معاون وزیر خارجه ایران: در مذاکره با آمریکا باز است اما تسلیم فشار حداکثری نمی‌شویم
با بازگشت ترامپ به کاخ سفید و احتمال اعمال دوباره سیاست فشار حداکثری، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با فایننشال تایمز اعلام کرد درِ مذاکره با آمریکا باز است اما تهران تسلیم فشار حداکثری نمی‌شود. هم‌زمان برخی نمایندگان در مجلس، در پی تغییر دکترین هسته‌ای تهران هستند.
با مشخص شدن نمای کلی کابینه احتمالی دونالد ترامپ و معرفی گزینه‌هایی همچون مارکو روبیو، پیت هگست و جان رتکلیف به عنوان اعضای این کابینه که مواضع سرسختانه‌ای علیه جمهوری اسلامی داشته و دارند، رویکرد برخی مقامات وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی بر کاهش تنش‌ها و خودداری از مواجهه با آمریکا متمرکز شده است.
تخت روانچی: در مذاکره با آمریکا باز است
مجید تخت روانچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با فایننشال‌تایمز اعلام کرد تهران درها را برای مذاکره با دولت ترامپ باز نگه داشته اما: «هر گونه تلاش برای اعمال دوباره فشار حداکثری، شکست خواهد خورد.»
به گفته تخت روانچی، تهران موافق مذاکرات است اما تسلیم فشار حداکثری نمی‌شود.
او با اشاره به این که جمهوری اسلامی آمادگی مقابله با «جنگ تحمیلی» را دارد، گفت: «اگر دولت آینده ترامپ بخواهد اشتباه خود را تکرار کند، باز هم شکست خواهد خورد.»
روز شنبه ۲۶ آبان، فایننشال تایمز به نقل از منابع آگاه گزارش داد رییس‌جمهوری منتخب آمریکا، سیاست فشار حداکثری خود را علیه جمهوری اسلامی، با هدف وادار کردن تهران به مذاکره درباره برنامه هسته‌ای و تغییر سیاست‌های منطقه‌ای خود، احیا خواهد کرد.
بقایی: تهران هرگز مذاکرات هسته‌ای را ترک نکرده است
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه با تاکید بر این که تهران هرگز مذاکرات هسته‌ای را ترک نکرده است، گفت: «در تمام این سال‌ها مذاکره در رابطه با رفع تحریم‌ها و احیای برجام وجود داشته و جمهوری اسلامی حسن نیت خود را نشان داده است.»
به گفته بقایی، «جمهوری اسلامی تدابیر و اقدامات لازم را برای دفاع از منافع و صنعت هسته‌ای اتخاذ کرده» است.
او حمله یا تعرض علیه تاسیسات هسته‌ای کشورها را به مثابه «تهدید یا نقض صلح و امنیت بین‌المللی» دانست.
بقایی با تاکید بر این که تحریم‌های اقتصادی علیه جمهوری اسلامی بی‌پاسخ نمی‌مانند، اعلام کرد کانال ارتباطی میان تهران و واشینگتن که از قبل وجود داشته و همچنان برای رد و بدل کردن پیام وجود دارد، «دفتر حفاظت منافع خارجی سوئیس» است.
تکرار تکذیب دیدار ماسک و ایروانی
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز دوشنبه ضمن تکذیب دوباره دیدار ایلان ماسک با سعید ایروانی، نماینده جمهوری اسلامی در سازمان ملل، در شبکه ایکس نوشت: «برخی چون دوست داشتند این دیدار رخ داده باشد، بدون شواهد آن را پذیرفتند و برخی دیگر، بدون توجه به روند تصمیم‌گیری در حوزه سیاست خارجی، شتاب‌زده اتهام زدند.»
روزنامه نیویورک‌تایمز روز پنج‌شنبه ۲۴ آبان، به نقل از دو مقام جمهوری اسلامی که نخواستند نامشان فاش شود، گزارش داد ماسک روز دوشنبه ۲۱ آبان با ایروانی در سازمان ملل دیدار و با او درباره راه‌های کاهش تنش‌ها بین تهران و واشینگتن گفتوگو کرده است.
