ترامپ قوی‌تر و خامنه‌ای ضعیف‌تر؛ راند دوم مبارزه
مقامات جمهوری اسلامی مدعی هستند برای بازگشت دونالد ترامپ به قدرت آمادگی دارند و نگرانی خاصی ندارند. با این حال، بازار ارز و طلا، که به سخنان این مقامات توجهی ندارد، مسیر دیگری را در پیش گرفته است.
شواهد نشان می‌دهد که بازار به‌جای توجه به این ادعاها، منتظر اقدامات و سیاست‌های ترامپ علیه جمهوری اسلامی است و واکنش‌های خود را بر اساس آن‌ها تنظیم می‌کند.
با بازگشت ترامپ به قدرت و شروع سیاست فشار حداکثری، قیمت دلار و سکه بلافاصله روند صعودی به خود گرفت. در همان روز اول بازگشت ترامپ، قیمت دلار از ۸۲ هزار تومان عبور کرد و اکنون به ۸۳ هزار تومان نزدیک شده است. قیمت سکه نیز از مرز ۵۸ میلیون تومان گذشت.
این روند نشان می‌دهد که بازار ایران به ادعاهای مقامات جمهوری اسلامی بی‌اعتناست و مسیر خود را طی می‌کند.
اگر سیاست‌های ترامپ علیه جمهوری اسلامی ادامه یابد و او دستورات جدیدی برای تشدید فشارها صادر کند، احتمالا قیمت دلار و سکه بیش از پیش افزایش خواهد یافت. هرگونه تاخیر در مذاکره یا توافق با ترامپ نیز به تشدید این روند دامن می‌زند.
افزایش نرخ ارز و طلا تاثیر مستقیم بر تمامی قیمت‌ها در کشور خواهد داشت و بازارهای اقتصادی ایران با تنش بیشتری مواجه خواهند شد. در صورت ادامه سیاست‌های ترامپ، وضعیت اقتصادی ایران در طول چهار سال ریاست جمهوری او می‌تواند به بحرانی غیرقابل تصور برسد.
این تجربه در دور اول ریاست جمهوری ترامپ نیز رخ داد. در سال ۱۳۹۶، زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، قیمت دلار که در حدود ۳۸۰۰ تومان بود، به‌سرعت به ۱۰ هزار تومان رسید و سپس روند صعودی خود را ادامه داد.
اکنون نیز، اگر سیاست‌های مشابهی در پیش گرفته شود و جمهوری اسلامی تسلیم فشارها نشود، احتمال جهش مجدد قیمت دلار به مرزهای بسیار بالاتر وجود دارد. پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که دلار ممکن است به ۱۰۰ هزار تومان یا حتی بیشتر برسد.
محمدحسین عادلی، رییس سابق بانک مرکزی، هشدار داده است اگر ترامپ صادرات نفت ایران به چین را محدود کند، تورم در ایران دو برابر خواهد شد و کسری بودجه فعلی نیز که حدود ۸۵۰ هزار میلیارد تومان است، دو برابر می شود.
این وضعیت می‌تواند به پاشنه آشیل جمهوری اسلامی تبدیل شود. سخنان عادلی به‌وضوح جدی‌تر از ادعاهای مقامات فعلی جمهوری اسلامی است که می‌گویند «اتفاق خاصی نخواهد افتاد.»
بسیاری از مردم، به‌رغم آگاهی از تاثیرات منفی احتمالی سیاست‌های ترامپ بر معیشت خود، از بازگشت او به قدرت خوشحال هستند. امید به تضعیف یا حتی سرنگونی جمهوری اسلامی از سوی ترامپ، در میان بخش قابل توجهی از مردم تقویت شده است. این نگرش نشان‌دهنده عمق نارضایتی از عملکرد جمهوری اسلامی و بی‌اعتمادی به مقامات آن است.
نکته قابل توجه این است که مردم به‌خوبی از پیامدهای اقتصادی فشارهای خارجی آگاه هستند، اما ترجیح می‌دهند سختی‌های ناشی از آن را تحمل کنند، به این امید که فشارهای خارجی به تغییرات بنیادی در نظام حاکم منجر شود. این وضعیت بیانگر شکاف عمیق میان مردم و مقامات جمهوری اسلامی است.
بازگشت ترامپ به قدرت، زنگ خطری جدی برای جمهوری اسلامی است. از سوی دیگر، حمایت مردم از ترامپ، هرچند ممکن است عجیب به نظر برسد، اما ریشه در نارضایتی عمیق از نظام جمهوری اسلامی دارد.
مقامات جمهوری اسلامی به‌جای ارائه تحلیل‌های سطحی و تکراری، باید به دلایل اصلی این نارضایتی‌ها و شکاف‌های اجتماعی بپردازند. مردم ایران خواهان عبور از جمهوری اسلامی هستند و به هر فرصتی برای دسترسی به این هدف چشم دوخته‌اند.
