محمد عفیف که بود و کشته شدنش چه تبعاتی برای حزب‌الله لبنان دارد؟

با کشته‌ شدن محمد عفیف نابلسی، مسئول روابط رسانه‌ای حزب‌الله، مدیر شبکه المنار و مشاور رسانه‌ای حسن نصرالله، دبیر کل پیشین این گروه، یکی از مهم‌ترین بازوهای تبلیغاتی گروه شیعه مورد حمایت جمهوری اسلامی در لبنان حذف شد. او از معدود مقام‌های غیر‌نظامی حزب‌الله بود که هدف قرار گرفت.

روز یک‌شنبه ۲۷ آبان ۱۴۰۳ (۱۷ نوامبر ۲۰۲۴) رسانه‌ها از کشته شدن عفیف در جریان حمله هوایی اسرائیل به ساختمانی چند طبقه در مرکز بیروت خبر دادند و نوشتند این حمله منجر به کشته شدن چهار نفر و زخمی شدن ۱۴ تن دیگر شده است.

گفته می‌شود محمود الشرکاوی، معاون عفیف هم در این حمله کشته شده اما حزب‌الله هنوز به این خبر واکنشی نشان نداده است.

به گفته منابع امنیتی لبنان، ساختمانی که در این حمله هدف قرار گرفت، محل دفاتر حزب بعث سوریه در لبنان است.

علی حجازی، رییس این حزب در لبنان در گفت‌و‌گو با شبکه تلویزیونی الجدید لبنان گفت که عفیف «به طور تصادفی» در دفتر این حزب حضور داشت.

محمد عفیف نابلسی که بود؟

محمد عفیف نابلسی اولین بار در جریان جنگ ژوییه ۲۰۰۶ بین حزب‌الله و اسرائیل زمانی که به عنوان رییس اطلاع‌رسانی تلویزیون المنار، کانال رسانه‌ای گروه حزب‌الله فعالیت می‌کرد، به شهرت رسید.

او مدت‌ها به‌عنوان مشاور رسانه‌ای نصرالله، دبیرکل کشته‌شده حزب‌الله، فعالیت کرد و نقشی کلیدی در حفظ روابط این گروه با روزنامه‌نگاران داخلی و بین‌المللی و ارائه مکرر اطلاعات به صورت ناشناس داشت.

پس از کشته شدن نصرالله در مهر ماه سال جاری، حضور عفیف در مجامع خبری پر‌رنگ‌تر شد و چندین کنفرانس مطبوعاتی در حومه جنوبی بیروت، جایی که تحت نفوذ حزب‌الله است، برگزار کرد.

در یکی از این رویدادهای مطبوعاتی، او جلسه را پس از صدور دستور تخلیه اسرائیل به پایان رساند و در مورد حمله قریب‌الوقوع به ساختمان مجاور هشدار داد.

عفیف خطاب به خبرنگارانی که برای جمع‌آوری تجهیزات خود عجله داشتند گفت:‌ «این بمب‌ها ما را نمی‌ترسانند.»

تبعات حذف عفیف برای حزب‌الله

الیجا مگنیر، تحلیلگر نظامی، در گفت‌و‌گو با شبکه خبری الجزیره حذف عفیف را بخشی از استراتژی اسرائیل به منظور «بر هم زدن توان رهبری حزب‌الله و امکان این گروه در برقراری ارتباط با جهان» توصیف کرد.

مگنیر گفت: «نبود عفیف، توانایی حزب‌الله را برای هماهنگ کردن پاسخ‌هایی که با روایت جنگ اسرائیل مقابله می‌کنند، تضعیف می‌کند و باعث می‌شود دیگر مقامات این گروه برای پر کردن جای خالی او بیشتر در انظار عمومی ظاهر شوند.»

او تاکید کرد این حادثه به معنای این است که افراد برجسته در حزب‌الله، صرف نظر از این که نظامی باشند یا غیرنظامی، ممکن است «ترور» شوند.

آخرین مواضع عفیف

عفیف به عنوان رییس دفتر رسانه‌ای حزب‌الله، ۲۰ مهر سال جاری در یک نشست خبری در ضاحیه بیروت گفت: «اولویت حزب‌الله در حال حاضر شکست نظامی اسرائیل است.»

او تاکید کرد که این گروه از هر اقدامی برای «توقف تجاوز اسرائیل» استقبال می‌کند.

عفیف تاکید کرد: «اولویت اصلی ما اکنون شکست دادن دشمن و وادار کردن آن‌ها به توقف تجاوز است. با این حال، هر تلاش سیاسی داخلی یا خارجی برای توقف تجاوز مورد تقدیر قرار می‌گیرد، به شرطی که با چشم‌انداز جامع ما از نبرد، شرایط و نتایج آن سازگار باشد.»

عفیف در این نشست خبری، اسرائیل را به ادامه حملات حزب‌الله تهدید کرد و گفت: «تل‌آویو تنها شروع کار است. اسرائیل تاکنون تنها مقدار کمی (از توانمندی‌های حزب‌الله) را دیده است.»

در تاریخ ۹ مهر ۱۴۰۳ (اول اکتبر ۲۰۲۴)، عفیف ورود نیروهای اسرائیلی را به خاک لبنان تکذیب کرد و در مصاحبه با شبکه الجزیره گفت: «تمام ادعاهای اسرائيل مبنی بر ورود نیروهای اشغالگر به لبنان کذب است.»

او با تاکید بر این که «تا این لحظه هیچ درگیری زمینی مستقیمی میان نیروهای مقاومت حزب‌الله و نیروهای اشغالگر اسرائیلی رخ نداده»، گفت: «رزمندگان ما آماده مقابله با هر نیروی دشمنی هستند که جرات کند یا قصد داشته باشد وارد لبنان شود.»

عفیف در آخرین اظهارات خود در ۲۱ آبان (۱۱ نوامبر) به خبرنگاران گفت که اسرائیل تاکنون «موفق به تصرف یک روستا در لبنان نشده» و حزب‌الله سلاح و تجهیزات کافی برای جنگیدن طولانی مدت دارد.

او همچنین اظهارات ارتش اسرائیل مبنی بر کاهش قابل توجه ذخایر موشکی حزب‌الله را «دروغ» خواند.

عفیف یک هفته پیش از مرگ، در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران، به دستاوردهای نظامی حزب‌الله مباهات کرد و گفت: «عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان نشانه ضعف این رژیم است.»

عفیف در ادامه اسرائیل را به «انتقام‌جویی روانی» متهم کرد و گفت: «پس از این ناکامی، صهیونیست‌ها سعی کردند با بمباران مناطق مسکونی مانند ضاحیه، انتقام روانی شکست خود را بگیرند.»

واکنش‌ها در تهران

روابط عمومی کل سپاه پاسداران در بیانیه‌ای، عفیف را «یار دیرین» و «مشاور امین» نصرالله خواند و کشته شدن او را تبریک و تسلیت گفت.

سپاه پاسداران نوشت که کشته شدن عفیف خللی در «جهان‌گستری آوای مقاومت و پایداری حزب‌الله» وارد نخواهد کرد.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، کشته شدن عفیف را محکوم کرد و او را «صدای رسای ملت لبنان و نماد باورمندی به رسالت آگاهی‌سازی» توصیف کرد.

پیمان جبلی، رییس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی نیز با انتشار بیانیه‌ای عفیف را مسئول «رهبری جنگ رسانه‌ای» علیه اسرائیل خواند.