واکنشها به طرح ترامپ برای غزه؛ استقبال جمهوریخواهان و مخالفت دموکراتها
صحبتهای دونالد ترامپ، رییسجمهور آمریکا درباره اشغال نوار غزه، اسکان مجدد فلسطینیهای این باریکه در کشورهای همسایه و مالکیت بلندمدت ایالات متحده بر آن، با واکنشهای گستردهای در داخل و خارج آمریکا مواجه شده است.
استیون ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در امور خاورمیانه که گفت ترامپ به کشورهای خاورمیانه اعلام کرده است که غزه احتمالا به مدت ۱۰ تا ۱۵ سال غیرقابل سکونت خواهد بود.
واکنشهای بینالمللی
به گزارش رویترز، سامی ابوزهری، مقام ارشد حماس، درخواست برای ترک غزه را «اخراج مردم از سرزمینشان» توصیف کرد و گفت: «ما این درخواستها را نسخهای برای ایجاد هرجومرج و تنش در منطقه میدانیم، زیرا مردم غزه اجازه نخواهند داد چنین طرحهایی اجرایی شود.»
ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل متحد، پس از اظهارات اولیه ترامپ درباره اسکان مجدد اهالی غزه در کشورهای همسایه پیش از نشست خبریش با نتانیاهو، گفت «نوار غزه، کشور ما و خانه ماست، بخشی از فلسطین است. آنهایی که میخواهند ساکنان غزه را به جای خوش و خوب بفرستند، بگذارند به خانههای اصلیشان در داخل اسرائیل بازگردند. آنجا مکانهای خوبی هست و آنها با شوق بازخواهند گشت. اما در هر حال وطن ما، وطن ماست. اگر بخشی از آن، یعنی نوار غزه، ویران شود، مردم فلسطین تصمیم گرفتهاند دوباره به آن بازگردند.»
او ادامه داد «در عرض دو روز، در چند ساعت، ۴۰۰ هزار فلسطینی پیاده به بخش شمالی نوار غزه بازگشتند. فکر میکنم باید به انتخابها و خواستههای مردم فلسطین احترام بگذاریم.»
آنتونی آلبانیزی، نخستوزیر استرالیا هم گفت موضع کانبرا درباره غزه پس از اعلام طرح ترامپ برای در اختیار گرفتن این منطقه تغییری نکرده و استرالیا همچنان از راهحل دو کشوری برای فلسطین حمایت میکند.
عربستان سعودی با انتشار بیانیهای تاکید کرد که موضع این کشور درباره تشکیل کشور فلسطینی ثابت و غیرقابل تغییر است و با هر تلاشی برای جابهجایی فلسطینیها از سرزمین خودشان مخالف است.
ولیعهد عربستان سعودی تاکید کرد که موضع این کشور بهصورت «روشن و صریح» بیان شده و تحت هیچ شرایطی اجازه تفسیر نمیدهد.
حتی پیش از آنکه ترامپ اعلام کند ایالات متحده قصد دارد اداره نوار غزه را به دست بگیرد، پنج وزیر خارجه کشورهای عربی و یک مقام ارشد فلسطینی طی نامهای به مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، مخالفت خود را با برنامههای او برای آواره کردن فلسطینیان غزه اعلام کردند.
در این نامه که وزرای خارجه اردن، مصر، عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، بههمراه حسین الشیخ مشاور رییسجمهور فلسطین، امضا کردهاند، آمده است: «بازسازی در غزه باید از طریق تعامل مستقیم و با مشارکت مردم غزه صورت گیرد. فلسطینیها در سرزمین خود زندگی خواهند کرد و در بازسازی آن سهیم خواهند شد. نباید حق تصمیمگیری آنان در جریان بازسازی سلب شود، چراکه خودشان باید مالک فرایند بازسازی باشند، با پشتیبانی جامعه بینالملل.»
ترامپ ۲۵ ژانویه گفته بود که مصر و اردن باید فلسطینیان نوار غزه را در خاک خود بپذیرند، اما مقامهای مصری و اردنی این پیشنهاد را رد کردند.
واکنشها در داخل ایالات متحده
صحبتهای غافلگیرکننده ترامپ درباره نوار غزه، در داخل آمریکا با استقبال گرم شماری از جمهوریخواهان و همزمان انتقاد تند دموکراتها مواجه شد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، از طرح ترامپ در اختیار گرفتن غزه حمایت کرد و گفت که این منطقه باید از حضور گروه حماس آزاد شود.
