صف‌آرایی بی‌رحمانه منتقدان مقابل قلعه‌نویی؛ در قواره تیم‌ملی نیست، تیم متعلق به مردم است
با وجود صدرنشینی ایران در راه صعود به جام جهانی ۲۰۲۶، تیم ملی فوتبال همچنان در کانون انتقادات گروهی از اهالی فوتبال قرار دارد و اعتراضات به عملکرد فنی شاگردان قلعه‌نویی به خصوص پس از دو پیروزی شکننده برابر کره شمالی و قرقیزستان که با دریافت چهار گل همراه بود، شدت گرفت.
از زمان حضور مجدد امیر قلعه‌نویی روی نیمکت تیم ملی فوتبال، موضع‌گیری‌های این سرمربی درباره اتفاقات دوره اول حضورش در تیم ملی به‌خصوص در نشست‌های خبری بازی‌های بین‌المللی با انتقاداتی از سوی اهالی رسانه و تعدادکم‌شماری از بازیکنان و مربیان فوتبال همراه می‌شد اما نقدهای فنی واردشده به تیم تحت هدایت او دست‌کم تا پیش از جام قهرمانی آسیا کم بود.
بعد از برتری سخت برابر سوریه، با پیروزی درخشان برابر ژاپن، آتش انتقادات از تیم ملی کاملا فروکش کرد اما واگذاری بازی برده برابر قطر و حذف از جام قهرمانی آسیا، بار دیگر فضا را برای نقد تیم ملی باز کرد.
در این بین توجیه یک‌طرفه و برنتابیدن هیچ‌یک از انتقادات وارده به تیم ملی از سوی سعید الهویی، دستیار اول قلعه‌نویی، در یک برنامه تلویزیونی باعث شد رگه‌هایی از لجبازی چه در نحوه انتقادات و چه در واکنش‌های کادر فنی به انتقادات، شکل بگیرد.
رویه‌ای که البته از سوی امیر قلعه‌نویی در یک برنامه تلویزیونی ادامه پیدا کرد و با توجیه «فوتبال است دیگر»، تمام نواقص عملکرد تیم ملی در آن تورنمنت به اتفاقات فوتبالی و شانس پیوند زده شد.
در ادامه با شروع مسابقات انتخابی جام جهانی، ناکامی ایران در پیروزی برابر ازبکستان در دو مسابقه رفت و برگشت از دور دوم انتخابی، فرصتی برای شکل‌گیری دوباره موج انتقادات فراهم کرد.
برتری شکننده ایران برابر قرقیزستان در فولادشهر و اعتراض علنی تماشاگران به نحوه بازی تیم ملی و درخواست آنها برای کناره‌گیری قلعه‌نویی از سمت سرمربیگری تیم ملی، انتقادات از این تیم را وارد فاز تازه‌ای کرد.
مهدی طارمی، کاپیتان تیم ملی، در حمایت از امیر قلعه‌نویی با کنایه به خداداد عزیزی و بازیکنان نسل ۹۸ تیم ملی، آنها را بازیکنانی نامید که خودشان در راه‌یابی متوالی به جام جهانی ناموفق بودند.
با این حال، ایران در هفته بعدی مسابقات هم امارات را با یک گل شکست داد تا دست‌کم از لحاظ جایگاه جدولی، ایرادی به تیم وارد نباشد اما عدم هم‌خوانی وعده‌های قلعه‌نویی برای جوان‌گرایی و فوتبال زیبا در تیم ملی با عملکرد درون زمین، همچنان شعله انتقادات را داغ نگه می‌داشت.
عدم دعوت از رامین رضاییان به‌عنوان موثرترین بازیکن لیگ تا پیش از بازی با ازبکستان به بهانه سن بالا و دعوت از شجاع خلیل‌زاده در کنار اخراج مستقیم صالح حردانی در تاشکند و ناکامی سه‌باره در برتری برابر شاگردان کاتانچ، سوژه دیگری برای اعتراض به عملکرد کادر فنی ایران ساخته بود.
عقب افتادن از قطر این فرصت را به گزارشگر تلویزیون داد تا در اندک دقایق برتری عنابی‌پوشان، حسابی تیم ملی را به باد انتقاد بگیرد اما در نهایت پیروزی پرگل ایران برابر قطر، می‌توانست رابطه تیم ملی و منتقدان را بهبود ببخشد اما موضع‌گیری تهاجمی قلعه‌نویی در نشست خبری و تعیین تکلیف او برای رییس صداوسیما در نحوه دعوت از میهمان و کارشناسان به تلویزیون، دوباره به منتقدانش این شانس را داد تا کام او را در پیروزی هم تلخ کنند.
