلام کرد.
پیشتر مذاکرات روسیه و آمریکا در ریاض، پایتخت عربستان سعودی برگزار شد و مشخص نیست که چرا برای مذاکرات اوکراین و آمریکا، جده به جای ریاض انتخاب شده است.
اما جده در گذشته نیز میزبان تعاملات دیپلماتیک دیگری بوده و کاخهای سلطنتی را در دل خود جای داده است.
وزارت خارجه عربستان سعودی گفت که این پادشاهی به دنبال «صلح پایدار برای پایان دادن به بحران اوکراین» است.
این وزارتخانه افزود: «پادشاهی [سعودی] طی سه سال گذشته با میزبانی جلسات بسیاری در این زمینه به این تلاشها ادامه داده است.»
چه کسانی در مذاکرات شرکت خواهند کرد؟
زلنسکی دوشنبه ۲۰ اسفند و قبل از برگزاری مذاکرات اوکراین و آمریکا، به عربستان سعودی سفر کرد.
او پیش از این گفته بود: «ما به کار روی گامهای مربوطه با شرکای خود که خواهان صلح هستند ادامه میدهیم. ما صلح را میخواهیم.»
زلنسکی در شبکههای اجتماعی نوشت که تیمی شامل آندری یرماک، رییس دفتر او، آندری سیبیها، وزیر خارجه و رستم عمروف، وزیر دفاع اوکراین، با او به عربستان سعودی سفر کردهاند و در این مذاکرات شرکت خواهند کرد.
خود زلنسکی اما بر سر میز مذاکرات نمینشیند.
بیشتر بخوانید: سفر زلنسکی به عربستان سعودی در آستانه مذاکرات اوکراین و آمریکا
مارکو روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، تیم آمریکا را برای مذاکرات صلح اوکراین رهبری خواهد کرد و با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی دیدار خواهد کرد.
وزیر خارجه اوکراین جمعه با همتای آمریکایی خود گفتوگو و آن را یک «تماس سازنده» توصیف کرد.
وزارت خارجه آمریکا درباره این گفتوگو نوشت که روبیو «تاکید کرد رییسجمهور ترامپ مصمم است جنگ را در اسرع وقت پایان دهد و تاکید کرد که همه طرفها باید برای تامین صلح پایدار گام بردارند».
خود ترامپ، یکشنبه هنگام صحبت با خبرنگاران در ایر فورس وان درباره این مذاکرات ابراز خوشبینی کرد و گفت: «من فکر میکنم در نهایت - و شاید نه در آیندهای دور - نتایج بسیار خوبی از عربستان سعودی به دست آورید.»
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، دوشنبه در مورد این مذاکرات گفت: «مهم نیست که ما چه انتظاری داریم. مهم است که ایالات متحده چه انتظاری دارد.»
چرا این مذاکرات در عربستان سعودی برگزار میشود؟
محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی که عملا قدرت را در این کشور در دست دارد، در سالهای اخیر به دیپلماسی تنشزدایی روی آورده است.
او روابط عربستان سعودی با ایران را دوباره برقرار کرد و میزبان زلنسکی در نشست اتحادیه عرب بود و همچنین در مذاکرات بر سر جنگ سودان، بحران سوریه و جنگ در نوار غزه، نقش ایفا کرده است.
ریاض همچنین روابط خود را با روسیه از طریق سازمان اوپک پلاس حفظ کرد و در حالی که کشورهای غربی تحریمهایی را علیه روسیه وضع کردند، روابط خود را با مسکو ادامه داد.
میزبانی از مذاکرات روسیه و ایالات متحده و اکنون میزبانی از مذاکرات آمریکا و اوکراین و احتمالا سفر ترامپ به عربستان سعودی به عنوان اولین سفر خارجی او در این دوره از ریاستجمهوریاش، عربستان سعودی را به عنوان یک کشور تعیینکننده در منطقه و جهان مطرح میکند.
مذاکرات آمریکا و اوکراین برای جنگ در اوکراین چه معنایی دارد؟
ترامپ همچنان بر دستیابی به نوعی توافق صلح برای توقف جنگ اوکراین متمرکز است.
اگر اوکراین و ایالات متحده به تفاهم قابل قبولی برای ترامپ برسند، این میتواند فشار دولت واشینگتن برای مذاکره نهایی صلح را تسریع کند.
با این حال، کشورهای اروپایی که حامی اوکراین هستند همچنان به این روند به دیده تردید مینگرند زیرا آنها از مذاکرات کنار گذاشته شدهاند.
اتحادیه اروپا هفته گذشته ضمن حمایت از اوکراین، موافقت کرد که سیستم دفاعی این اتحادیه را تقویت و صدها میلیارد یورو برای امنیت خود هزینه کند.
بیشتر بخوانید: جنگ اوکراین چطور پایان خواهد یافت؟