تنش دیپلماتیک تهران-استکهلم؛ جمهوری اسلامی سفیر سوئد را احضار کرد
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در بیانیه‌ای اعلام کرد ماتیاس اوترشتد، سفیر سوئد در تهران، را در اعتراض به «مواضع ناشایست و مداخله‌جویانه برخی مقام‌های سوئدی» احضار کرده است.
بر اساس این بیانیه که دوشنبه ۲۰ اسفند منتشر شد، شهرام قاضی‌زاده، رییس اداره سوم غرب اروپا وزارت خارجه جمهوری اسلامی، مراتب اعتراض حکومت ایران «به اظهارات ناشایست و اتهام‌زنی‌های بی‌اساس و مداخله‌جویانه وزیر آموزش سوئد» را به سفیر این کشور ابلاغ کرد.
روزنامه اکسپرسن سوئد هشتم اسفند در گزارشی تحقیقی فاش کرد فردی که پیش از این به‌مدت دو سال برای نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی کار کرده بود، به‌عنوان دانشجوی دکتری در دانشگاه لوند سوئد استخدام شده است.
به گزارش اکسپرسن، این دانشجو در رزومه خود همکاری با دستگاه اطلاعاتی جمهوری اسلامی را ذکر نکرده بود.
در پی انتشار این گزارش، یوهان پِرشون، وزیر آموزش سوئد، جمهوری اسلامی را یک «حکومت یاغی» خواند و گفت بسیاری از شهروندان سوئدی به دلیل سیاست‌های حکومت ایران از این کشور گریخته‌اند.
او افزود: «آن‌ها زن‌ستیزی و یهودستیزی را در ساختار خود نهادینه کرده‌اند و از تروریسم حمایت می‌کنند. سرویس امنیتی سوئد، ایران را یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای امنیتی علیه سوئد طبقه‌بندی کرده است.»
پرشون هشدار داد: «ایران نه‌تنها مشغول جاسوسی و اعمال نفوذ است، بلکه به دست‌یابی به فناوری‌ها و نوآوری‌های توسعه‌یافته در شرکت‌ها و دانشگاه‌های سوئد نیز علاقه‌مند است.»
اولف کریسترسون، نخست‌وزیر سوئد، ۲۳ دی‌ماه جمهوری اسلامی را به انجام «حملات ترکیبی» و «جنگ نیابتی» علیه این کشور متهم کرد و گفت استکهلم باید برای مقابله با این اقدامات از آمادگی لازم برخوردار باشد.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در ادامه بیانیه خود، از موضع اخیر استکهلم در حمایت از احمدرضا جلالی، پژوهشگر ایرانی-سوئدی محبوس در زندان اوین، انتقاد کرد.
در این بیانیه آمده است: «دولت سوئد در جایگاهی نیست که عملکرد نهادهای قانونی یک کشور دیگر را زیر سوال ببرد و از یک مجرم که جرایم وی کاملا اثبات شده است، دفاع کند.»
دولت سوئد ۱۷ اسفند اعلام کرد پس از دریافت «اطلاعات بسیار نگران‌کننده درباره وخامت وضعیت سلامتی احمدرضا جلالی»، سفیر جمهوری اسلامی در استکهلم را احضار کرده است.
جلالی در اردیبهشت سال ۱۳۹۵ به دعوت دانشگاه‌های تهران و شیراز به ایران سفر کرد، اما پس از شرکت در همایش‌های علمی بازداشت و به «جاسوسی» متهم شد.
ابوالقاسم صلواتی، قاضی دادگاه انقلاب، برای او حکم اعدام صادر کرد و این حکم در دیوان عالی کشور به تایید رسید. او از آن زمان در معرض اجرای حکم اعدام قرار دارد.
جلالی بارها اتهام جاسوسی را رد کرده و گفته پرونده‌سازی و صدور حکم اعدام برای او به دلیل «نپذیرفتن درخواست همکاری با سپاه پاسداران و جاسوسی از کشورهای غربی» صورت گرفته است.
جلالی دی‌ماه در پیامی صوتی از زندان اوین، دولت سوئد را به بی‌توجهی به وضعیت خود متهم کرد و گفت به‌نظر می‌رسد به‌دلیل تابعیت دوگانه‌اش، شهروند درجه دوم محسوب میشود.
فعالان حقوق بشر بازداشت شهروندان کشورهای غربی از سوی جمهوری اسلامی را «گروگان‌گیری حکومتی» می‌دانند و می‌گویند تهران از این حربه برای تحت فشار گذاشتن غرب و گرفتن امتیاز از آن استفاده می‌کند.
در جریان مبادله زندانیان میان تهران و استکهلم، یوهان فلودروس و سعید عزیزی، دو شهروند سوئدی زندانی در ایران، در ازای آزادی حمید نوری اجازه یافتند ۲۶ خرداد خاک ایران را ترک کنند و به سوئد بازگردند.
نوری، دادیار سابق زندان گوهردشت، به اتهام دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی دهه ۶۰، آبان ۱۳۹۸ در سوئد بازداشت و پس از محاکمه، به حبس ابد محکوم شد. دیوان عالی سوئد اسفند ۱۴۰۲ فرجام‌خواهی نوری را رد کرده بود.