در فاصله بین بازی با قطر و کره شمالی و تعطیلی بازی‌های ملی، دیگر خبری از تنش نبود تا اینکه با اعلام لیست تیم ملی و دعوت از بازیکنان عمدتا تکراری، زمزمه‌ها شروع شد.
برتری شکننده برابر کره شمالی که بازیکنان و سرمربی تیم هم آن را همراه با خوش‌شانسی توصیف کردند، باعث شد تا بار دیگر اهالی فوتبال و رسانه از عملکرد این تیم انتقاد کنند. انتقاداتی که قلعه‌نویی در نشست خبری آنها را مغرضانه و برای سهم‌خواهی توصیف کرد اما پس از عملکرد ضعیف دوباره تیم ملی در نیمه دوم بازی برابر قرقیزستان، دیگر ملاحظه‌ای از سوی منتقدان صورت نگرفت و تیم ملی فوتبال، تعدادی از بازیکنان و سرمربی آن، آماج انتقادات قرار گرفتند.
در این بین جواد خیابانی، مجری و گزارشگر تلویزیون، پررنگ‌تر از سایرین، قلعه‌نویی را نیازمند کسب دانش بیشتر در زمینه مربیگری دانست و البته علیرضا بیرانوند، دروازه‌بان اول این تیم را هم به مطالعه درباره تاریخ تیم ملی دعوت کرد.
خیابانی همچنین در واکنش به سهم‌خواه خواندن منتقدان از سوی قلعه‌نویی، اعزام خبرنگاران به بیشکک با حق ماموریت دلاری خارج از عرف از سوی فدراسیون فوتبال را افشا کرد.
حشمت مهاجرانی، سرمربی تیم ملی فوتبال در مسیر اولین صعود به جام جهانی و کسب آخرین جام قهرمانی آسیا، ضمن انتقاد از عملکرد دفاعی تیم ملی، گفت: «همه می‌توانند درباره تیم ملی صحبت کنند چون تیم ملی متعلق به شخص خاصی نیست و به تمام جامعه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، تعلق دارد.»
همچنین جلال طالبی، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۱۹۹۸ در گفتگوی اختصاصی با مزدک میرزایی در برنامه هت‌تریک با انتقاد از بازی ایران برابر کره شمالی، گفت: «تیم ملی بدترین بازی ممکن را در نیمه دوم بازی با کره شمالی انجام داد. تیم‌هایی که اخراجی می‌دهند، معمولا بهتر بازی می‌کنند، اما پس از اخراج شجاع خلیل‌زاده، تیم ملی کل زمین را به کره شمالی داده بود. تیم ملی از نوع بازی کره شمالی تعجب کرده بود، بازیکنان سرگردان بودند و وحشت داشتند.»
جلال چراغ‌پور، مربی پیشین تیم ملی و از کارشناسان شاخص فوتبال ایران، قلعه‌نویی و دستیارانش را فاقد دانش کافی برای هدایت این گروه از بازیکنان تیم ملی خواند و خواهان تغییر در راس کادر فنی تیم ملی شد: «کادر فنی فعلی تیم ملی ایران برای این تیم کوچک است. یک نفر باید بگوید تیم ملی با وضعیت فعلی و با توجه به حوادثی که اتفاق افتاده و می‌افتد چه چیزی نصیبش خواهد شد. من این را می‌گویم تا همه متوجه باشند. آنها تسلطی روی بازیکنان و استراتژی‌ها ندارند و هیچ کمکی به پیشرفت و رشد بازیکنان فعلی نمی‌کنند.»
افشین پیروانی، کاپیتان پیشین تیم ملی، واکنش‌های کادر فنی به انتقادات را نقد کرد و گفت: «باید واقع‌بین باشیم. تیم ملی ما خیلی خوب بازی نمی‌کند. اینکه بگویند با ما مشکل دارند یا سهم می‌خواهند، نه این طور نیست. اگر کسی نقد می‌کند، زود برایش حاشیه درست نکنید. تیم ملی روی نفرات نتیجه می‌گیرد.»
