درخواست‌ متحدان ترامپ برای لغو واگذاری جزایر چاگوس در نگرانی از جاسوسی جمهوری اسلامی

دیگو گارسیا، بزرگترین جزیره در مجمع الجزایر چاگوس و محل پایگاه نظامی آمریکا
دیگو گارسیا، بزرگترین جزیره در مجمع الجزایر چاگوس و محل پایگاه نظامی آمریکا

شماری از چهره‌های نزدیک به دونالد ترامپ خواستار لغو توافق بریتانیا با دولت موریس در مورد واگذاری جزایر چاگوس در اقیانوس هند، به دلیل احتمال جاسوسی جمهوری اسلامی و افزایش نفوذ چین در اقیانوس هند شدند.

مارکو روبیو، وزیر خارجه دولت ترامپ ،ایلان ماسک، مشاور ارشد او و سناتور جیم ریش، رییس جمهوری‌خواه کمیته روابط خارجی در مجلس سنا از جمله مخالفان این توافق هستند.

در همین حال جان کندی، سناتور جمهوری‌خواه، در مصاحبه با روزنامه دیلی‌تلگراف بریتانیا، گفت که واگذاری چاگوس به موریس، امنیت بریتانیا و آمریکا را تهدید خواهد کرد.

جو بایدن از این توافق استقبال کرده بود اما رسانه‌ها خبر دادند که اجرای این توافق به دلیل بررسی آن از سوی دولت ترامپ به تاخیر افتاده است.

بریتانیا روز ۱۲ مهر علام کرد که حاکمیت مجمع‌الجزایر چاگوس را به جمهوری موریس واگذار خواهد کرد و در عین حال پایگاه هوایی مشترک با آمریکا در دیگو گارسیا در اقیانوس هند، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

پایگاه دیگو گارسیا در یکی از جزیره‌های چاگوس، مهم‌ترین پایگاه بمب‌افکن‌های آمریکا در اقیانوس هند است و عملیات مهم هوایی آمریکا در منطقه خلیج فارس از آنجا هدایت می‌شود.

قرارداد ۵۰ ساله اجاره دیه‌گوگارسیا بین بریتانیا و آمریکا تا سال ۲۰۳۶ تمدید شده است.

هیچ پرواز غیرنظامی به دیه‌گو گارسیا، که حدود ۱۶۰۰ کیلومتر از نزدیک‌ترین خشکی فاصله دارد، انجام نمی‌شود.

مجمع بزرگ اقتصادی ایران و موریس
مجمع بزرگ اقتصادی ایران و موریس

نشریه تلگراف نوشت که مذاکرات میان سفیر جمهوری اسلامی با وزیر آموزش موریس برای تاسیس شعباتی از دانشگاه‌های ایرانی در این جزیره باعث نگرانی مقامات آمریکا درباره فعالیت‌های احتمالی جاسوسی جمهوری اسلامی از پایگاه مشترک آمریکا و بریتانیا شده است.

در مرداد ۱۴۰۱ نیز مجمع بزرگ اقتصادی ایران و موریس در تهران برگزار و اولین تفاهم‌نامه اقتصادی- تجاری بین ایران و موریس بدون وجود سفارت در دو کشور امضا شد.

بریتانیا پیش از این اعلام کرده بود که واگذاری جزایر چاگوس از امنیت بین‌المللی محافظت می‌کند، مسیر مهاجرت غیرقانونی بالقوه را می‌بندد و از تهدیدات علیه صلح و رفاه در اقیانوس هند جلوگیری می‌کند.

کاخ وا‌لری در جزیره موریس محل اقامت رضا شاه پس از خروج از ایران در سال ۱۳۲۰ بود و در سال های گذشته مقامات جمهوری اسلامی سخنانی متناقضی درباره فروش این کاخ مطرح کرده‌اند.

سال ۱۳۹۷ وزارت خارجه تقاضانامه‌ای به هیئت دولت ارائه کرد تا بتواند باغ ویلایی بزرگ و معروف کاخ والری در جزیره موریس را بفروشد.

با این حال پس از آن فرهاد نظری، مدیر کل ثبت آثار وزارت میراث فرهنگی، گفت که همه نشانه‌های تاریخی ایران در هر کجای جهان باید حفظ شود.