کارخانه سایپا در سوریه تعطیل شد
دبیر‌کل اتاق بازرگانی ایران و سوریه از تعطیلی خودروسازی سایپا در این کشور خبر داد و گفت کارخانه‌های دیگر ایران هم که در سوریه تاسیس شده‌اند، فعال نیستند. تهران در جریان جنگ داخلی سوریه دست‌کم ۲۵ میلیارد دلار هزینه کرد اما بازرگانان ایرانی سهم چندانی در بازسازی این کشور نیافتند.
هم‌زمان با سفر علی لاریجانی، نماینده ویژه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی به دمشق و بیروت، سعید عارف، دبیر‌کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه، از تعطیلی کارخانه سایپا در این کشور خبر داد.
عارف تاکید کرد در میان خودروسازان ایرانی تنها شرکت سایپا در سوریه مستقر شده بود اما کارخانه آن در این کشور اکنون تعطیل است و تولیدی در آن صورت نمی‌گیرد.
به گفته او، هیچ یک از کارخانه‌های دیگری هم که به وسیله جمهوری اسلامی در سوریه احداث شدند، به دلیل «مسائل دو کشور» تاکنون فعال نشده‌اند.
دبیر‌کل اتاق مشترک بازرگانی ایران و سوریه تصریح کرد: «شرکت‌های ایرانی هنوز در تامین زیرساخت صنایع سوریه، صدور خدمات فنی و مهندسی و انجام تعمیرات اساسی و تخصصی زیرساخت‌ها، فعال هستند.»
رویای سیویکو
اواخر دولت محمد خاتمی و سال ۱۳۸۳، کلنگ ساخت کارخانه سایپا در سوریه به زمین زده شد.
آذر ماه سال ۱۳۸۶، خط تولید پراید با حضور بشار اسد، رییس‌جمهوری، محمد ناجی عطری، نخست‌وزیر وقت سوریه و محمد سعیدی کیا، وزیر وقت مسکن و شهرسازی جمهوری اسلامی افتتاح شد.
نام این مجموعه سیویکو گذاشته شد. شرکتی که ۸۰ درصد سهام آن متعلق به سایپا و ۲۰ درصد آن متعلق به دولت سوریه بود.
ادامه احداث این کارخانه بخشی از برنامه‌های جمهوری اسلامی در دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد بود.
در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۲، اخبار متعددی از تاسیس کارخانه‌های ایرانی در سوریه و ونزوئلا منتشر می‌شد.
در زمان تاسیس سایپای سوریه اعلام شد ظرفیت تولید این کارخانه در مرحله نخست سالانه ۱۵ هزار دستگاه خودرو است و در هر ساعت، سه تا ۱۰ خودرو تولید خواهد کرد.
سال ۱۳۸۸، با انتشار خبر افتتاح کارخانه ایران‌خودرو در سوریه، اعلام شد خط تولید سایپا در حمص ۵۰ میلیون دلار هزینه داشته است.
طی این سال‌ها و پس از آرام گرفتن اوضاع در سوریه، هر از گاهی اخباری درباره راه‌اندازی مجدد خط تولید سایپا یا ایران‌خودرو منتشر شد اما به نظر نمی‌رسد این دو خودروساز از سرمایه‌گذاری‌های خود سود چندانی به دست آورده باشند.
سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیارد دلاری
اردیبهشت سال ۱۳۹۹، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، به سفرش به سوریه اشاره کرد و گفت: «ما شاید ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار به سوریه پول دادیم و باید از سوریه پس بگیریم. پول این ملت آنجا هزینه شده است.»
جمهوری اسلامی در کنار روسیه، از عوامل اصلی بقای بشار اسد پس از اعتراضات سوریه بودند.
نیروهای نظامی جمهوری اسلامی با عنوان «مدافعان حرم» در سوریه علیه معترضان سوری جنگیدند اما با وجود هزینه‌های نظامی و مالی جمهوری اسلامی در این کشور، پس از پایان جنگ داخلی، جمهوری اسلامی نتوانست سهمی در بازار سوریه داشته باشد.
سال ۱۴۰۰، محمد امیرزاده، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: «ضعف در دیپلماسی اقتصادی باعث شد ما حتی در حوزه‌هایی که حضور قدرتمندی داشتیم نیز نتوانیم عملکرد قابل دفاعی داشته باشیم.»
او سهم ایران را از اقتصاد سوریه تنها سه درصد تخمین زد و تاکید کرد ترکیه ۳۰ درصد تجارت این کشور را در اختیار گرفته است.
