بازگشت برایان هوک به وزارت خارجه آمریکا؛ فشار حداکثری جدیدی در راه است؟
برخی رسانه‌ها گزارش داده‌اند که برایان هوک، نماینده آمریکا در امور ایران در دولت پیشین دونالد ترامپ، نقشی قابل توجه در روند تشکیل کابینه آتی رییس‌جمهوری منتخب ایالات متحده ایفا خواهد کرد. ناظران معتقدند این موضوع می‌تواند بیانگر رویکرد سخت‌گیرانه ترامپ در قبال تهران باشد.
شبکه سی‌ان‌ان به نقل از سه منبع آگاه خبر داد انتظار می‌رود هوک رهبری تیم انتقالی ترامپ را در وزارت امور خارجه آمریکا بر عهده بگیرد.
پایگاه خبری پولیتیکو نوشت هوک با تکیه بر تجربیات خود در دولت اول ترامپ، «نظارت بر برنامه‌های وزارت امور خارجه» را در دولت آتی او نیز عهده‌دار خواهد بود.
روزنامه گاردین هم گزارش داد مسئولیت دیپلمات‌های آمریکایی در دوران انتقال قدرت، به هوک که به رویکرد سخت‌گیرانه‌اش در قبال جمهوری اسلامی شهرت دارد، محول شده است.
او می‌کوشید حتی پس از خروج ترامپ از برجام، راهی برای حل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بیابد اما در نهایت در سال ۲۰۲۰ از سمت خود به‌عنوان نماینده آمریکا در امور ایران کناره‌گیری کرد، رویدادی که می‌توان آن را شکست تلاش‌های دیپلماتیک برای رسیدن به توافق با تهران برشمرد.
ترامپ در دوران پیشین حضور خود در کاخ سفید بین سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۲۱، سیاست فشار حداکثری را در برابر جمهوری اسلامی در پیش گرفت و از توافق بر سر برنامه هسته‌ای حکومت ایران، موسوم به برجام، خارج شد.
این سیاست با کاهش قابل توجه صادرات نفتی جمهوری اسلامی همراه بود و اقتصاد ایران را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
در آن مقطع زمانی، ترامپ می‌کوشید تهران را تحت فشار به تسلیم وادارد و در همین راستا، هوک نقشی محوری در اعمال تحریم‌ها علیه حکومت ایران داشت؛ این امر باعث شد بسیاری او را مسئول فروپاشی اقتصاد ایران و بحران مالی جمهوری اسلامی قلمداد کنند.
هوک پس از کناره‌گیری از مقام خود، در مصاحبه با روزنامه نیویورک تایمز گفت: «گاهی مقصد مهم است و گاهی مسیر. در مورد استراتژی ما در قبال ایران، هر دو مهم هستند. ما خواهان یک توافق جدید با رژیم [ایران] هستیم. اما در همین حین، فشار ما فروپاشی مالی آن‌ها را در پی داشته است.»
او همچنین رویکرد دولت ترامپ در برابر جمهوری اسلامی را یک «موفقیت» ارزیابی کرد و افزود: «تقریبا با هر معیاری، رژیم و نیروهای تروریستی وابسته به آن ضعیف‌تر از سه سال و نیم گذشته هستند. با توافق یا بدون توافق، ما [در برابر ایران] بسیار موفق بوده‌ایم.»
اما در مقطع کنونی که شبه‌نظامیان تحت حمایت تهران در سراسر منطقه به فناوری‌های پیشرفته مجهز شده‌اند، نیروهای آمریکایی را تهدید می‌کنند، با اسرائیل در نبرد هستند و کشتی‌رانی بین‌المللی را هدف قرار می‌دهند، موفقیت مد نظر هوک چندان آشکار به نظر نمی‌رسد.
تاکنون بسیاری از بازگشت ترامپ به کاخ سفید ابراز خرسندی کرده‌اند، اما مقام‌های حکومت ایران در واکنش به پیروزی نامزد جمهوری‌خواهان در انتخابات، رویکردی محتاطانه را در پیش گرفته‌اند، زیرا می‌دانند روی کار آمدن دولتی با مواضع سخت‌گیرانه در واشینگتن، عواقبی گسترده برای تهران به همراه خواهد داشت.
جاناتان شانزر، معاون ارشد تحقیقات در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، تاکید کرد قدرت گرفتن مجدد ترامپ در عرصه سیاسی ایالات متحده تنها حامل یک پیام برای حکومت ایران خواهد بود: «فشار حداکثری.»
علاوه بر اعمال تحریم‌های سنگین و خروج از برجام، ترامپ در اقدامی جسورانه، فرمان هدف قرار دادن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران، را صادر کرد، کسی که مسئول کشتن تعدادی از نیروهای آمریکایی بود و در حملات زیادی در سراسر جهان دست داشت.
سلیمانی در دی‌ماه ۱۳۹۸ در حمله پهپادی آمریکا به فرودگاه بغداد جان خود را از دست داد و از آن زمان تاکنون، مقام‌های جمهوری اسلامی بارها به‌صورت علنی از قصد خود برای هدف قرار دادن ترامپ و سایر مقام‌های دولت پیشین ایالات متحده به دلیل دست داشتن در کشته شدن سلیمانی خبر داده‌اند.
جیسون برادسکی، مدیر سیاست‌گذاری در سازمان اتحاد علیه ایران هسته‌ای، در مصاحبه با ایران‌اینترنشنال به حضور هوک در تیم انتقالی ترامپ پرداخت و بر اهمیت «نیروی انسانی» در تعیین سیاست‌های دولت آتی آمریکا تاکید کرد.
او گفت نقش‌آفرینی هوک در این برهه نشان می‌دهد «دولت آتی ترامپ سیاست کنونی ایالات متحده در قبال ایران را بازنگری و رویکرد فشار حداکثری را که بسیار موفق بود، احیا خواهد کرد».
پیشینه هوک باعث شده بسیاری از تحلیل‌گران مسائل ایران، مانند برادسکی، بازگشت او را به عرصه سیاست خارجی آمریکا مثبت ارزیابی کنند.
این در حالی است که وزارت امور خارجه ایالات متحده همچنان برای کنترل بحران ناشی از اخراج رابرت مالی، نماینده آمریکا در امور ایران در دولت بایدن، می‌کوشد.
مجوز امنیتی مالی در آوریل ۲۰۲۳ به حالت تعلیق درآمد و او به مرخصی بدون حقوق فرستاده شد. پیش‌تر و در روز ۲۱ اردیبهشت، پولیتیکو خبر داد بازرسان اف‌بی‌آی در حال بررسی این موضوع هستند که آیا مالی در زمینه اطلاعات محرمانه‌ای که در اختیار او بوده، مرتکب جرمی شده است یا نه.
برادسکی در ادامه مصاحبه خود با ایران‌اینترنشنال گفت: «برایان هوک زمانی که نماینده ویژه آمریکا در امور ایران بود، تیمی خلاق و قوی را رهبری می‌کرد و از اینکه می‌بینم او در فرآیند انتقال قدرت [در آمریکا] نقش خواهد داشت، خرسندم.»
پولیتیکو نوشت علاوه بر هوک، دیگر چهره‌های «تندرو» نیز در کنار ترامپ حضور خواهند داشت، از جمله مارک پائولِتا که قرار است رهبری برنامه‌های انتقالی وزارت دادگستری را بر عهده بگیرد و رابرت لایتیزر که برای رهبری تیم اقتصادی ترامپ معرفی شده است.