مردم در غزه و اسرائیل با شادی به استقبال توافق پایان جنگ غزه رفتند
بر اساس گزارشها و اعلام جو بایدن، اسرائیل و حماس با میانجیگری آمریکا، قطر و مصر موفق شدند در ساعات پایانی روز چهارشنبه به یک توافق برای آتشبس در جنگ غزه برسند. اعلام این توافق، موجب شد در نوار غزه، کرانه باختری و برخی مناطق اسرائیل، مردم با شادیکردن به خیابانها بیایند.
این توافق، قرار است به ۱۵ ماه جنگ که طی آن دهها هزار فلسطینی کشته شدند و تقریبا تمام جمعیت باریکه غزه آوراه شدند، پایان دهد.
جنگ کنونی غزه با حمله بیسابقه و ناگهانی حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد که در جریان آن ۱۲۰۰ اسرائیلی کشته شدند.
بر اساس گزارش رویترز، این توافق پیچیده که هنوز به طور رسمی اعلام نشده، یک مرحله آتشبس اولیه شش هفتهای را تعیین میکند و شامل خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از نوار غزه و آزادی گروگانهای اسیرشده از سوی حماس در ازای آزادی زندانیان فلسطینی در اسرائیل است.
بر اساس گفتههای نخستوزیر قطر، یکی از میانجیهای کلیدی، آتشبس از یکشنبه پیشرو اجرایی میشود.
یک منبع آگاه در ارتش اسرائیل به خبرنگاران گفت فاز نخست این آتشبس که شش هفته خواهد بود شامل خروج تدریجی نیروهای ارتش اسرائیل از نوار غزه، آزادی ۳۳ گروگان از اسارت حماس، از جمله زنان، کودکان و مردان بالای ۵۰ سال و ورود روزانه ۶۰۰ کامیون کمکهای بشردوستانه به نوار غزه است.
این منبع آگاه گفت طبق این توافق، اسرائیل در ازای آزادی هر گروگان، ۳۰ زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد و در ازای هر سرباز زن ربودهشده، اسرائیل ۵۰ زندانی را آزاد خواهد کرد.
موضع جو بایدن، رییسجمهور آمریکا
جو بایدن در بیانیهای با استقبال از توافق آتشبس غزه، عوامل مختلف از جمله تضعیف جمهوری اسلامی را زمینهساز دستیابی به این توافق خواند.
بایدن گفت توافق آتشبس غزه در نتیجه فشار شدید بر حماس، تغییر معادلات منطقه در پی آتشبس لبنان، تضعیف جمهوری اسلامی و دیپلماسی فشرده آمریکا، قطر و مصر حاصل شد.
او گفت در روزهای گذشته نمایندگان کاخ سفید و ترامپ در قالب یک تیم برای دستیابی به آتشبس غزه کار میکردند. او افزود: «این توافق در دولت من محقق شد و تیم ترامپ آن را اجرا خواهد کرد.»
موضع دونالد ترامپ، رییسجمهور منتخب آمریکا
دونالد ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت توافق آتشبس غزه و آزادی گروگانها تنها با پیروزی او در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا محقق شد و تاکید کرد که آمریکا هرگز اجازه نخواهد داد که غزه به مکانی امن برای تروریستها تبدیل شود.
ترامپ گفت: «این توافق بسیار بزرگ تنها به دلیل پیروزی تاریخی ما در انتخابات نوامبر آمریکا محقق شد و نشان میدهد دولت آینده من برای امنیت همه آمریکاییها و متحدان آنها به دنبال صلح و دستیابی به توافقهای مختلف است.»
ترامپ افزود: «با اسرائیل و متحدانمان از نزدیک همکاری خواهیم کرد تا اطمینان حاصل کنیم غزه دیگر هرگز به مامنی برای تروریستها تبدیل نخواهد شد. با استفاده از توافق آتشبس کنونی، پیمان تاریخی ابراهیم را گسترش خواهیم داد و با تکیه بر قدرت خودمان به پیشبرد صلح در خاورمیانه ادامه میدهیم . این تازه شروع اتفاقهای بزرگ برای آمریکا و جهان است.»
