تهران در آستانه صدور قطعنامه آژانس: حاضریم ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی را بیشتر نکنیم
رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۳۰ آبان در گزارشی به شورای حکام آژانس اعلام کرد ذخایر اورانیوم ۲۰ درصد و ۶۰ درصد ایران پس از گزارش قبلی آژانس همچنان افزایش یافته است.
در این گزارش در عین حال تاکید شده است که تهران مقدمات توقف غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد را فراهم آورده است. اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای متوقف کردن غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بالا در آستانه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بالا گرفتن احتمال صدور قطعنامه‌ای علیه تهران صورت گرفته است.
آژانس از این اقدام جمهوری اسلامی استقبال کرده و آن را حرکت در مسیر درست خوانده است، با این حال به نظر نمی‌رسد که صرف آماده کردن مقدمات توقف غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد به نگرانی‌های غرب درباره برنامه هسته‌ای تهران پایان دهد و مانع صدور قطعنامه مورد نظر آلمان، بریتانیا و فرانسه شود.
رافائل گروسی، روز چهارشنبه ۳۰ آبان، در یک نشست خبری گفت جمهوری اسلامی پذیرفته است «افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۶۰ درصد را متوقف کند.»
او گفت: «این برای اولین بار است که ایرانی‌های می‌گویند افزایش ذخایر غنی‌سازی بیش از ۶۰ درصد را متوقف می‌کنند. این جدی و اتفاقی از نقطه نظر منع اشاعه تسلیحات هسته‌ای مهم است.»
او گفت «برای اولین بار از زمان فاصله گرفتن ایران از تعهدات پیشینش شاهدیم این کشور تغییر جهت داده است.»
بر اساس گزارش تازه رافائل گروسی، یافته‌های آژانس در مورد ذرات اورانیوم با منشاء انسانی در مکان‌های اعلام‌نشده در ایران مطابقت ندارد و آژانس نیازمند اطلاع از مکان فعلی مواد هسته‌ای یا تجهیزات آلوده مرتبط است.
گروسی همچنین درباره نابود شدن یک مرکز مخفی تحقیقاتی هسته‌ای جمهوری اسلامی در پارچین در پی حمله اسرائیل، در پاسخ به سوالی گفت: «ما این مرکز را یک تاسیسات هسته‌ای نمی‌دانیم و نشانه‌ای مبنی بر وجود مواد هسته‌ای در آنجا نداریم.»
وب‌سایت اکسیوس روز ۲۵ آبان به نقل از چند مقام فعلی و پیشین اسرائیلی و آمریکایی خبر داد در حمله ماه گذشته اسرائیل به اهداف نظامی در ایران، یک مرکز تحقیقاتی فوق‌سری مرتبط با تسلیحات هسته‌ای جمهوری اسلامی در پارچین ویران شده است.
روز چهارشنبه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، در ادامه رایزنی‌ها برای پیشگیری از صدور قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه تهران، در تماسی تلفنی با همتای آفریقای جنوبی خود گفت که اگر طرف‌های دیگر به دنبال رویارویی باشند، ایران واکنش مناسبی نشان خواهد داد.
عراقچی با ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه نیز تماسی تلفنی داشت و در این ارتباط، اقدام کشورهای اروپایی را برای پیشبرد قطعنامه علیه تهران، «ناموجه و تحریک‌آمیز» خواند.
او تلاش آلمان، بریتانیا و فرانسه برای تصویب تحریم‌های جدید علیه تهران را در «تقابل آشکار با فضای مثبت ایجاد شده در تعاملات ایران و آژانس» تلقی کرد و گفت صدور چنین قطعنامه‌ای صرفا اوضاع را «پیچیده‌تر» خواهد کرد.
وزارت امور خارجه فرانسه روز چهارشنبه ۳۰ آبان در بیانیه‌ای اعلام کرد که بارو در گفت‌و‌گوی تلفنی با عراقچی تاکید کرده است جمهوری اسلامی باید تعهدات هسته‌ای خود را اجرا و به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.
بر اساس این بیانیه، وزیر امور خارجه فرانسه گفته است تشدید تنش هسته‌ای از سوی جمهوری اسلامی «بسیار نگران‌کننده» است.
بارو همچنین با تاکید بر تلاش‌های دیپلماتیک مستمر برای توقف درگیری‌ها در لبنان، از جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی‌اش خواست رفتار سازنده‌ای در این زمینه داشته باشند و خواستار آزادی فوری سه شهروند فرانسوی زندانی در ایران شد.
خبرگزاری رویترز پیش از این به نقل از یک دیپلمات ارشد نوشت تهران وعده داده اگر شورای حکام قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی صادر نکند، ذخیره اورانیوم ۶۰ درصدی خود را در حد فعلی نگه خواهد داشت.
عراقچی روز چهارشنبه ۳۰ آبان در گفت‌وگویی تلفنی با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: «در صورتی که طرف‌های مقابل بی‌توجه به حسن نیت و رویکرد تعاملی ایران، اقدامات غیرسازنده را در نشست شورای حکام از طریق صدور قطعنامه در دستور کار قرار دهند، ایران به نحو مقتضی و متناسب پاسخ خواهد داد.»
همکاری تهران با آژانس در صورت صادر نشدن قطعنامه؟
شامگاه سه‌شنبه خبرگزاری رویترز به نقل از یک دیپلمات ارشد که نامش را اعلام نکرد گزارش داد که جمهوری اسلامی به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پیشنهاد داده است ذخایر اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد خود را در حدود ۱۸۵ کیلوگرم نگه دارد؛ مشروط بر این که در شورای حکام آژانس، قطعنامه‌ای علیه تهران صادر نشود.