دیانا هارشبرگر، نماینده جمهوریخواه کنگره از تنسی با بازنشر صحبتهای ترامپ در شبکه ایکس نوشت: «دوستان، این است چهره رهبر جهان آزاد. رییسجمهور ترامپ در جریان کارزار انتخاباتیاش وعده تامین صلح در غزه را داد و اکنون دقیقا همان کار را انجام میدهد. وعدهها داده شدند، وعدهها عملی شدند.»
در طرف مقابل، سناتور دموکرات کریس مورفی از کنتیکت در شبکه ایکس نوشت «او کاملا عقلش را از دست داده است. حمله نظامی آمریکا به غزه به کشتار هزاران سرباز آمریکایی و دههها جنگ در خاورمیانه منجر خواهد شد. این شبیه یک شوخی زننده و بیمارگونه است.»
اریک سوالول، نماینده دموکرات از کالیفرنیا هم در شبکه ایکس نوشت: «چی؟ یعنی آمریکا میخواهد غزه را اشغال کند؟ به ما قول داده بودند دیگر از جنگهای بیپایان خبری نباشد. تا جایی که میدانم، ما گرینلند، کانادا، کانال پاناما را اشغال کردهایم و حالا ... غزه؟»
جان آلترمن، رییس برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات راهبردی و بینالمللی واشنگتن به رویترز گفت: «بسیاری از ساکنان غزه از نوادگان فلسطینیهایی هستند که از بخشهایی از اسرائیل فعلی گریختهاند و هرگز نتوانستهاند به خانههای پیشین خود بازگردند. من تردید دارم حتی در شرایطی که غزه ویران باشد، بسیاری از آنها حاضر به ترک آن شوند.»
جیک آوچینکلوس، نماینده دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا هم در گفتوگو با شبکه تلویزیونی کابلی نیوزنِیشِن گفت: «این پیشنهاد، بیپروا و غیرمنطقی است و ممکن است مرحله دوم آتشبس میان اسرائیل و حماس را برهم بزند.»
او در ادامه با متهم کردن ترامپ به فامیلگرایی و با اشاره به دامادش جرد کوشنر گفت «ما باید به انگیزههای ترامپ نگاه کنیم. طبق معمول، وقتی ترامپ یک طرح سیاسی مطرح میکند، یک ارتباط قوموخویشگرایانه و منفعتطلبانه وجود دارد. آنها میخواهند آنجا را به مجموعهای از تفریحگاهها تبدیل کنند.»
تظاهرات طرفداران فلسطین نزدیک کاخ سفید
در حالیکه همزمان با دیدار نتانیاهو از کاخ سفید، شماری از طرفداران فلسطین در نزدیکی کاخ سفید تجمع کردند تا علیه سفر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، به واشنگتن اعتراض کنند. این تظاهرات پس از آن هم ادامه یافت که ترامپ پیشنهاد «تسلط واشنگتن بر غزه» را مطرح کرد.
معترضان شعار میدادند: «ترامپ، بیبی باید به زندان بیفتد، فلسطین فروشی نیست.» هنگامی که یکی از سخنرانانِ تجمع، اظهارات ترامپ در نشست خبری را اعلام کرد، جمعیت با هو کردن واکنش نشان داد.
معترضان همچنین از حمایت واشنگتن از اسرائیل انتقاد کردند و نتانیاهو را به ارتکاب جنایات جنگی و نسلکشی متهم کردند. پیش از آغاز نشست خبری نتانیاهو و ترامپ، آنها شعار میدادند: «نتانیاهو، چرا اینجایی؟ دیوان کیفری بینالمللی موضعش را روشن کرده است.» و نیز: «بیبی بیبی، نمیتوانی پنهان شوی، داری نسلکشی میکنی.»
اسرائیل در دادگاه بینالمللی با اتهامات مربوط به نسلکشی مواجه است و خود نتانیاهو هم بهخاطر اتهام جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت، با حکم جلب دیوان کیفری بینالمللی روبهروست.
دفتر نتانیاهو تصمیم دیوان کیفری بینالمللی را «ضدیهودی» خوانده و اسرائیل هم ادعای نسلکشی را «نادرست» و «بهطرز فاحشی تحریفشده» توصیف کرده و میگوید صرفا در حال دفاع از خود است.
در همین حال، گروههای حقوق بشری از جمله عفو بینالملل سهشنبه با استناد به حکم جلب دیوان کیفری بینالمللی، مخالفت خود را با میزبانی واشنگتن از نتانیاهو اعلام کردند.