سازوکار کالج الکترال در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چگونه است؟
در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده، یک نامزد نه با کسب اکثریت تعداد آرا مردم در سراسر کشور، بلکه از طریق سیستمی به نام کالج انتخاباتی/الکترال که آرای الکترال را میان ۵۰ ایالت و ناحیه کلمبیا، عمدتا بر اساس جمعیت آنها تقسیم می‌کند، رییس‌جمهوری می‌شود.
سیستم انتخاباتی آمریکا برای انتخاب ریاست‌جمهوری این کشور، از لحاظی منحصر به فرد است و آگاهی از آن می‌تواند تصویر درست‌تری از شرایط انتخاباتی این کشور به دست بدهد و همچنین آشکار ساطد چرا نتایج نظرسنجی‌هایی که در سراسر این کشور برگزار می‌شود نمی‌تواند در پیش‌بینی نتیجه نهایی انتخابات چندان کمکی بکند.
کالج انتخاباتی/الکترال چیست؟
در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، زمانی که رای‌دهندگان برای انتخاب رییس‌جمهور به پای صندوق‌های رای می‌روند، معمولا فقط نام نامزدهای ریاست جمهوری و معاونانشان را می‌بینند. با این حال، رای‌دهندگان در واقع به گروهی از انتخاب‌کنندگان رای می‌دهند.
در سطح ملی، در مجموع ۵۳۸ رای الکترال یا انتخاب‌کننده وجود دارد، به این معنی که یک نامزد برای پیروزی باید ۲۷۰ رای الکترال کسب کند.
انتخاب‌کننده‌ها، معمولا وفاداران به حزب هستند که متعهد می‌شوند از نامزدی حمایت کنند که بیشترین رای را در ایالت آنها کسب کند. هر انتخاب‌کننده نماینده یک رای در کالج الکترال است.
در سال ۲۰۲۰، جو بایدن با کسب ۳۰۶ رای الکترال، ترامپ را شکست داد که ۲۳۲ رای الکترال داشت.
این سیستم که در قانون اساسی ایالات متحده تعبیه شده، نتیجه تفاهم میان بنیانگذاران این کشور است تا فارغ از بزرگی یا کوچکی ایالت‌ها که در تعداد ارا الکترال آنها بازتاب می‌یابد، سهم همه ایالت‌ها در انتخاب رییس‌جمهور لحاظ شود.
آیا ایالت‌ها تعداد انتخاب‌کنندگان (رای الکترال) یکسانی دارند؟
خیر. هر ایالت به تعداد نمایندگان و سناتورهایی که در کنگره دارد، انتخاب‌کننده دارد. برای هر ایالت دو سناتور وجود دارد، اما تخصیص کرسی‌های مجلس نمایندگان بر اساس جمعیت متفاوت است.
کالیفرنیا، پرجمعیت ترین ایالت آمریکا، ۵۴ انتخاب‌کننده دارد، اما ایالت‌های کم جمعیت آلاسکا، دلاور، ورمونت، مونتانا و وایومینگ و ناحیه کلمبیا، تنها سه رای الکترال دارند که حداقل تعداد تخصیص یافته الکترال به یک ایالت است.
این تخصیص جمعیتی به این معنی است که برای مثال یک رای الکترال در وایومینگ، کم‌جمعیت‌ترین ایالت آمریکا، نماینده‌ی نزدیک به ۱۹۲ هزار نفر از جمعیت آن ایالت است، در حالی که یک رای الکترال در تگزاس که دومین ایالت پرجمعیت آمریکاست، نماینده حدود ۷۳۰ هزار نفر است.
در همه ایالت‌ها به جز دو ایالت مین و نبراسکا، اگر نامزدی بیشترین آرا را در آن ایالت به دست آورد، تمام آرای الکترال آن ایالت را از آن خود می‌کند.
در ایالت مین، آرای الکترال به روش حوزه‌های کنگره‌ای توزیع می‌شود. به این ترتیب که از ۴ رای الکترال این ایالت، دو رای الکترال به نامزدی تعلق می‌گیرد که بیشترین آرا را در کل ایالت به دست آورده است و دو رای دیگر به برندگان هر یک از دو حوزه انتخابیه کنگره ایالت مین تعلق می‌گیرد.
