اعمال خاموشی زمان‌بندی شده؛ بازگشت ایران به سال‌های دهه ۶۰
خبرگزاری‌های داخلی از احتمال آغاز خاموشی‌های زمان‌بندی شده از فردا خبر دادند. دو روز قبل مسعود پزشکیان دستور داد مازوت‌سوزی در سه نیروگاه متوقف و به جای آن خاموشی زمان‌بندی شده اعمال شود. در کنار مسائل فنی، دستاورد‌سازی حامیان دولت از این رویکرد، قابل توجه است.
روز ۱۷ آبان، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم در حساب شبکه ایکس خود با انتشار پستی نوشت که می‌توان برای مدتی محدود، «خاموشی منظم» را جایگزین «تولید سم» برای عموم شهروندان کرد. هم‌زمان خبرگزاری‌های رسمی اعلام کردند به دستور رییسجمهوری، مازوت‌سوزی در سه نیروگاه اراک، اصفهان و کرج متوقف می‌شود.
بر اساس گزارش‌ها، وزارت نیرو مکلف شده است ناترازی انرژی را از طریق قطع برق و تعیین برنامه شفاف خاموشی برق و اطلاع قبلی آن به مردم، رفع کند.
روز شنبه ۱۹ آبان، خبرگزاری‌های داخلی نوشتند با توجه به اهمیت تامین برق در کشور و ناترازی موجود در حوزه تامین سوخت نیروگاه‌ها و دستور رییسجمهوری مبنی بر جلوگیری از مازوت‌سوزی، احتمالا از روز ۲۰ آبان، برنامه منظم خاموشی خانگی در سراسر کشور منتشر خواهد شد.
برنامه خاموشی‌ها بین ساعت ۹ تا ۱۷ خواهد بود و توزیع بی‌برقی به صورت برنامه‌ریزی شده و منظم صورت می‌گیرد.
ماجرا چیست؟
طبق آمارهای شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، ابتدای شهریور سال ۱۴۰۳ مقدار ذخایر گازوئیل نیروگاهی یک میلیارد و ۸۱۰ میلیون لیتر بود که این عدد در مقایسه با شهریور سال گذشته، ۴۳ درصد کاهش داشته است.
همچنین در ابتدای شهریور سال ۱۴۰۳، ذخایر مازوت نیروگاهی یک میلیارد و ۴۰۸ میلیون لیتر بود که نسبت به شهریور سال گذشته، ۲۳ درصد کاهش نشان می‌دهد.
در مجموع و با احتساب مازوت و گازوئیل نیروگاهی، ذخایر سوخت مایع نیروگاهی کشور در شهریور ۱۴۰۳ نسبت به شهریور سال گذشته، ۳۶ درصد کاهش داشته است.
۸۰ درصد برق در ایران به وسیله نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌شود که این نیروگاه‌ها برای این تولید، بدون ایجاد وضعیت ناسالم آلودگی هوا، عمدتا به گاز متکی‌اند. در وضعیتی که گاز یا گازوئیل در دسترس نباشد، نیروگاه‌ها به سمت استفاده از مازوت حرکت می‌کنند.
در مازوت مقادیر بالایی گوگرد و سایر ترکیبات سمی وجود دارد که سوزاندن آن منجر به تولید حجم زیادی از ذرات معلق و گازهای سمی می‌شود. این آلاینده‌ها تاثیری مستقیم بر آلودگی هوا دارند و افزایش آن‌ها در هوای تنفسی، خطر بیماری‌های تنفسی و قلبی-عروقی را افزایش می‌دهد.
زمستان سال ۱۴۰۱ نیز خاموشی‌های گسترده‌ای در سراسر کشور رخ داد که علت آن ناتوانی شبکه تولید و انتقال در تامین گاز نیروگاه‌ها بود.
نرسی قربان، کارشناس حوزه انرژی، پنجم شهریور ۱۴۰۳ در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا ضمن تاکید بر این که حل مشکل صنعت گاز نیازمند توسعه تعامل‌های بین‌المللی است، گفت: «آن‌طور که در دولت قبل نیز مطرح شد، نیازمند ۲۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز برای احیا هستیم که این موضوع تاکنون محقق نشده و اکنون احتمالا به بیش از این رقم نیاز داریم.»
تشکر از دولت بابت خاموشی
چهره‌های دولتی، رسانه‌های وابسته به دولت و حامیان پزشکیان در تلاش‌اند اعمال خاموشی‌های زمان‌بندی شده و سراسری را که یادآور سال‌های دهه ۶۰ است، علاوه بر توجیه، ستایش کنند.
در این رابطه علی ربیعی، دستیار پزشکیان در حساب شبکه ایکس خود، با ستایش دستور او، آن را «شجاعانه» توصیف کرد.
شینا انصاری، معاون پزشکیان و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، بدون اشاره به اعمال خاموشی‌ها، از دستور توقف مازوت‌سوزی از سوی پزشکیان سپاسگزاری و ابراز امیدواری کرد تلاش دولت برای رفع ناترازی، در آینده به نتیجه برسد.
محمد فاضلی، از چهره‌های فعال ستاد انتخابات پزشکیان، در حساب توییتری خود پا را فراتر گذاشت و نوشت: «اگر دولت به مازوت نسوزاندن، خاموشی دادن محدود و توضیح دادن به مردم پای‌بند بماند، سه کار مهم کرده است: ۱. به سلامت اولویت داده ۲. ناترازی را زیر فرش پنهان نکرده ۳. فشار اجتماعی برای حل مساله از راه درست را به جان خریده. و این به رسمیت شناختن مساله، گامی در راه صداقت و حل کردن است.»
علی متقیان، مدیرعامل موسسه فرهنگی-مطبوعاتی ایران، صاحب امتیاز روزنامه ایران، ارگان مطبوعاتی دولت که همین سه روز پیش به این سمت منصوب شد، در سرمقاله امروز روزنامه ایران با عنوان «دولت صادق، وعده صادق» با ستایش پزشکیان، خطاب به منتقدان او نوشت: «منتقدان دولت باید به جای بی‌انصافی در قضاوت، از این تصمیم شجاعانه با وجود احتمال بروز برخی مشکلات در کوتاه مدت حمایت کنند تا امکان تداوم چنین تصمیمات شجاعانه‌ای در آینده و در حوزه‌های مهمی چون اصلاحات اقتصادی، بیش از پیش تقویت شود.»
