موج تازه تحریم‌های آمریکا و سه کشور اروپایی علیه جمهوری اسلامی به‌دلیل کمک نظامی به روسیه
آمریکا اعلام کرد که این کشور تحریم‌های جدیدی علیه جمهوری اسلامی به دلیل ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه اعمال می‌کند. هم‌زمان آلمان، فرانسه و بریتانیا نیز از وضع تحریم‌های تازه علیه جمهوری اسلامی خبر دادند. در دور تازه تحریم‌ها از جمله ایران ایر هدف قرار گرفته است.
جان کربی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید روز سه‌شنبه به خبرنگاران گفت که ایالات متحده به متحدانش در اعمال تدابیر تنبیهی علیه ایران به دلیل تحویل موشک‌های بالستیک به روسیه می‌پیوندد.
او افزود که در صورت لزوم تحریم‌های بیشتری علیه جمهوری اسلامی و روسیه را اعلام خواهد کرد.
سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید خبر داد که تحریم های جدید ایران‌ایر پروازهای تجاری این کشور از ایران به بریتانیا و اروپا را محدود می کند.
سخنگوی پنتاگون نیز گفت:«آمریکا تایید می‌کند جمهوری اسلامی محموله‌هایی از موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد فتاح ۳۶۰ را به روسیه منتقل کرده است که بر اساس برآورد ما این موشک‌ها می‌تواند ظرف چند ماه آینده علیه اوکراین به کار گرفته شود.»
بر اساس اعلام کاخ سفید، ده‌ها پرسنل نظامی روسیه در ایران برای استفاده از سامانه موشکی بالستیک دوربرد آموزش دیده‌اند.
کاخ سفید افزود که ممکن است موشک‌هایی که روسیه به اوکراین شلیک می‌کند، به مناطقی خارج از اوکراین نیز اصابت کند. همچنین برای خاورمیانه خطرناک است که ایران بتواند از فناوری‌های روسیه استفاده کند.
کمی قبل از آن، بلینکن که به لندن سفر کرده، روز سه‌شنبه ۲۰ شهریور در دیدار با دیوید لمی همتای بریتانیای خود گفت که انتظار می‌رود روسیه طی هفته‌های آتی از موشک‌های ارسالی ایران در جنگ اوکراین استفاده کند.
او ارسال موشک‌های بالستیک از ایران به روسیه را تهدید کننده امنیت اروپا خواند و گفت واشینگتن تحریم‌های بیشتری علیه حکومت ایران از جمله علیه شرکت هواپیمایی ایران‌ایر اعمال خواهد کرد.
وزیر امور خارجه ایالات متحده همچنین اعلام کرد که روسیه در حال اشتراک‌گذاری فناوری‌هایی است که جمهوری اسلامی به دنبال آن‌هاست، از جمله فناوری‌های هسته‌ای.
بلینکن افزود ارسال موشک‌های ایرانی به روسیه این امکان را به مسکو می‌دهد که بر روی اهداف با برد طولانی‌تر تمرکز کند و از موشک‌های خود برای این اهداف استفاده کند.
تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا
وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌هایی را علیه جمهوری اسلامی و روسیه اعمال کرد.
بر اساس بیانیه این وزارتخانه ۱۰ شخص و ۶ نهاد مستقر در ایران و روسیه به دلیل حمایت نظامی جمهوری اسلامی از جنگ روسیه در اوکراین تحریم شدند.
ایالات متحده ۹ کشتی با پرچم روسیه را شناسایی کرده و گفته که این کشتی‌ها در تحویل تسلیحات از ایران به روسیه شرکت داشتند.
آمریکا این کشتی‌ها را تحت رژیم تحریم‌های واشینگتن به عنوان «اموال مسدود شده» معرفی کرد.
این وزارتخانه همچنین در بیانیه خود اعلام کرد که آمریکا اقدامات بیشتری را علیه شرکت هواپیمایی ایران‌ایر که قبلا تحریم شده بود، اعمال کرد.
آمریکا پیشتر ایران‌ایر را در ۱۴ آبان ۱۳۹۷ تحریم کرده بود.