ترامپ که بارها تهدید کرده بود که اگر گروگانها قبل از مراسم تحلیف او آزاد نشوند، هزینه سنگینی پرداخت خواهد شد، گفت که «خوشحال است گروگانهای آمریکایی و اسرائیلی به خانه باز میگردند.»
شادی مردم به خاطر توافق آتشبس
همزمان با ادامه انفجارهای ناشی از حملات هوایی جدید اسرائیل، شماری فلسطینیان در خیابانهای غزه جشن گرفتند.
غاده، مادر پنج فرزند که همگی آواره شدهاند، به رویترز گفت: «خوشحالم، بله، گریه میکنم، اما این اشک شوق است.»
در آن سو، خانوادههای گروگانهای اسرائیلی و دوستانشان رسیدن به این توافق را در خیابانهای تلآویو جشن گرفتند.
پدر یکی از گروگانها به رسانههای اسرائیل گفت: «دولت اسرائیل باید بر اهداف خود برای بازگرداندن همه گروگانها و اطمینان از اینکه از غزه دیگر تهدیدی برای دولت اسرائیل نیست، بایستد تا دیگر پدر و مادری مانند من در یکی دو سال دیگر اینجا نایستند.»
در اسرائیل، بازگشت گروگانها ممکن است خشم عمومی علیه بنیامین نتانیاهو نخستوزیر و دولت راستگرای او را کاهش دهد.
دفتر نتانیاهو گزارشها درباره عقبنشینی اسرائیل از گذرگاه فیلادلفی در مرز نوار غزه و مصر را رد کرد و گفت اسرائیل به کنترل خود بر این گذرگاه ادامه خواهد داد.
در بیانیه این دفتر گفته شده حماس درخواست لحظه آخری خود را کنار گذاشته و هنوز تعدادی از موارد حل نشده در این توافق وجود دارد. در بیانیهای که از سوی این دفتر منتشر شد، آمده است: «امیدواریم جزئیات امشب قطعی شود.»
حماس، گروه مسلح فلسطینی که بر نوار غزه مسلط است، به رویترز گفت که رهبرانش موافقت خود را برای توافق آتشبس و بازگرداندن گروگانها به میانجیگران اعلام کردهاند.
مراحل تکمیلی مذاکرات آتشبس
مذاکرات برای اجرای مرحله دوم تا روز شانزدهم مرحله اول آغاز خواهد شد و انتظار میرود که شامل آزادی تمامی گروگانهای باقیمانده، آتشبس دائمی و خروج کامل نیروهای اسرائیلی از غزه باشد.
انتظار میرود مرحله سوم به موضوعات بازگرداندن تمام اجساد باقیمانده و شروع بازسازی غزه با نظارت مصر، قطر و سازمان ملل بپردازد.
این پیمان به دنبال ماهها مذاکرات پرپیچوخم و غیرمنتظرهای به دست آمده که مصر و قطر با حمایت ایالات متحده انجام دادند و درست چند روز پیش از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب ایالات متحده اعلام شد.
اگر این توافق موفقیتآمیز باشد، آتشبس مرحلهای برنامهریزیشده، حملاتی را متوقف میکند که بخش زیادی از شهرهای نوار غزه را به ویرانه تبدیل کرده و بیشتر جمعیت دو میلیون و سیصد هزار نفری این منطقه کوچک را آواره کرده است.
اگر همه چیز به خوبی پیش برود، فلسطینیها، کشورهای عربی و اسرائیل همچنان باید در مورد چشمانداز غزه پس از جنگ به توافق برسند. این موضوع چالشی بزرگ است که شامل تضمینهای امنیتی برای اسرائیل و میلیاردها دلار سرمایهگذاری برای بازسازی نوار غزه است.