مرتضی فنونی‌زاده، بازیکن پیشین تیم ملی فوتبال با انتقاد از قلعه‌نویی گفت: «قلعه‌نویی، چون خودش بازی ملی زیادی ندارد این شرایط را درک نمی‌کند و همه را به چشم حسود می‌بیند! باید سطح فنی تیمش را بالا ببرد. قلعه‌نویی فکر می‌کند ما از اتباع هستیم که وقتی از نحوه بازی او انتقاد می‌کنیم به منتقدین حمله‌ور می‌شود؟ ما کشورمان را دوست داریم و حق داریم بازی خوب از تیم ملی کشورمان ببینیم. اسامی بازیکنان را که می‌بینیم تریلی نمی‌کشد، اما در زمین مثل بازیکنان محلات بنگلادش بازی می‌کنند.»
محمد مایلی‌کهن، سرمربی پیشین تیم ملی فوتبال هم با انتقاد از قلعه‌نویی گفته: ««واقعا باید تاسف خورد که در فوتبال ایران افراد کوچک صاحب مناصب بزرگ می‌شوند. واقعا این سوال برای من مطرح است که مگر کنفرانس مطبوعاتی قبل از بازی بین‌المللی آنهم در خارج از کشور جای درد دل کردن است؟ آیا واقعا چنین کنفرانسی جای صحبت کردن در مورد بحث گزارشگری و... است؟ انتقادی که به سبک بازی تیم ملی در نیمه دوم جدال با کره شمالی وارد شد، یک مساله درست است. همه چیز در نیمه دوم آن مسابقه عیان بود و حتی نوه من هم متوجه شد مقابل کره شمالی در نیمه دوم بد بودیم. اگر بگوییم در نیمه دوم بازی با کره شمالی خوب بودیم، فوتبال را زیر سوال برده‌ایم.»
نیلوفر اردلان، کاپیتان پیشین تیم ملی فوتبال زنان ایران هم در صف منتقدان تیم ملی قرار دارد: «انگار موتور BMW را روی اتاق پراید سوار کرده‌ایم؛ چون همان‌قدر که در حمله خوب هستیم و زهردار عمل می‌کنیم، در دفاع عملکردمان رضایت‌بخش نیست. کادرفنی بپذیرند که اگر یک‌بار و یا ۲ بار اشتباهی صورت پذیرد، می‌توان آن را اشتباه فردی نامید اما وقتی این اشتباهات سریالی می‌شود، مشخصاً ساختار دفاعی تیم ملی مشکل دارد. وقتی در آن شلوغی و میان چند بازیکن ما، مهاجم حریف با قدوقامتی کوتاه‌تر بلند می‌شود و سر می‌زند، به وضوح مشخص است که ساختار دفاعی تیم ملی مشکل دارد.»
در این میان مهدی تاج، رییس فدراسیون فوتبال که در نشست‌های خبری قبل و بعد از بازی از سوی قلعه‌نویی مورد تمجید قرار می‌گیرد، در مقام حمایت از کادر تیم ملی و بازیکنانش گفت: «برخی از انتقادها از فدراسیون فوتبال و تیم ملی از روی کینه‌توزی است. هواداران فوتبال از نتیجه راضی هستند. اگر هم انتقادی داریم با بیان شیواتر گفته شود. این بچه‌ها دارند جان می‌کَنند و با محدودیت‌های بسیار زیادی هم همراه هستند.»
همچنین احمد دنیامالی، وزیر ورزش و جوانان، نیز همسو با تاج، درحالی با توجیه ده نفره بودن تیم ملی برابر کره شمالی، به حمایت از عملکرد این تیم پرداخت که ایران برابر قرقیزستان هم نتیجه مشابهی با یارهای کامل رقم زد: «[انتقادات] روی روحیه بچه‌های تیم ملی اثر می‌گذارد. اکثر آنها جوان هستند. برای من که مدیر قدیمی هستم چیز خاصی نیست ولی بچه‌های جوان تلاش می‌کنند. با یک یار کمتر بازی را بردند. فوتبال این‌قدر سرعتی شده که یک یار از دست بدهید، شاکله تیم به هم می‌ریزد.»
با ایجاد وقفه تقریبا ۴ ماهه در بازی‌های مالی، باید دید رابطه تیم ملی فوتبال با منتقدانش چگونه پیش خواهد رفت. آنچه مشخص است، صدرنشینی تیم ملی فوتبال در گروه A انتخابی جام جهانی و قرارداشتن این تیم در آستانه صعود به این رویداد، کادر فنی را دست‌کم تا پایان مرحله انتخابی در حاشیه امنیت قرار داده اما در این میان، انتخابات فدراسیون فوتبال در اسفندماه، بر کنش و واکنش‌های منتقدان و اعضای تیم ملی فوتبال، تاثیرگذار خواهد بود.