طراح کلیدی عملیات نفوذ جمهوری اسلامی در غرب، رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی شد

سعید خطیب‌زاده، دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی که در طراحی و اجرای عملیات نفوذ تهران در غرب نقشی کلیدی داشته است، به عنوان رییس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه ایران منصوب شد.

در مهرماه ۱۴۰۲، یک گزارش تحقیقی مشترک ایران اینترنشنال و سمافور، که با بررسی هزاران ایمیل‌های دیپلمات‌های ایرانی تهیه شده است، شبکه‌ای از دانشگاهیان و تحلیلگران اندیشکده‌ها را افشا کرد که از سوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی برای گسترش قدرت نرم تهران ایجاد شده بود.

بر اساس این ایمیل‌ها، خطیب‌زاده که در آن زمان به عنوان دیپلمات مقیم برلین بود، در سال ۲۰۱۴ پیشنهاد تشکیل این شبکه، با نام «طرح کارشناسان ایران» را پیشنهاد کرده بود.

خطیب‌زاده به‌عنوان یکی از اعضای کلیدی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه به سرپرستان خود پیشنهاد کرد که جمهوری اسلامی با تشکیل شبکه‌ای از تحلیلگران ایرانی در «اندیشکده‌های آمریکایی و اروپایی» و ارائه «حمایت سیاسی» به آنها، بتواند دیدگاه خود را در جهان ترویج دهد.

خطیب‌زاده در در ۱۴ اسفند ۱۳۹۲ در ایمیلی به مجید تخت‌روانچی، از مذاکره‌کنندگان ارشد هسته‌ای تهران، و مصطفی زهرانی، رییس وقت مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی، نوشت: «این ابتکار که ما آن را طرح کارشناسان ایران می‌نامیم، از یک گروه اصلی متشکل از شش تا ۱۰ ایرانی برجسته نسل دوم که با اندیشکده‌ها و نهادهای دانشگاهی پیشرو، عمدتاً در اروپا و ایالات متحده، ارتباط برقرار کرده‌اند، تشکیل شده است.»

در ۲۵ فرورین ۱۳۹۴، خطیب‌زاده فهرستی از مقالات و مصاحبه‌هایی را که اعضای طرح کارشناسان ایران در حمایت از مواضع جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای منتشر کرده بودند، از جمله علی واعظ، آرین طباطبایی، دینا اسفندیاری، الی گرانمایه، عدنان طباطبایی و روزبه پارسی را برای زهرانی ارسال کرد.

خطیب‌زاده در ایمیلی در سال ۲۰۱۶، دستاوردهای خود را بیان کرد و بر تلاش‌های خود برای «ایجاد شبکه و ... تعامل با اندیشکده‌ها با تمرکز واضح بر مذاکرات هسته‌ای برای پیشبرد سیاست خارجی ایران در بالاترین سطح» و «انتشار ده‌ها مقاله مطابق با» سیاست خارجی جمهوری اسلامی تاکید کرد.

به گفته زهرانی، طرح کارشناسان ایران، یکی از ابتکارات اساسی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی بود. اکنون این نهاد به ریاست خطیب‌زاده که طراح اصلی تلاش‌های جمهوری اسلامی برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی آمریکاست، اداره خواهد شد.

جیسون برادسکی، مدیر سیاست سازمان «متحد علیه ایران هسته‌ای» گفت: «انتصاب او احتمالا نشان‌دهنده بازگشت تلاش‌های مشابهی در دوران ترامپ است.»

خطیب‌زاده پیش از این به عنوان سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی و سفیر ایران در کرواسی فعالیت کرده بود.

مورد آرین طباطبایی

افشاگری‌های ایران اینترنشنال در سال ۱۴۰۲ در محافل سیاسی آمریکا بحث‌های گسترده‌ای را به ویژه درباره آرین طباطبایی، مشاور کلیدی رابرت مالی، نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور ایران، برانگیخت. ایران‌اینترنشنال در تحقیقات دیگری در فوریه ۲۰۲۴ جزئیات بیشتری را از روابط آرین طباطبایی با جمهوری اسلامی فاش کرد.

در سال ۲۰۲۳، طباطبایی به عنوان رییس دفتر دستیار وزیر دفاع آمریکا در پنتاگون فعالیت می‌کرد و با وجود این افشاگری‌ها، نقش و مجوز امنیتی خود را حفظ کرد.

این گزارش باعث آغاز تحقیقات متعدد کنگره شد و جمهوری‌خواهان درباره چگونگی موفق شدن طباطبایی در کسب مجوز امنیتی فوق‌محرمانه ابراز نگرانی کردند. وزارت دفاع و وزارت خارجه آمریکا در آن زمان تاکید کردند که در سابقه طباطبایی چیزی وجود ندارد که مانع دسترسی او به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده شود.

در اکتبر ۲۰۲۴، طباطبایی نقش جدیدی در وزارت دفاع به عهده گرفت که دسترسی او را به اطلاعات محرمانه را کاهش داد. این مقام ایرانی-آمریکایی آموزش و تعلیم نیروها را در دفتر وزیر دفاع پیشین، لوید آستین، نظارت می‌کرد.

طبق اطلاعات پروفایل لینکدین طباطبایی، او در ماه جاری این سمت را ترک کرد.