این در حالی است که در دو گزارش فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران تصریح شده است ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص تا ۶۰ درصد به شکل هگزافلوراید اورانیوم (UF6) به میزان ۱۷.۶ کیلوگرم افزایش یافته و به ۱۸۲.۳ کیلوگرم رسیده است.
بر اساس تعریف آژانس، حدود ۴۲ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا ۶۰ درصد، در صورت غنی‌سازی بیشتر، به‌طور تئوریک برای ساخت یک بمب هسته‌ای کافی است.
رویترز روز سه‌شنبه ۲۹ آبان گزارش داد که دو گزارش فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران را که به کشورهای عضو شورای حکام داده شده، دیده و بررسی کرده است.
پیشنهاد تهران برای محدود نگه داشتن ذخیره اورانیوم غنی‌شده با غلظت ۶۰ درصد در حدود ۱۸۵ کیلوگرم به معنای آن است که طبق معیارهای آژانس، جمهوری اسلامی اورانیوم لازم را برای ساخت دست‌کم چهار بمب اتمی در اختیار دارد.
همراهی یا تهدید؟
پیشنهاد جمهوری اسلامی در عین حال می‌تواند به معنای تهدید تلویحی کشورهای غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باشد که در صورت صدور قطعنامه‌ای علیه تهران، فرآیند غنی‌سازی اورانیوم با غلظت ۶۰ درصد یا حتی بالاتر، شتاب بیشتری خواهد گرفت.
در همین حال، شماری از رسانه‌ها و چهره‌های نزدیک به حکومت خبر داده‌اند در جریان سفر گروسی به تهران، به‌صراحت به او هشدار داده شده است در صورت صدور قطعنامه شورای حکام، جمهوری اسلامی گازدهی به سه نسل از سانتریفیوژهای جدید خود را آغاز خواهد کرد و تصویب قطعنامه جدید در این مقطع می‌تواند پیامدهای عمیقی برای سرنوشت برجام، آینده برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی و کیفیت همکاری بین تهران و آژانس داشته باشد.
حسن قشقاوی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، روز سه‌شنبه گفت که در صورت صدور قطعنامه شورای حکام «بدون تردید و فورا دست به اقدامات پشیمان‌کننده خواهیم زد».
سه کشور اروپایی آلمان، بریتانیا و فرانسه اعلام کرده‌اند به همراه آمریکا در پی صدور قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی در نشست آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هستند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز سه‌شنبه ۲۹ آبان، در یک نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار ایران‌اینترنشنال در وزارت امور خارجه آمریکا گفت که واشینگتن در آستانه نشست شورای حکام آژانس کاملا با شرکای خود هماهنگ است و به‌شدت از هر اقدامی برای پاسخگو کردن جمهوری اسلامی حمایت می‌کند.
او افزود: «با این حال ما پیشاپیش درباره اقداماتی که در نظر داریم انجام دهیم، صحبت نخواهیم کرد.»
میلر همچنین گفت که واشینگتن به گزارش‌های تهدیدآمیزی که در رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی درباره گازدهی به سانتریفیوژهای جدید در صورت تصویب قطعنامه علیه تهران منتشر می‌شوند، واکنش نشان نمی‌دهد.
او افزود: «ما کاملا این نکته را روشن کرده‌ایم که ایران باید با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به‌طور کامل همکاری کند.»
میلر گفت که آمریکا به مشورت با متحدان و شرکایش در مورد برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ادامه خواهد داد.
همراهی با اروپا با آمریکا علیه تهران؟
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آلمان روز دوشنبه ۲۸ آبان در گفت‌وگویی اختصاصی با خبرنگار ایران‌اینترنشنال در برلین تاکید کرد آلمان، بریتانیا، فرانسه و ایالات متحده آمریکا قطعنامه‌ای را علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه می‌کنند.
او گفت: «سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، ارزیابی‌های ما را تغییر نداده است.»
گروسی چهارشنبه گذشته (۲۳ آبان)، به ایران سفر کرد.
او در این سفر با شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی از جمله مسعود پزشکیان، رییس دولت و عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی دیدار کرد.
گروسی همچنین از دو سایت هسته‌ای فردو و نظنز بازدید کرد.
رویترز در گزارش روز سه‌شنبه خود با استناد به دو گزارش فصلی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که برای ۳۵ کشور عضو شورای حکام این نهاد وابسته به سازمان ملل تهیه شده، افزود که ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص ۲۰ درصد با رشد ۲۵.۳ کیلوگرمی به ۸۳۹.۲ کیلوگرم رسیده است.
رویترز بر اساس گزارش آژانس نوشت تخمین زده می‌شود موجودی اورانیوم غنی‌شده ایران از گزارش سه‌ماهه قبلی تاکنون ۸۵۲.۶ کیلوگرم افزایش یافته و به شش هزار و ۶۰۴.۴ کیلوگرم رسیده باشد.
در این گزارش همچنین گفته شده است که تهران موافقت کرده پذیرش چهار بازرس باتجربه جدید آژانس را بررسی کند.
جلوگیری از فعالیت شماری از بازرسان باتجربه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جواب ندادن به سوالات بی‌پاسخ‌مانده آژانس از جمله در مورد منشاء ذرات اورانیوم پیدا شده در دو سایت اعلام نشده و همکاری نکردن تهران با آژانس از جمله موضوعات مورد اختلاف جمهوری اسلامی و آژانس هستند که به‌ویژه با ادامه غنی‌سازی اورانیوم و افزایش اظهارنظر مقام‌های جمهوری اسلامی برای تغییر دکترین هسته‌ای و داشتن توانایی لازم برای ساخت سلاح هسته‌ای، تشدید شده‌اند.