در ایالت نبراسکا هم که ۵ رای الکترال دارد، دو رای الکترال به نامزدی داده می‌شود که بیشترین آرا را در کل ایالت به دست آورده است و سه رای الکترال دیگر به برندگان هر یک از سه حوزه انتخابیه کنگره‌ای نبراسکا تعلق می‌گیرد.
بنابراین جز این دو ایالت در ۴۸ ایالت دیگر و ناحیه کلمبیا، پیروزی در یک ایالت با اختلاف زیاد فرقی با پیروزی در آن ایالت با اختلاف یک رای ندارد.
به همین دلیل، نامزدها تمایل دارند بر ایالت‌هایی تمرکز کنند که به طور قطع دموکرات یا جمهوری‌خواه نیستند یعنی پیروزی هیچ کدام از دو حزب رقیب در آنها تضمین نشده است و یک تغییر کوچک می‌تواند تمام آرای انتخاباتی آن را به نفع یک رقیب به ارمغان بیاورد.
در انتخابات ریاست‌جمهوری فعلی که ۵ نوامبر ۲۰۲۴ برگزار می‌شود، ایالت‌های حساسی که آرا آنها می‌تواند تعیین‌کننده نتیجه انتخابات باشد، آریزونا، جورجیا، میشیگان، کارولینای شمالی، نوادا، پنسیلوانیا و ویسکانسین هستند.
آیا یک نامزد می‌تواند علی‌رغم به دست نیاوردن بیشترین آرای مردم در انتخابات پیروز شود؟
بله. جورج دبلیو بوش جمهوری‌خواه در سال ۲۰۰۰ و ترامپ در سال ۲۰۱۶ هر دو علی‌رغم به دست نیاوردن اکثریت آرای مردم در سراسر آمریکا، رییس‌جمهور این کشور شدند. این اتفاق، سه بار هم در سده ۱۸۰۰ میلادی اتفاق افتاده است.
منتقدان سیستم فعلی انتخاباتی آمریکا این موضوع را اغلب به عنوان نقص اصلی سیستم کالج الکترال ذکر می‌کنند، اما طرفداران کالج انتخاباتی می‌گویند این سیستم، نامزدها را مجبور می‌کند به جای تمرکز صرف بر جلب نظر رای‌دهنده‌ها در شهرهای بزرگ، از طیف وسیعی از ایالت‌ها رای بگیرند.
انتخاب‌کنندگان چه زمانی رای می‌دهند؟
انتخاب‌کنندگان/الکترال‌ها، روز ۱۷ دسامبر گرد هم می‌آیند تا رسما رای خود را به صندوق بیندازند و پس از شمارش، نتایج را به کنگره ارسال کنند. نامزدی که در این مرحله ۲۷۰ رای الکترال یا بیشتر را به دست آورد، رییس‌جمهور می‌شود.
کنگره در جلسه‌ای که ماه ژانویه برگزار می‌شود این آرا را بررسی و تائید می‌کند و روز بیستم همین ماه، رییس جمهور جدید سوگند یاد می‌کند.
آیا انتخاب‌کنندگان ممکن است به رای ایالتشان پایبند نباشند؟
به طور کلی، جلسه انتخاب‌کنندگان یک رویداد تشریفاتی است که در آن، این افراد صرفا به نامزدی که برنده ایالت آنها شده، رای می‌دهند.
اما در سال ۲۰۱۶، هفت نفر از ۵۳۸ انتخاب‌کننده رای خود را به شخصی غیر از برنده رای مردمی ایالت خود دادند که رقمی نسبتا بالا بود.
سه نفر از این هفت انتخاب‌کننده به کالین پاول، وزیر خارجه سابق ایالات متحده رای دادند، هرچند که آنها نماینده ایالت‌هایی بودند که هیلاری کلینتون نامزد دموکرات‌ها در آن‌جا به پیروزی رسیده بود. در آن انتخابات، ترامپ با وجود آرا کمتر در کل کشور، در نهایت بیشترین رای الکترال را داشت و رییس‌جمهور شد.
اگر آرا الکترال دو نامزد رقیب مساوی باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟
یکی از ایرادات این سیستم این است که از نظر تئوری این امکان وجود دارد که دو نامزد هر کدام با کسب ۲۶۹ رای الکترال مساوی شوند.
اگر این اتفاق بیفتد، مجلس نمایندگان تازه منتخب در روز ششم ژانویه درباره سرنوشت ریاست جمهوری تصمیم خواهد گرفت.
