رسم «ضیافت شام» روسای جمهوری اسلامی در آمریکا از کجا آمده است؟
حضور برخی چهره‌های ایرانی و ایرانی‌الاصل در ضیافت شام مسعود پزشکیان در نیویورک مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است؛ تا حدی که برخی میهمانان صورت‌های خود را پوشانده بودند.
علی واعظ، مسئول بخش ایران در اندیشکده «گروه بین‌المللی بحران»، هومان مجد، روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی، تریتا پارسی، بنیان‌گذار نایاک، علی‌اکبر موسوی خوئینی، فعال اصلاح‌طلب، نگار مرتضوی، روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی، ابراهیم نبوی و محسن میلانی، نویسنده، از جمله چهره‌های شناخته‌شده‌ای بودند که در هتل محل اقامت هیات ایرانی در نیویورک حضور داشتند.
پزشکیان در این ضیافت شام با اشاره به اعتراضات سال ۱۴۰۱ در پی کشته شدن مهسا ژینا امینی گفت: «متاسفانه برخی در خارج از کشور موضوع حجاب را به بهانه و ابزاری برای براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران بدل کرده‌اند.»
حضور چهره‌های ایرانی-آمریکایی در این ضیافت با انتقاد برخی کاربران در رسانه‌های اجتماعی مواجه شده است.
رسم ضیافت شام روسای جمهوری اسلامی از کجا آمده است؟
تا دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی که از سال ۱۳۷۶ آغاز شد، سفر هر ساله روسای جمهوری اسلامی به سازمان ملل مرسوم نبود. البته علی خامنه‌ای در دوران ریاست جمهوری خود در دهه شصت در این نشست شرکت کرده بود، اما اکبر هاشمی رفسنجانی هرگز در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی نداشت.
خاتمی هم طی هشت سال ریاست جمهوری خود، دو بار به مجمع عمومی سازمان ملل رفت و در آن سخنرانی کرد.
از سال ۱۳۸۴ و آغاز ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد شرایط تغییر کرد. احمدی‌نژاد در هشت سال ریاست جمهوری خود، در تمام نشست‌های سازمان ملل شرکت کرد.
این تنها سنت‌شکنی او نبود. ضیافت‌های شام با حضور ایرانیان مقیم ایالات متحده آمریکا در حاشیه سفر به نیویورک هم از ابداعات او به شمار می‌رود.
هومان مجد که در آن زمان به عنوان مترجم احمدی‌نژاد فعالیت می‌کرد، درباره میهمانی شامی که احمدی‌نژاد در سفر سال ۱۳۸۵ ترتیب داده شده بود، نوشت با ایمیل به همراه ۵۰۰ نفر دیگر به میهمانی دعوت شده بود.
مجد درباره آن ضیافت گفت تا پیش از برگزاری جزئیات محرمانه بود و او تنها یک ایمیل دریافت کرده بود که در آن نوشته شده بود: «خيابان ششم ، هتل هيلتون»
او درباره میهمانان آن ضیافت نوشت اتاق کنفرانس مملو از مردانی موفق تحصیلکرده، تاجر و دانشمند بود که به عنوان ایرانیان مسلمان موفق شناخته می‌شدند.
او توضیح داد همه میهمانان از احمدی‌نژاد که «پهلو به پهلوی» محمدجواد ظریف -نماینده وقت جمهوری اسلامی در سازمان ملل- بود، استقبال می‌کردند.
مجد افزود یکی از حضار از او درباره سهل‌تر شدن قوانین مربوط به حجاب سوال کرده و احمدی‌نژاد در این هنگام به نوشتن ادامه داده تا اینکه همسرش با چادر به همراه دو زن دیگر وارد شدند و در نوشتن احمدی‌نژاد وقفه ایجاد شد.
سال ۱۳۸۷ هم فرناز فصیحی، خبرنگار ایرانی-آمریکایی، گزارشی از حضورش در میهمانی شام احمدی‌نژاد در وال‌استریت ژورنال منتشر کرد که در آن آمده بود در دعوتنامه از مهمانان درخواست شده بود حجاب را رعایت کنند.
فصیحی نطق طولانی احمدی‌نژاد را در آن ضیافت «ساده و خاکی» توصیف کرد و نوشت او «جوک» تعریف می‌کرد.
در سال‌های بعد هم این میهمانی‌ها با حضور احمدی‌نژاد و این حاشیه‌نویسی‌ها ادامه پیدا کرد.
حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ پس از آغاز ریاست جمهوری خود سنت احمدی‌نژاد را ادامه داد. او هم مثل احمدی‌نژاد در تمام سال‌های ریاست جمهوری به نیویورک سفر کرد.
مانند احمدی‌نژاد، روحانی هم ضیافت‌های شام با ایرانیان مقیم آمریکا ترتیب می‌داد. یکی از مهم‌ترین ضیافت‌های شام روحانی در جریان سفر سال ۱۳۹۳ ترتیب داده شد.
در آن زمان که فضای عمومی به استقبال توافق هسته‌ای موسوم به برجام رفته بود، تعداد زیادی از ایرانیان، در ضیافت شام روحانی شرکت کردند.
در آن ضیافت نه تنها کسی صورت خود را نپوشاند، بلکه بلکه شرکت کنندگان با ظریف، وزیر امور خارجه روحانی و شخص روحانی عکس یادگاری هم گرفتند. در آن مراسم از فضل‌الله رضا، استاد ریاضیات، هم تجلیل شد.
در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما، میهمانی‌های شام روحانی ئپر رونق برگزار می‌شد. اما رفته رفته از رونق ضیافت‌های سالانه روحانی کاسته شد.
آخرین ضیافت شام روحانی سال ۱۳۹۸ در حالی برگزار شد که ترامپ از برجام خارج شده بود. دولت ترامپ با تهران تنش‌های زیادی داشت و به همین دلیل این سفر و ضیافت‌های جانبی آن با محدودیت‌هایی مواجه بود و به این خاطر، مراسم‌های کمتری نسبت به سال‌های قبل برگزار شد.
پس از آن هم با شیوع کرونا، روحانی نتوانست در سال ۱۳۹۹ ضیافتی ترتیب بدهد و نوبت به ابراهیم رئیسی رسید.
سال ۱۴۰۰ و در سال اول ریاست جمهوری، رئیسی به دلیل شیوع کرونا نتوانست حضوری به نیویورک برود. در سال دوم و سوم یعنی ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ هم گزارشی از ضیافت شام در حاشیه سفرش منتشر نشده است.