دیدار با اسد؛ ماموریت ویژه علی لاریجانی، نماینده خامنه‌ای در سفر به سوریه
علی لاریجانی که به عنوان نماینده ویژه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، به سوریه سفر کرده است با بشار اسد دیدار کرد. هنوز مشخص نیست لاریجانی با چه ماموریتی به سوریه رفته اما سخنگوی وزارت امور خارجه اعلام کرده لاریجانی بعد از انجام رایزنی با مقامات ارشد سوریه به لبنان سفر می‌کند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، شامگاه چهارشنبه اعلام کرده بود لاریجانی در صدر هیاتی رسمی و به منظور دیدار و گفت‌وگو با مقامات ارشد سوریه، به‌ویژه بشار اسد، رییس‌جمهوری این کشور، پنجشنبه عازم دمشق می‌شود.
رسانه‌ها جزییات چندانی از علت و اهداف این سفر منتشر نکرده‌اند اما هم‌زمان با این سفر، حومه دمشق هدف حملاتی قرار گرفت که منابع خبری سوریه آن‌ها را به اسرائیل نسبت دادند.
رسانه‌های ایران گزارش دادند که در جریان حملات اسرائیل به دمشق، برخی موشک‌ها به ساختمانی در نزدیکی محل جلسه علی لاریجانی، مشاور خامنه‌ای، با رییس شورای عالی امنیت ملی سوریه برخورد کرد اما او «در سلامت کامل است».
خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، هم در خبری نوشت که گزارش‌ها درباره مرگ علی لاریجانی، مشاور خامنه‌ای، در جریان حملات اسرائیل به دمشق را رد می‌کند.
این دومین دیدار لاریجانی با اسد است. بهمن ماه ۱۳۹۸ کمی پس از هدف قرار گرفتن قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران به وسیله نیروهای آمریکایی در عراق، لاریجانی که در آن زمان رییس مجلس شورای اسلامی بود به سوریه سفر و با اسد دیدار کرد.
دور زدن دولت با فرستاده ویژه
لاریجانی در مورد مشابه دیگری هم به ایفای نقش پرداخت. او مسئول انعقاد قرارداد محرمانه با چین شد. سندی که به «قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین» مشهور است.
هر چند در مواردی رسانه‌ها برخی جزییات این سند را منتشر کردند اما مقامات رسمی جمهوری اسلامی به بهانه محرمانگی، از انتشار آن خودداری کرده‌اند.
این قرارداد در حالی منعقد شد که لاریجانی هیچ سمت رسمی‌ای در دولت نداشت و در واقع مسیر رسیدن به آن، خارج از روند عادی انعقاد قراردادهای مشابه طی شد.
سال ۱۳۹۹ وقتی دولت حسن روحانی هنوز روی کار بود، انتشار ویدیویی از پشت صحنه یک برنامه تلویزیونی درباره قرارداد مناقشه‌برانگیز ۲۵ ساله با چین، خبر‌ساز شد.
در این ویدیو مجید‌رضا حریرچی، رییس اتاق بازرگانی ایران و چین، گفت: «ما پیام نظام را به چینی‌ها دادیم نه پیام دولت را.»
به گفته حریرچی، لاریجانی پیام کتبی خامنه‌ای را تسلیم شی چین پینگ، رییس‌جمهوری چین کرد.
بشار اسد و جمهوری اسلامی
رییس‌جمهوری سوریه که بقای خود را پس از اعتراضات گسترده این کشور تا حد زیادی به کمک‌های جمهوری اسلامی مدیون است، نقش مهمی در درگیری مستقیم و غیر‌مستقیم جمهوری اسلامی و اسرائیل دارد.
در جریان درگیری‌های یک سال اخیر، نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در سوریه، که از نظر جغرافیایی با عراق، لبنان و البته اسرائیل مرز مشترک دارد، بارها هدف قرار گرفتند.
فراتر از نیروهای نیابتی، فرماندهان سپاه پاسداران نیز در سوریه از سوی نیروهای اسرائیل هدف قرار داده شدند. در یک مورد نیز ساختمان کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق هدف حمله قرار گرفت که در جریان آن، محمدرضا زاهدی، از فرماندهان بلندپایه سپاه پاسداران کشته شد.
اگرچه جمهوری اسلامی با اعزام نیروهای نظامی، امنیتی و کمک‌های مالی، نقشی محوری در بقای اسد داشت اما اسد در جریان تنش تهران با ریاض، خود و کشورش را نسبتا از معرکه دور نگه داشت.
در نهایت او که پس از سرکوب خونین مخالفانش از سوی کشورهای عربی منزوی شده بود، در اردیبهشت ۱۴۰۲، با استقبال گرم آن‌ها دوباره به اتحادیه عرب بازگشت.
پس از حمله هفتم اکتبر حماس به اسرائیل، سوریه بارها هدف حمله هوایی قرار گرفته است که تقریبا در تمام موارد، اسد ترجیح داده است واکنش مشخصی نشان ندهد.
حالا لاریجانی، معتمد خامنه‌ای، شخصی که معمولا برای رد و بدل کردن پیام‌های مهم از سوی رهبر جمهوری اسلامی مامور می‌شود، به سوریه رفته تا با اسد دیدار کند.
هنوز جمهوری اسلامی انتقام وعده داده شده خود را از اسرائیل نگرفته اما مقامات نظامی ایران آن را قطعی می‌دانند؛ هر چند درباره زمان آن اظهار نظر نمی‌کنند.
در هر سناریویی که جمهوری اسلامی طرح‌ریزی کند، سوریه به عنوان کشور هم‌مرز با لبنان و اسرائیل، نقشی مهمی دارد.