در این بیانیه آمده است: «ایران‌ایر سابقه حمل و نقل کالا از طرف سپاه پاسداران و وزارت دفاع و لجستیک نیروهای مسلح را دارد. ایران‌ایر همچنین خدمات حمل و نقل کالا از جمله ارسال قطعات الکترونیکی و قطعات هواپیما را به روسیه ارائه کرده است.»
والی آدیمو، معاون وزیر خزانه داری گفت: «ایران ترجیح داده دخالت خود را در جنگ غیرقانونی روسیه بیشتر کند و ایالات متحده به همراه شرکای خود در کنار اوکراین خواهند ایستاد.»
با این همه به نظر می‌رسد این اقدامات و اظهارات برای سناتورهای جمهوری‌خواه کافی و راضی‌کننده نبوده است.
سناتور جیم ریش، عضو ارشد کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، ارسال پهپاد و موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی به روسیه را «نتیجه مستقیم سیاست شکست‌خورده» بایدن و هریس خواند و گفت: «اکنون باید مکانیسم ماشه را به سرعت فعال کنیم و راهبردی را اجرا کنیم که این رژیم را مهار کند.»
لیندسی گراهام، سناتور شاخص جمهوری‌خواه، نیز با اشاره به تهدیدات جمهوری اسلامی از جمله ارائه موشک به روسیه، حمایت از نیروهای نیابتی‌اش و تهدید به نابودی اسرائیل با سلاح هسته‌ای، گفت: «من هرگز شرایط را به این اندازه مساعد برای وقوع حمله‌ای مشابه ۱۱ سپتامبر ندیده بودم. جهان در آتش است و اگر سیاست‌های خود را در قبال جمهوری اسلامی و دیگر بازیگران بد تغییر ندهیم، بدترین اتفاقات در راه خواهد بود.»
جونی ارنست، سناتور جمهوری‌خواه آمریکا، هم در واکنش به اظهارات آنتونی بلینکن درباره اعمال تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی گفت: «ما باید تحریم‌های موجود را اجرا کنیم و مانع از کسب میلیاردها درآمد نفتی غیرقانونی ایران شویم.»
او افزود: «هر دلاری که ما جلو آن را می‌گیریم، به معنای آن است که یک دلار کمتر به دست نیروهای تروریستی وابسته به جمهوری اسلامی می‌رسد که آمریکایی‌ها و متحدان ما را هدف قرار می‌دهند.»
واکنش اتحادیه اروپا و بیانیه سه کشور اروپایی
اتحادیه اروپا در واکنش به انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه اعلام کرد که «مجموعه قابل توجهی از اقدامات قاطع و هدفمند» را علیه ایران به کشورهای عضو این اتحادیه ارائه کرده است.
پیتر استانو، سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه‌شنبه گفت که انتقال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه نشان‌دهنده تشدید نظامی بیشتر و نقض قوانین بین‌المللی است.
او تاکید کرد این اقدام جمهوری اسلامی با واکنش شدید اتحادیه اروپا مواجه خواهد شد.
همچنین بریتانیا، آلمان و فرانسه در بیانیه مشترکی نوشتند که به شدت صدور موشک‌های بالیستیک ایران به روسیه را محکوم می‌کنند.
در این بیانیه آمده است: «این تقویت بیشتر حمایت نظامی ایران از جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین است و خواهیم دید که موشک‌های ایران به خاک اروپا می‌رسند و رنج مردم اوکراین را افزایش می‌دهند. این اقدام از سوی ایران و روسیه، تشدید تنش است و تهدیدی مستقیم برای امنیت اروپاست.»
این سه قدرت اروپایی تاکید کردند که اقدامات فوری برای لغو قراردادهای دوجانبه خدمات هوایی با ایران انجام خواهند داد.
علاوه بر این، بریتانیا، آلمان و فرانسه «تعیین افراد و اشخاص مهم مرتبط با برنامه موشکی بالیستیک ایران و انتقال موشک‌های بالیستیک و سایر تسلیحات به روسیه را پیگیری» خواهند کرد.
در بیانیه این سه کشور آمده است: «ما همچنین برای اعمال تحریم‌ها علیه ایران‌ایر کار خواهیم کرد.»
