هاآرتص: ۵ ماه پیش از هفتم اکتبر، شین‌بت به نتانیاهو درباره حماس در غزه هشدار داده بود
روزنامه اسرائیلی هاآرتص گزارش داده رونن بار، رییس شین‌بت، سازمان امنیت داخلی اسرائیل، پنج ماه پیش از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور هشدار داده بود که باید برای حمله اولیه و یک سلسله ترورهای هدفمند از سمت حماس در غزه آماده باشند.
در نخستین واکنش، دفتر نخست‌وزیری اسرائیل، گزارش هاآرتص را «اخبار جعلی» خواند و گفته «حقیقت کاملا برعکس آن است.»
بر اساس گزارش هاآرتص، این دو مقام در اواخر ماه مه ۲۰۲۳، پس از انجام عملیات «سپر و پیکان» علیه جهاد اسلامی فلسطین در غزه، دیدار کردند.
به نوشته هاآرتص، بار در این دیدار به نتانیاهو گفت این عملیات «تنها اولین دور از نبرد با محور شیعه» است و در ادامه تاکید کرده «ما باید برای حمله اولیه و یک سلسله ترورهای هدفمند آماده شویم. چالش بعدی ما حماس است و گریز از یک جنگ در غزه ممکن نخواهد بود.»
در جریان عملیات «سپر و پیکان»، حماس به‌طور فعال وارد جنگ نشد و در نتیجه، دامنه آن حملات محدود باقی ماند. طی این عملیات، اسرائیل چندین فرمانده ارشد جهاد اسلامی را در حملات هوایی از بین برد و جهاد اسلامی حدود ۱۵۰۰ راکت به سمت اسرائیل شلیک کرد تا این‌که آتش‌بسی با میانجی‌گری مصر برقرار شد.
هاآرتص گزارش داده که در جریان آن دیدار، نتانیاهو در پاسخ به هشدار بار، تاکید کرده «موازنه قوی وحشت» علیه حماس، موجب بازدارندگی آن شده است.
اختلاف بر سر برآورد تهدید حماس
بر اساس این گزارش، بار به نتانیاهو هشدار داده اسرائیل شاید به عنوان واکنشی به یک عملیات بزرگ در کرانه باختری، به‌زودی ناچار به تصمیم‌گیری درباره آغاز یک عملیات علیه حماس خواهد شد.
اما نتانیاهو پاسخ داده بود: «موازنه وحشت علیه حماس قوی است» و حماس از زمان عملیات «نگهبان دیوارها» در سال ۲۰۲۱، از درگیری‌های اسرائیل با جهاد اسلامی دور مانده است.
با این حال، صبح روز ۷ اکتبر ۲۰۲۳، نیروهای حماس از نوار غزه به جنوب اسرائیل حمله کردند، بیش از ۱۲۰۰ نفر را کشتند و ۲۵۱ نفر را به گروگان گرفتند و د ر پیامد آن جنگی شعله‌ور شد که با گذشت ۱۷ ماه از آن تاریخ هنوز ادامه دارد.
واکنش دفتر نخست‌وزیری به گزارش هاآرتص
دفتر نتانیاهو در واکنش به تایید کرد که چنین ملاقاتی انجام شده، اما مدعی شد که بار در آن جلسه گفته است «حماس به حفظ ثبات در نوار غزه تمایل دارد و تمرکز این گروه اکنون بر فشار بر اسرائیل در کرانه باختری است.»
بنا بر اعلام دفتر نخست‌وزیری، بار پیشنهاد کرده بود که «هیچ اقدامی انجام نشود» یا حداکثر تعداد کارگران فلسطینی ورودی به اسرائیل کاهش یابد.
در مقابل، نتانیاهو دستور داده بود ارتش و نیروهای امنیتی برای وارد آوردن ضربه‌ای سنگین به حماس آماده شوند و تاکید کرده بود که «ترورهای هدفمند رهبران تروریستی، مانند آنچه در عملیات سپر و پیکان انجام شد، عنصر اصلی بازدارندگی اسرائیل است.»
بنا بر این بیانیه، او همچنین تاکید کرده بود که باید برای ترور رهبران ارشد حماس، از جمله محمد الضیف و یحیی سنوار آماده‌سازی‌های لازم انجام شود.
تشدید اختلافات و احتمال برکناری بار
هاآرتص در گزارش خود اشاره‌ای نکرد که چگونه به اطلاعات مکالمه میان این دو مقام اسرائیلی در ۲۱ مه ۲۰۲۳ دست یافته است، اما این گزارش در شرایطی منتشر شد که گمانه‌زنی‌هایی درباره برنامه نتانیاهو برای برکناری بار از ریاست شین بت مطرح شده است.
نخست‌وزیر اخیرا بار و دیوید بارنئا، رییس موساد، را از هدایت تیم مذاکرات درباره توافق آتش‌بس و گروگان‌ها در غزه کنار گذاشته است. این تصمیم باعث شده که جناح راست‌گرای کابینه، نتانیاهو را تهدید به ترک دولت و سرنگونی آن کند.
سه‌شنبه، دفتر نخست‌وزیری با انتشار بیانیه‌ای به‌شدت از بار انتقاد کرد و گفت یافته‌های تحقیق داخلی درباره ناکامی‌های شین بت در جلوگیری از حمله ۷ اکتبر، که بار دستور تهیه آن را داده بود، «به هیچ سوالی پاسخ نمی‌دهد.»
بر اساس این بیانیه ، بار «به‌طور کامل در مقابله با تهدید حماس شکست خورده است» و در ۷ اکتبر نیز «تصویر اطلاعاتی را به اشتباه تحلیل کرده» و سطح تهدید را اشتباه ارزیابی کرده است.
در تحقیقات شین‌بت به برخی ناکامی‌ها اشاره و گفته شده که این سازمان در صورت اتخاذ تدابیر مناسب، می‌توانست حمله را خنثی کند. اما در عین حال، بیشتر مسئولیت را متوجه دیگران دانسته و مدعی شده است که دولت‌های متوالی اسرائیل، سیاست‌های کافی برای مقابله با حماس اتخاذ نکرده‌اند.
بر اساس یافته‌های این تحقیق داخلی، از جمله این سیاست‌های ناکافی، عدم حمله به رهبران این گروه است که به گفته شین بت، این سازمان برای آن فشار می‌آورد.
یک منبع نزدیک به نتانیاهو هم اعلام کرد: «نتیجه‌گیری‌های تحقیق شین بت، متناسب با ابعاد شکست عظیم این سازمان و رییس آن نیست.»
گزارش هاآرتص در شرایطی منتشر شده است که جنگ لفظی و افشاگری‌های استراتژیک میان نخست‌وزیر و رییس سازمان امنیت داخلی شدت گرفته و آن‌طور که تایمز اسرائیل گزارش داده حتی گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال برکناری بار به دست نتانیاهو مطرح شده است.
اما رونن بار اعلام کرده تا زمانی که تمامی گروگان‌ها آزاد نشوند و کمیسیون دولتی تحقیق درباره شکست‌های مرتبط با حمله حماس تشکیل نشود، از سمت خود کناره‌گیری نخواهد کرد.
با این حال، گزارش‌ها حاکی از آن است که نتانیاهو در حال بررسی تبعات برکناری بار است و ممکن است این اقدام طی هفته‌های آینده انجام شود.
