مقام اوکراینی و رسانه‌ها: هواپیمای جمهوری آذربایجان با اصابت موشک روسیه سرنگون شد
یک مقام اوکراین و برخی رسانه‌ها و وبلاگ‌نویسان نظامی، دلیل فرود اضطراری و آتش گرفتن هواپیمای جمهوری آذربایجان پس از تغییر مسیر آن به قزاقستان را هدف قرار گرفتن اشتباهی از سوی پدافند هوایی روسیه، هم‌زمان با حملات پهپادی اوکراین اعلام کردند.
آندری کووالنکو، رییس مرکز مقابله با اطلاعات نادرست در شورای امنیت ملی اوکراین، اعلام کرد که این هواپیمای جمهوری آذربایجان به وسیله یک موشک زمین به هوای روسیه هدف قرار گرفته است.
او افزود که روسیه باید حریم هوایی گِروزنی را در جریان حمله پهپادی می‌بست اما این کار را نکرد؛ در نتیجه هواپیما آسیب دید و به جای اجازه فرود در گروزنی به قزاقستان فرستاده شد.
هم‌زمان یورونیوز پنج‌شنبه ششم دی ماه به نقل از برخی مسافران بازمانده از این پرواز نوشت که آنان صدای انفجاری را شنیده‌اند و به نظر می‌رسد ترکشی به هواپیما اصابت کرده است.
شبکه ای‌نیوز در جمهوری آذربایجان نیز متنی را از یوری پودولیکا، وبلاگ‌نویس نظامی روسی منتشر کرد که بر اساس آن آسیب وارده به بدنه هواپیما ممکن است بر اثر انفجار یک موشک سامانه پدافند هوایی سام (موشک زمین به هوا) در نزدیکی هواپیما باشد.
موشک‌های سام از پرتابگرهای ثابت یا از روی وسیله نقلیه شلیک می‌شوند.
حادثه برای این هواپیما روز چهارشنبه پنجم دی، هم‌زمان با حملات پهپادی به جنوب روسیه روی داد.
این هواپیما از باکو به گروزنی، مرکز چچنستان پرواز می‌کرد.
رمضان قدیروف، رهبر مورد حمایت کرملین در چچن، در جنگ علیه اوکراین به صورت فعال مشارکت دارد و گروزنی پیش از این نیز هدف حملات پهپادی اوکراین قرار گرفته است.
در همین حال رسانه‌ها خبر دادند در زمان پرواز هواپیمای جمهوری آذربایجان، فرودگاه‌های نزدیک به مقصد پرواز بسته بودند و این هواپیما صدها مایل از مسیر برنامه‌ریزی شده خود دور شد.
از جمله یکی از مقامات فرودگاه ماخاچکالا در روسیه در سواحل شرقی دریای خزر، نزدیک‌ترین فرودگاه به جایی که پرواز از ردیاب ناپدید شد، به خبرگزاری رویترز گفت که صبح چهارشنبه این فرودگاه برای چند ساعت به روی هواپیماها بسته شد.
این هواپیمای مسافربری در نهایت در نزدیکی شهر آکتائو در قزاقستان هنگام فرود اضطراری آتش گرفت و ۳۵ نفر جان خود را از دست دادند.
این حادثه شبیه به سقوط پرواز ام‌اچ ۱۷ مالزی است که ۱۰ سال پیش در دونباس در شرق اوکراین، به دنبال برخورد یک موشک روسی سقوط کرد و ۲۸۳ مسافر آن کشته شدند.
در آن زمان نیروهای جدایی‌طلب وابسته به روسیه و ارتش اوکراین در این منطقه درگیر بودند.
روسیه نقش داشتن در این حادثه را رد کرد اما دادگاه ناحیه لاهه در سال ۲۰۲۲ ایگور گیر کین، وزیر دفاع سابق دولت خودگردان جمهوری خلق دونتسک (دی پی آر)، سرگئی دوبینسکی، مدیر سابق بخش اطلاعات نظامی و لئونید کراوچنکو، یکی از نیروهای بخش اطلاعات نظامی را در سقوط این هواپیما مجرم دانست.
ابهامات دیگری نیز درباره فرود اضطراری و آتش گرفتن هواپیمای جمهوری آذربایجان مطرح است.
وب‌سایت فلایت رادار۲۴ اعلام کرده که ارسال پارازیت‌های قوی جی‌پی‌اس منجر به ایجاد اختلال در برنامه پرواز این هواپیما شده است.
پیش از این روسیه بارها به دلیل ارسال پارازیت‌های قوی جی‌پی‌اس مورد انتقاد قرار گرفته است.
هواپیمای امبرائر ئی۱۹۰ جمهوری آذربایجان چهارشنبه هنگام فرود اضطراری با زمین برخورد کرد و آتش گرفت.
امبرائر ئی-جت هواپیمای کوچک مسافربری دوموتوره برزیلی است.