تغییرات پرابهام بنزینی در ایران و کاهش سقف سوختگیری خودروها
تغییرات بنزینی در ایران از روز یک‌شنبه ۱۵ مهر به شکل ناگهانی و در شرایطی پرابهام آغاز شد. به گفته شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، صاحبان کارت هوشمند سوخت خودرو تنها می‌توانند «روزی دو بار» بنزین بزنند که سقف برداشتشان هم در هر نوبت سوختگیری، حداکثر۵۰ لیتر است.
پیش از اظهارنظر رسمی شرکت پخش فراورده‌های نفتی، خبرگزاری تسنیم در گزارشی اختصاصی خبر داده بود سقف سوختگیری با کارت سوخت شخصی خودروها در هر نوبت ۶۰ لیتر بود که این میزان در طرح جدید به ۵۰ لیتر در هر نوبت تغییر کرده است.
بر اساس این گزارش، دارندگان کارت آزاد شخصی سوخت فقط دو بار در شبانه‌روز می‌توانند از کارت خود استفاده کنند و در مجموع روزی ۱۰۰ لیتر بنزین بزنند.
شماری از رسانه‌ها بدون اشاره به جزییات، نوشتند که کاهش سقف سوختگیری روزانه در تمامی کشور «به‌جز استان‌های مرزی» پیاده‌سازی شده است؛ چراکه این استان‌ها شرایط سوختگیری «متفاوتی» دارند.
تغییرات بنزینی جدید، بدون اطلاع‌رسانی قبلی و از سه روز پیش یعنی پنج‌شنبه ۱۲ مهر آغاز و اجرایی شده است.
تغییر در سقف عرضه بنزین با کارت آزاد جایگاه‌ها نیز در طرح جدید از هشت هزار لیتر به هفت هزار لیتر در شبانه‌روز، از دیگر تغییرات بنزینی است.
ساعتی پس از گزارش رسانه‌های داخلی درباره آغاز بی سر و صدای تغییرات بنزینی، کرامت ویس کرمی، مدیرعامل شرکت فرآورده‌های نفتی صبح روز یک‌شنبه در مصاحبه با شبکه خبر صداوسیما گفت «سهمیه بنزین ماهانه تغییر نکرده است».
ویس کرمی درباره کاهش سقف برداشت روزانه که در نهایت، منجر به کاهش میزان دریافتی بنزین در یک ماه می‌شود، اشاره‌ای نکرد.
او گفت سوختگیری خودروهای شخصی با «کارت سوخت اضطراری جایگاه‌ها، مثل سابق» و هر بار ۳۰ لیتر است.
پیش از این اظهارنظر، رسانه‌ها نوشته بودند که سقف استفاده از کارت سوخت جایگاه‌ها به ۲۰ لیتر کاهش یافته است.
خبرگزاری رکنا، اطلاعات بنزینی ویس کرمی را «غلط» خواند و نوشت: «او درحالی از عدم تغییر سقف سوختگیری کارت اضطراری جایگاه‌های بنزین خبر داده که برای مدت‌ها و تا روز ۱۱ مهر سقف استفاده از این کارت‌ها هر نوبت ۴۰ لیتر بوده نه ۳۰ لیتر.»
شامگاه سه‌شنبه دهم مهر و هم‌زمان با عملیات موشکی جمهوری اسلامی موسوم به «وعده صادق-۲»، مردم در مراجعه به پمپ‌های بنزین با پیام جدیدی مبنی بر این روبه‌رو شدند که پس از ۳۰ لیتر سوختگیری، سهمیه بنزین آن‌ها تمام می‌شد.
اعمال محدودیت‌ها، پیش‌زمینه افزایش قیمت بنزین است
طرح محدودیت سوختگیری از سال ۱۴۰۲ آغاز شد. در این طرح، حدود ۷۰ درصد افراد می‌توانند در هر بار سوختگیری، در شهرهای کوچک ۳۰ لیتر و در شهرهای بزرگ ۴۰ لیتر بنزین دریافت کنند.
با این‌حال، این طرح تا پیش از عملیات «وعده صادق-۲» حتی به‌طور موقت هم در پایتخت اجرا نشده بود و تهرانی‌ها می‌توانستند مانند سابق، هر بار تا ۶۰ لیتر سوختگیری کنند.
مسعود پزشکیان، رییس دولت چهاردهم و رییس ستاد انتخاباتی او، از زمان مبارزات انتخاباتی موضوع افزایش قیمت بنزین را پیش کشیدند اما پس از پیروزی پزشکیان، اظهارات مقامات عمدتا متناقض بود.
پزشکیان ششم شهریور ۱۴۰۳ در یک سخنرانی گفت: «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم.»
این اظهارات با واکنش گسترده و منفی کاربران رسانه‌های اجتماعی روبه‌رو شد.
رضا غیبی، روزنامه‌نگار اقتصادی در گفت‌وگو با ایران‌اینترنشنال تاکید کرد که «افزایش قیمت بنزین»، طرح نهایی جمهوری اسلامی برای کنترل مصرف سوخت است و افزود: «اما پیش از آن، محدودیت‌های عرضه سوخت را ایجاد کردند و در گام‌های بعدی، اقدامات دیگری هم رخ خواهد داد.»
غیبی پیش‌بینی کرد که دولت در مرحله بعدی، طرح اعطای بنزین را به تمام شهروندان، حتی آن‌هایی که خودرو ندارند اجرا کند که بر این اساس، کاهش سهمیه خودروها به نصف اجرایی می‌شود.
به گفته او، متعاقب آن، قیمت بنزین آزاد را در سال اول افزایش می‌دهند و در سال‌های بعدی، قیمت بنزین سهمیه‌ای هم روند رو به رشدی را تجربه خواهد کرد.
این روزنامه‌نگار اقتصادی تاکید کرد اقداماتی که امروز در اعمال محدودیت‌های عرضه شاهدش هستیم، بنیان افزایش قیمت را می‌گذارد و در نهایت این موضوع، تبعات زیادیی چون اعتراضات اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. اعتراضاتی که جمهوری اسلامی می‌کوشد با اطلاع‌رسانی اندک‌اندک و افزایش تدریجی و مرحله‌ای، از آن جلوگیری کند.
قیمت سوخت در ایران از موضوع‌های حساسی است که تاثیر مهمی بر سایر قیمت‌ها و هزینه‌های زندگی در این کشور دارد.
اعتراضات آبان ۱۳۹۸ در ایران در واکنش به افزایش ۲۰۰ درصدی نرخ بنزین آغاز شد، اما خیلی زود ماهیت ضدحکومتی به خود گرفت.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بیش از هزار و ۵۰۰ نفر در جریان سرکوب اعتراضات آبان ۹۸ به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدند.