توافق اسرائیل و حماس بر سر آزادی تدریجی گروگان‌ها بر خلاف اصرار ترامپ برای آزادی همه آن‌ها
در حالی که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا بر آزادی همه گروگان‌های اسرائیلی از سوی حماس تا ساعت ۱۲ ظهر شنبه تاکید کرده، اسرائیل و حماس از پایبندی خود به توافق آتش‌بس که از جمله شامل آزادی تدریجی و مرحله‌ای گروگان‌ها می‌شود سخن گفته‌اند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری ایالات متحده، جمعه ۲۶ بهمن با اشاره به ضرب‌الاجلی که تعیین کرده بود، گفت: «نمی‌دانم فردا ساعت ۱۲ چه اتفاقی خواهد افتاد. اگر تصمیم با من بود، رویکرد بسیار سخت‌گیرانه‌ای اتخاذ می‌کردم. اما نمی‌توانم بگویم اسرائیل چه خواهد کرد.»
او پیشتر هشدار داده بود که اگر تا ساعت ۱۲ شنبه ۲۷ بهمن همه گروگان‌های باقی‌مانده آزاد نشوند، حماس با واکنش شدیدی روبه‌رو خواهد شد و در غزه جهنم به پا خواهد شد.
روزنامه تایمز اسرائیل این ضرب‌الاجل را به معنای نقض توافق پیشین میان اسرائیل و حماس دانست؛ توافقی که با فشار ترامپ به دست آمده بود.
در همین حال، اسرائیل تلاش دارد ضمن پایبندی به مفاد آتش‌بس، از خشم ترامپ نیز جلوگیری کند. بر همین اساس، تل‌آویو از طریق میانجی‌ها به حماس پیام داده که اگر این گروه سه گروگان را طبق توافق قبلی آزاد کند، اسرائیل نیز به ادامه اجرای این توافق پایبند خواهد ماند.
ترامپ در دفتر کار خود در کاخ سفید به خبرنگاران گفت که تهدیدش باعث شده حماس تغییر موضع دهد و دوباره برای آزادی گروگان‌ها آمادگی نشان دهد.
رییس‌جمهوری آمریکا گفت: «آن‌ها ابتدا گفتند که گروگان‌ها را آزاد نمی‌کنیم. من هم گفتم: بسیار خوب، شما تا ظهر شنبه فرصت دارید. ناگهان دو روز پیش اعلام کردند که تصمیم گرفته‌اند گروگان‌ها را آزاد کنند.»
او افزود: «اما به نظر من، آن‌ها باید همه گروگان‌ها را آزاد کنند.»
در همین حال، شبکه کانال 12 اسرائیل گزارش داد که استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه، در تلاش است تا مقدمات آزادی باقی‌مانده گروگان‌های زنده را در هفته آینده فراهم کند.
براساس توافق حماس و اسرائیل، شش گروگان دیگر که تصور می‌شود زنده باشند، باید در مراحل بعدی آزاد شوند. طبق برنامه فعلی، آزادی این گروگان‌ها برای ۲۲ فوریه و اول مارس تعیین شده است، اما ویتکاف در تلاش است تا این روند را تسریع کند.
مذاکرات مرحله دوم؛ تلاش برای پایان جنگ
در همین حال، یک مقام حماس جمعه، ۲۶ بهمن، اعلام کرد که این گروه انتظار دارد مذاکرات غیرمستقیم با اسرائیل درباره مرحله دوم توافق آتش‌بس، از اوایل هفته آینده آغاز شود.
یک منبع مطلع نیز به خبرگزاری فرانسه گفت که «میانجی‌ها به حماس اطلاع داده‌اند که امیدوارند دور دوم مذاکرات را هفته آینده در دوحه آغاز کنند.»
طبق مفاد مرحله نخست توافق که با میانجی‌گری قطر، مصر و آمریکا در ۱۹ ژانویه اجرایی شد، قرار بود مذاکرات درباره مرحله دوم از سوم فوریه آغاز شود. حماس بارها اعلام کرده که آماده آغاز این مذاکرات است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز ۸ فوریه هیئتی را به دوحه فرستاد تا جزییات فنی توافق را بررسی کند، اما این تیم اجازه نداشت درباره مرحله دوم گفت‌وگو کند. انتظار می‌رود در این مرحله، بازماندگان گروگان‌ها در ازای پایان جنگ آزاد شوند.
سرنوشت گروگان‌ها و توافق اولیه
در هفته‌های اخیر، بر اساس مفاد توافق در مرحله اول، ۱۶ گروگان اسرائیلی و پنج گروگان تایلندی آزاد شده‌اند. طبق این توافق، اسرائیل نیز متعهد شده که حدود دو هزار زندانی فلسطینی، از جمله صدها محکوم به حبس ابد را آزاد کند.
از میان ۲۵۱ گروگانی که حماس در حمله ۷ اکتبر ربوده بود، ۷۳ نفر همچنان در غزه هستند، اما ارتش اسرائیل بر این باور است که حداقل ۳۵ نفر از آن‌ها جان خود را از دست داده‌اند.
پیش از اجرای آتش‌بس در ژانویه، حماس طی آتش‌بس یک‌هفته‌ای در نوامبر ۲۰۲۳، ۱۰۵ غیرنظامی را آزاد کرد. پیش از آن نیز چهار گروگان دیگر آزاد شده بودند. تاکنون، نیروهای اسرائیلی هشت گروگان را نجات داده داده‌اند و اجساد ۴۰ گروگان را نیز کشف کرده‌اند؛ از جمله سه نفری که به اشتباه از سوی نیروهای اسرائیلی کشته شدند.
علاوه بر این، دو شهروند اسرائیلی که در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به غزه رفته بودند، همچنان در اسارت حماس هستند. این گروه همچنین پیکر یکی از سربازان ارتش اسرائیل را که در جنگ ۲۰۱۴ کشته شده بود، نگه داشته است. جسد یکی دیگر از سربازان اسرائیلی که در همان سال کشته شده بود، در ژانویه از غزه بازگردانده شد.
