هشدار صریح آمریکا و اروپا: صبر ما در برابر برنامه هستهای جمهوری اسلامی بیپایان نیست
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان اعلام کردند در صورتی که جمهوری اسلامی همچنان از همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی خودداری کند، شورای حکام باید برای گزارش تخلفات پادمانی تهران آماده باشد. این چهار کشور در بیانیه مشترکی هشدار دادند که صبرشان بیپایان نیست.
کورین کیتسل، نماینده دائم بریتانیا نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، چهارشنبه ۱۵ اسفند در نشست شورای حکام، در بیانیهای به نمایندگی از بریتانیا، آمریکا، فرانسه و آلمان هشدار داد جامعه بینالمللی تاکنون در قبال برنامه هستهای جمهوری اسلامی صبر زیادی از خود نشان داده، اما این صبر بیپایان نخواهد بود.
در این بیانیه تاکید شده است اگر «پیشرفت مشخص و از نظر فنی معتبر» در همکاری تهران با آژانس حاصل نشود، شورای حکام باید عدم پایبندی تهران به تعهدات پادمانیاش را بررسی و اعلام کند.
این اقدام میتواند زمینه را برای ارسال پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل متحد فراهم آورد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ۱۳ اسفند در نشست شورای حکام، توسعه برنامه هستهای جمهوری اسلامی را موجب «نگرانی جدی» خواند و گفت گزارش جامعی از تخلفات حکومت ایران در این زمینه تهیه و ارائه خواهد کرد.
او افزود جمهوری اسلامی تاکید دارد تمامی مواد، فعالیتها و مکانهای هستهای مورد نیاز را در چارچوب توافقهای پادمانی پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) اعلام کرده، اما «این ادعا با یافتههای آژانس که از کشف ذرات اورانیوم با منشا انسانی در مکانهای اعلامنشده در ایران حکایت دارد، در تناقض است».
تروئیکای اروپایی و آمریکا: زمان به نفع جمهوری اسلامی نیست
تروئیکای اروپایی و ایالات متحده در ادامه بیانیه خود، بر لزوم «همکاری کامل» جمهوری اسلامی با آژانس بینالمللی تاکید کردند و گفتند: «هیچ کشوری نباید بتواند بدون پاسخگویی، تعهدات پادمانی خود را نقض کند.»
این چهار کشور افزودند: «به دلیل عدم همکاری طولانیمدت ایران، آژانس همچنان قادر نیست تضمینهای ضروری و اطمینانبخشی ارائه دهد که برنامه هستهای ایران کاملا صلحآمیز است و هیچگونه مواد یا فعالیت هستهای اعلامنشدهای در ایران وجود ندارد.»
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان هشدار دادند: «تا این لحظه، ایران مسیر خود را انتخاب کرده است. واضح بگوییم: اگر ایران مسیر خود را تغییر ندهد، شورای حکام ناچار به انتخاب مسیر خود خواهد شد. زمان به نفع ایران نیست.»
ساعاتی پیش از این بیانیه، نماینده اتحادیه اروپا در نشست شورای حکام ضمن ابراز نگرانی از برنامه هستهای جمهوری اسلامی، از تهران خواست اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را از سر بگیرد تا آژانس بتواند عدم وجود فعالیتهای هستهای مخفیانه را تایید کند.
شورای حکام اول آذر به پیشنهاد بریتانیا، فرانسه و آلمان، قطعنامهای علیه برنامه هستهای حکومت ایران به تصویب رساند و بر لزوم همکاری فوری تهران با آژانس تاکید کرد.
در این قطعنامه همچنین از مدیر کل آژانس خواسته شد گزارشی جامع از روند برنامه هستهای جمهوری اسلامی تهیه کند.
گروسی هشتم اسفند در مصاحبه با روزنامه وال استریت ژورنال گفته بود «انتظار میرود» این گزارش پیش از ماه ژوئن، قبل از ۱۰ خرداد ۱۴۰۴، منتشر شود.
برنامه هستهای تهران «فراتر از هرگونه توجیه معتبر غیرنظامی» است
تروئیکای اروپایی و آمریکا همچنین هشدار دادند خودداری جمهوری اسلامی از همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی و سرپیچی از اجرای تعهدات پادمانیاش، بهویژه در شرایطی که برنامه هستهای حکومت ایران بهطور مستمر به سطحی «فراتر از هرگونه توجیه معتبر غیرنظامی» گسترش یافته، «عمیقا نگرانکننده» است.
آنها با اشاره به فعالیتهای اعلامنشده جمهوری اسلامی در سایتهای تورقوزآباد، ورامین، مریوان و لویزان-شیان گفتند تهران از ارائه اطلاعات درباره این مراکز سر باز زده است.
این چهار کشور همچنین اظهارات مقامهای جمهوری اسلامی را در خصوص توانایی تولید بمب اتمی و لزوم تغییر «دکترین هستهای» تهران مایه نگرانی فزاینده خواندند.
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، ۱۳ اسفند گفت جمهوری اسلامی از توانایی تولید سلاح هستهای برخوردار است و اگر در آینده این موضوع محقق شود، «شجاعت» اعلام آن را خواهد داشت.
در ماههای اخیر و بهویژه پس از حمله پنجم آبان اسرائیل به دهها هدف نظامی در ایران، شماری از مقامهای جمهوری اسلامی از احتمال تغییر «دکترین هستهای» تهران خبر دادهاند.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور خامنهای، ۱۱ آبان گفت اگر جمهوری اسلامی در معرض «تهدیدی وجودی» قرار بگیرد، ممکن است در دکترین هستهای خود تجدید نظر کند.
او افزود جمهوری اسلامی از «توانایی لازم» برای ساخت سلاح اتمی برخوردار است و در این زمینه با «مشکلی» مواجه نیست.
جمهوری اسلامی مسیر «پنهانکاری و تعلل» را در پیش گرفته است
ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و آلمان با استناد به گزارش مدیرکل آژانس بینالمللی گفتند ایران تعهدات خود در چارچوب کد ۳.۱ را اجرا نکرده که این خود نقض تعهدات پادمانی به شمار میرود.
بر اساس این کد، حکومت ایران موظف است ساخت هرگونه تاسیسات هستهای جدید را به آژانس اعلام کند.
این چهار کشور افزودند: «خودداری ایران از ارائه این اطلاعات به آژانس، با توجه به سابقه این کشور در احداث تاسیسات هستهای مخفیانه، نگرانیها را دوچندان میکند.»
در انتهای بیانیه تروئیکای اروپایی و آمریکا آمده است: «ایران در طول سالهای گذشته بارها فرصت همکاری داشته، اما در عوض مسیری را در پیش گرفته که شامل تشدید تنش، پنهانکاری و تعلل بوده است. اگر ایران به این مسیر ادامه دهد، باید پاسخگو شود.»
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشتم اسفند در آخرین گزارش خود اعلام کرد جمهوری اسلامی در سه ماه گذشته بهطور قابلتوجهی ذخایر اورانیوم با غنای بالای خود را افزایش داده است و در صورت ادامه این روند، ذخایر اورانیوم ایران میتواند بهطور نظری برای ساخت شش بمب هستهای کافی باشد.