تحلیل

خامنه‌ای دل‌نگران دیدار ترامپ و نتانیاهو

دیدار دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید، سال ۲۰۲۰
دیدار دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو در کاخ سفید، سال ۲۰۲۰

خامنه‌ای نگران دیدار نتانیاهو و ترامپ است که قرار است سه‌شنبه انجام شود. به نظر می‌رسد ترامپ آماده تسلیم کردن جمهوری اسلامی با یک پیشنهاد دیپلماتیک به‌شدت سخت‌گیرانه است و نتانیاهو آماده حمله نظامی به جمهوری اسلامی در صورت شکست راه حل دیپلماتیک مورد نظر ترامپ.

به نظر می‌رسد خامنه‌ای هم منتظر است تا ابتدا واکنش ترامپ به ایران را ببیند و بعد از آن تصمیم بگیرد که اقدامات بعدی را انجام دهد.

احتمالا بعد از دیدار ترامپ و نتانیاهو ، اطلاعات بیشتری در مورد برنامه ترامپ برای مقابله با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به دست خواهیم آورد، اما با توجه به اظهارات و رفتارهای قبلی ترامپ و نتانیاهو، این احتمال وجود دارد که نتانیاهو بخواهد از طرح دیپلماتیک ترامپ برای تحت فشار قرار دادن جمهوری اسلامی اطلاعات بیشتری به دست آورد و بفهمد که ترامپ چه پیشنهاداتی برای یک توافق جدید با جمهوری اسلامی دارد.

از طرفی، ترامپ هم احتمالا می‌خواهد بداند که برنامه نتانیاهو برای آینده غزه و نحوه مقابله با تهدیدات جمهوری اسلامی چه خواهد بود.

به نظر می‌رسد در این مرحله، بعد از دیدار با نتانیاهو، آمریکا ممکن است شروط جدیدی برای توافق با جمهوری اسلامی اعلام کند که احتمالا خیلی سخت‌تر از شروط توافق برجام خواهد بود، چرا که ترامپ پیشتر گفته بود که برجام یکی از بدترین توافق‌ها در تاریخ آمریکا بوده است.

در صورتی که چنین پیشنهادی از سوی ترامپ مطرح شود، پذیرش آن برای خامنه‌ای و جمهوری اسلامی بسیار دشوار خواهد بود. این پیشنهاد سختگیرانه احتمالا با فشارهای شدید اقتصادی و نظامی نیز همراه خواهد بود.

به نظر می‌رسد این همان موقعیتی باشد که نتانیاهو انتظارش را می‌کشد؛ یعنی جمهوری اسلامی ممکن است شروط سخت ترامپ را نپذیرد و به این ترتیب، توافق ترامپ با جمهوری اسلامی منتفی شود. در این شرایط، اسرائیل ممکن است روی حمایت ترامپ برای طرح‌های نظامی خود جهت حمله به جمهوری اسلامی حساب کند.

البته تصمیم نهایی ترامپ بستگی به واکنش‌های جمهوری اسلامی خواهد داشت، مثل افزایش غنی‌سازی اورانیوم یا حتی خروج از معاهده ان‌پی‌تی. به نظر می‌رسد که هنوز برای قضاوت در این‌باره زود است و باید منتظر نتایج سفر نتانیاهو به آمریکا باشیم.

مهم‌تر از آن، نحوه برداشت شخصی ترامپ، نتانیاهو و خامنه‌ای از وضعیت جدید خواهد بود. این برداشت‌ها از وضعیت، به‌ویژه برای ترامپ و خامنه‌ای اهمیت زیادی دارد.

هر سه نفر این موضوع را در نظر دارند که وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی رو به وخامت است و نارضایتی مردم روز به روز بیشتر می‌شود. در تجمعات اعتراضی که معمولا هر هفته در شهرهای مختلف ایران برگزار می‌شود، لحن شعارها و مطالبات معترضان به‌تدریج تندتر و رادیکال‌تر می‌شود.

این روند را هم ترامپ و نتانیاهو رصد می‌کنند و هم خامنه‌ای نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد، حتی اگر آن را به زبان نیاورد. جامعه ایران خشمگین و ناامید از پاسخ نگرفتن برای مطالبات دیرینه خود و ناامید از تغییرات اساسی در کشور در شرایط پیشاقیام قرار دارد. خامنه ای در چنین شرایطی نگران و دلواپس نتایج دیدار ترامپ و نتانیاهو است.