گروهی به دنبال تغییر دکترین هسته‌ای
هم‌زمان با این تحولات، مقامات وزارت امور خارجه در حالی از آمادگی برای مذاکرات هسته‌ای خبر می‌دهند که برخی شخصیت‌های نزدیک به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به دنبال تغییر دکترین هسته‌ای تهران هستند.
احمد نادری، عضو هیات رییسه مجلس، روز شنبه «آزمایش بمب اتم» از سوی جمهوری اسلامی را تنها راه برقراری «تعادل» در منطقه دانست و بر ضرورت «تغییر دکترین هسته‌ای» حکومت ایران، تاکید کرد.
به گفته او، برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تا امروز نتوانسته است از نظر امنیتی «هیچ» دستاوردی داشته باشد.
بهنام سعیدی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس هم روز یک‌شنبه تغییر دکترین دفاعی جمهوری اسلامی را «ضروری و مشروع» خواند و گفت: «هر گونه بازنگری و تقویت در دکترین دفاعی ایران در راستای پاسخ به تهدیدات موجود و متناسب با چالش‌های امنیتی منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.»
ابراهیم عزیزی، رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس، با اشاره به صحبت‌های رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته گذشته، گفت: «آقای گروسی در ایران اسلامی ترامپ‌هراسی جایگاهی ندارد!»
گروسی، پیش از سفر به ایران اعلام کرد فضای مانور هسته‌ای برای تهران، تنگ‌تر میشود.
این نخستین بار نیست که مقام‌های حکومت ایران از لزوم تغییر دکترین هسته‌ای سخن می‌گویند.
این اظهارات به‌ویژه پس از شدت گرفتن تنش‌ها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل، بارها به‌صورت علنی مطرح شده‌اند.
کمال خرازی، رییس شورای راهبردی روابط خارجی و مشاور خامنه‌ای، روز ۱۱ آبان در مصاحبه با شبکه المیادین، وابسته به حزب‌الله، تهدید کرد اگر جمهوری اسلامی در معرض «تهدید وجودی» قرار بگیرد، ممکن است دکترین هسته‌ای خود را تغییر دهد.
سپاه پاسداران به دنبال انتقام
هم‌زمان با انتشار گزارش‌هایی از پیام تهران به واشینگتن مبنی بر عدم تلاش برای ترور ترامپ، خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک منبع آگاه و بدون ذکر نام نوشت پیام تهران «حاوی این نکته بود که ایران پیگیری لازم را درباره قاتلین قاسم سلیمانی انجام خواهد داد و از این مساله کوتاه نخواهد آمد».
روزنامه نیویورک‌تایمز پیش از این به نقل از مقام‌های آمریکایی، یک مقام ایرانی و یک تحلیل‌گر گزارش داد که جمهوری اسلامی در ماه اکتبر به دولت جو بایدن پیام داده تهران قصد کشتن ترامپ را ندارد.
آن‌ها گفته‌اند این پیام از طرف شخص خامنه‌ای ارسال شده است.
این مقام‌ها که نخواسته‌اند نامشان فاش شود، گفته‌اند پیام‌های تهران و واشینگتن از طریق سوئیس منتقل شده‌اند.
رویارویی مجدد با ترامپ
ترامپ در دوره پیشین ریاست‌جمهوری خود، توافق هسته‌ای قدرت‌های جهانی با ایران (برجام) را کنار گذاشت و در چارچوب کارزار فشار حداکثری، تحریم‌های بسیاری علیه جمهوری اسلامی اعمال کرد.
او اکنون صراحتا تاکید کرده اجازه دست‌یابی ایران به سلاح هسته‌ای را نخواهد داد. چینش نیروهای سیاسی و نظامی اطراف او نیز نشان می‌دهد تیم جمهوری‌خواهی که راهی کاخ سفید خواهد شد، آمادگی مواجهه سخت با سناریوهای پیش‌بینی نشده را دارد.
