تحلیل

جنگ غزه رو به پایان؛ محاسبات فاجعه‌بار خامنه‌ای

مراد ویسی
مراد ویسی

تحلیل‌گر ارشد در ایران‌اینترنشنال

جنگ غزه رو به پایان است. محاسبات علی خامنه‌ای که حمله حماس را شکستی غیرقابل جبران برای اسرائیل می‌دانست، نادرست از آب درآمد و به فاجعه‌ای خونین در لبنان و نوار غزه تبدیل شد.

حماسی که از این جنگ خارج می‌شود دیگر حماس سابق نیست و به شدت آسیب دیده است. حزب‌الله هم شکست خورده و در لبنان گوشه‌ای نشسته و زخم‌هایش را لیس می‌زند.

در سوریه، دیگر نشانی از حکومت اسد نیست. حوثی‌ها زیر ضربات آمریکا، اسرائیل و بریتانیا هستند. حشد شعبی عراق هم مهار شده و حالا اسرائیل امیدوار است با همراهی دونالد ترامپ تازه نفس، سراغ جمهوری اسلامی و سر اختاپوس برود.

آیا حکومت ایران باز هم با تغییر مسیر خودش را به طریقی از مهلکه نجات می‌دهد تا این طوفان هم بگذرد؟

جنگ غزه: پایانی متفاوت برای یک درگیری خونین

جنگ ۱۵ ماهه غزه به پایان خود نزدیک شده اما شرایط حماس و حامیان آن دیگر شبیه گذشته نیست.

حماس که زمانی یکی از قدرتمندترین بازیگران مقاومت فلسطین بود، حالا به شدت تضعیف شده است.

جمهوری اسلامی ایران که حامی اصلی حماس به شمار می‌رود نیز در منطقه شکست‌های متعدد و سنگینی را متحمل شده است.

در این میان، حزب‌الله لبنان هم که در حمایت از حماس وارد جنگ شد، هزینه‌های زیادی پرداخت کرد؛ از جمله با از دست دادن رهبر خود حسن نصرالله و بسیاری از فرماندهان ارشدش.

هر چند اسرائیل نیز در جریان این جنگ متحمل زخم‌های عمیقی شد اما اکنون دست بالا را در برابر حماس و جمهوری اسلامی دارد.

بازنده‌های اصلی این جنگ، بی‌تردید ده‌ها هزار فلسطینی و صدها اسرائیلی غیرنظامی بودند که قربانی جنگ‌طلبی حماس و جمهوری اسلامی شدند.

علاوه بر کشته‌شدگان، آوارگی صدها هزار اسرائیلی و آوارگان میلیونی فلسطینی نیز از دیگر پیامدهای این جنگ است.

رهبر جمهوری اسلامی در روزهای ابتدایی جنگ، شکست اسرائیل را جشن گرفت و پیش‌بینی کرد این جنگ به فروپاشی غیرقابل جبران اسرائیل منجر خواهد شد اما روند جنگ خلاف این پیش‌بینی‌ها را ثابت کرد. اسرائیل توانست طی ۱۵ ماه، وضعیت را به نفع خود تغییر دهد و موازنه قدرت را در منطقه جابه‌جا کند.

در ابتدا، حمله هفتم اکتبر ۲۰۲۳ حماس اعتبار ارتش اسرائیل را به شدت زیر سؤال برد. این حمله که مرگبارترین روز برای یهودیان از زمان هولوکاست بود، اعتبار نهادهای اطلاعاتی اسرائیل مانند شاباک، موساد و آمان را نیز مخدوش کرد. فرمانده آمان، ژنرال آهارون هالیوا، در پی این شکست از سمت خود استعفا داد.

ارتش اسرائیل با انجام سنگین‌ترین حملات به حماس، توانست بخشی از اعتبار از دست رفته خود را بازسازی کند اما این حملات، به فاجعه‌ای انسانی در غزه تبدیل شد و هزاران فلسطینی کشته یا زخمی شدند.

در نتیجه، دیوان بین‌المللی کیفری برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر و یوآو گالانت، وزیر دفاع سابق، احکام جلب بین‌المللی به اتهام جنایات جنگی صادر کرد.

محاسبات حماس نیز که تصور می‌کرد حملات اسرائیل مانند جنگ‌های ۲۰۰۸، ۲۰۱۲ و ۲۰۱۴ محدود خواهد بود، اشتباه از آب درآمد. حملات هوایی و زمینی اسرائیل ساختار نظامی حماس را به شدت تخریب کرد و بسیاری از فرماندهان و رهبران آن، از جمله اسماعیل هنیه، صالح العاروری و یحیی سنوار، کشته شدند.

حزب‌الله لبنان هم که با رجزخوانی پرطمطراق وارد جنگ شد، زودتر از انتظار شکست خورد.

برخلاف ادعاها مبنی بر شخم زدن اسرائیل با ۱۵۰ هزار موشک، حملات حزب‌الله محدود و غیرموثر باقی ماند. حزب‌الله نتوانست به هدف اعلام‌شده خود یعنی برقراری آتش‌بس در غزه دست یابد و مجبور شد در ضعف، میدان نبرد را ترک کند.

در نهایت، این جنگ موجب تشدید شکاف تاریخی میان فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها شد.