بر اساس دوازدهمین متمم قانون اساسی ایالات متحده، در این مرحله هر ایالت یک رای دارد و هر نامزدی که رای ایالت‌های بیشتری را کسب کند، برنده انتخابات شناخته خواهد شد.
در حال حاضر، جمهوری‌خواهان ۲۶ هیات ایالتی در کنگره را کنترل می‌کنند، در حالی که دموکرات‌ها ۲۲ هیات ایالتی را کنترل می‌کنند. در هیات‌های ایالت‌های مینه‌سوتا و کارولینای شمالی هم عداد نماینده‌های دموکرات و جمهوری‌خواه برابر است.
آیا سیستم کالج انتخاباتی تغییر خواهد کرد؟
پیشتر کنگره آمریکا تلاش کرد تا نقایصی را که پس از انتخابات ۲۰۲۰ آشکار شده بود، ترمیم کند، نقایصی که با ادعای نادرست ترامپ در مورد برنده‌شدن برجسته شد. دادستان‌ها گفته‌اند او در آن زمان مقامات دولتی را تحت فشار قرار داد تا نتیجه انتخابات را لغو کنند.
در سال ۲۰۲۲، کنگره قانون اصلاح شمارش انتخابات را تصویب کرد که بر اساس آن، فرماندار هر ایالت یا هر مقام دیگری که ایالت تعیین می‌کند، نتایج انتخابات ایالت را قبل از تحویل به کنگره تایید می‌کند.
هدف این اصلاحیه، جلوگیری از تکرار بن‌بست انتخابات ۱۸۷۶ بود، زمانی که مقامات کنگره ایالتی و فرمانداران که از دو حزب متفاوت بودند در رقابت با هم، دو فهرست متفاوت از انتخاب‌کنندگان را به کنگره ارائه کردند.
قانون جدید همچنین ضرب‌الاجلی اجباری برای تایید نتایج انتخاباتی در ایالت‌ها تعیین کرد و به ایالت‌ها حداکثر ۳۶ روز برای رسیدگی به دعاوی حقوقی و بازشماری آرا و اعلام نهایی نتیجه فرصت داده است.
لغو سازوکار کالج الکترال و تغییر احتمالی نظام انتخاباتی، مستلزم اصلاح قانون اساسی آمریکاست که سازوکاری دشوار و زمان‌بر است.
سازوکار اصلاح یا تغییر در اصول یا متمم‌های قانون اساسی
در ایالات متحده، برای تغییر یا اصلاح یکی از اصول یا متمم‌های قانون اساسی، دو مسیر اصلی وجود دارد که هر دو بسیار دشوار و زمان‌بر هستند.
سازوکار کنگره فدرال و ایالتی
در این حالت، ابتدا متمم پیشنهادی باید در مجلس نمایندگان و مجلس سنا مطرح شود. برای تصویب در هر دو مجلس، به دست‌کم دو سوم آرای موافق نمایندگان نیاز است.
پس از تصویب در کنگره، متمم پیشنهادی یا اصلاحی باید در مجالس قانون‌گذاری ایالتی به رای گذاشته شود و اگر کنگره‌های ایالتی در سه چهارم ایالت‌ها (۳۸ ایالت از مجموع ۵۰ ایالت)، این متمم را تصویب کنند، متمم اصلاحی یا الحاقی به قانون اساسی اضافه می‌شود.
تصویب از طریق کنوانسیون قانون اساسی
در این شیوه، ابتدا دو سوم ایالت‌ها (۳۴ ایالت) می‌توانند درخواست کنند برای اصلاحات یا تغییر در قانون اساسی، کنوانسیون قانون اساسی برگزار شود.
در این کنوانسیون که با حضور نمایندگان همه ایالت‌ها برگزاری می‌شود، متمم یا اصلاحات جدید پیشنهاد می‌شود و سپس در صوت کسب رای موافق دست‌کم سه چهارم ایالت‌ها (۳۸ ایالت)، به قانون اساسی اضافه شود.
این دو مسیر تضمین می‌کنند که هرگونه تغییر در قانون اساسی بدون توافق گسترده‌ای در سطوح ملی و ایالتی ممکن نشود و به همین دلیل، تغییرات قانون اساسی در ایالات متحده به‌ندرت اتفاق می‌افتد.