پاریس، لندن و برلین از تهران خواستند فورا تمام حمایت‌های خود از روسیه برای تقویت مسکو در جنگ با اوکراین را متوقف کند.
تحریم‌های بریتانیا
دیوید لمی، وزیر امور خارجه بریتانیا، هم در نشست خبری با بلینکن با اشاره به ارسال موشک‌های بالستیک از ایران به روسیه گفت: «این اقدامی نگران‌کننده است که از سوی ایران مشاهده می‌کنیم و تشدید قابل توجه تنش به شمار می‌رود.»
بریتانیا نیز روز سه‌شنبه در واکنش به ارسال موشک از سوی جمهوری اسلامی به روسیه، هفت نام جدید به تحریم‌های جمهوری اسلامی و سه نام جدید به تحریم‌های روسیه اضافه کرد.
این تحریم‌های بریتانیا شامل سازمان‌ها و شرکت‌هایی هستند که با تولیدکنندگان پهپاد در ایران و روسیه همکاری دارند.
بریتانیا نام‌های حمزه قلندری، علی جعفرآبادی و مجید موسوی را در فهرست تحریم‌ها قرار داد.
به گفته بریتانیا، قلندری در فعالیت‌های خصمانه جمهوری اسلامی از طریق مدیریت یا مشارکت در شرکت‌های مرتبط با بخش دفاعی نقش داشته است.
جعفرآبادی در حمایت و تسهیل فعالیت‌هایی مانند توسعه موشک‌های بالستیک که باعث بی‌ثباتی کشورهای دیگر از جمله بریتانیا می‌شود، دست داشته و موسوی نیز در فعالیت‌هایی که هدف آن تضعیف امنیت اسرائیل است، از جمله تهدید، برنامه‌ریزی یا اجرای این فعالیت‌ها، شرکت داشته است.
بریتانیا سازمان منطقه آزاد بندر انزلی را به دلیل به دلیل «مشارکت در فعالیت‌های خصمانه دولت ایران، از طریق حمایت یا تسهیل بخش دفاعی» تحریم کرد.
همچنین بریتانیا شرکت‌های بهارستان کیش، چکاد صنعت فراز و سعد سازه فراز شریف را در فهرست تحریم‌ها قرار داد.
بیانیه دولت بریتانیا
دولت بریتانیا نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که در هماهنگی با شرکای بین‌المللی، بریتانیا توافقات دوجانبه خدمات هوایی خود را با ایران لغو خواهد کرد که به محدود شدن توانایی ایران‌ایر در پرواز به بریتانیا منجر خواهد شد.
در این بیانیه تاکید شده که این اقدام پس از هشدارهای مکرر از سوی بریتانیا و شرکای بین‌المللی که از ایران خواسته بودند انتقال برنامه‌ریزی شده سلاح‌های مرگبار به روسیه را متوقف کند، انجام شده است.
دولت بریتانیا تاکید کرد: «ما به استفاده از هر اهرمی که در اختیار داریم برای فشار به ایران به منظور پایان دادن به حمایت این کشور از تهاجم غیرقانونی پوتین ادامه خواهیم داد، به همین دلیل است که ما لغو تمامی خدمات هوایی مستقیم بین بریتانیا و ایران را آغاز کرده‌ایم.»
در این بیانیه با اشاره به قرار دادن چهارصد نام در فهرست تحریم های ایران آمده است: «در اواخر این هفته مصوبات جدیدی در پارلمان خواهیم داشت تا تحریم‌های اقتصادی را علیه ایران تقویت کند، این تحریم‌ها اقلامی را هدف قرار می‌دهد که در تولید موشک‌های بالستیک، پهپادها و سایر تسلیحات استفاده می‌شود.»
تحریم‌های آلمان
وزارت امور خارجه آلمان نیز در واکنش به ارسال موشک از سوی جمهوری اسلامی به روسیه اعلام کرد شرکت هواپیمایی ایران‌ایر را تحریم خواهد کرد.
وزیر امور خارجه آلمان گفت که این کشور به همراه فرانسه و بریتانیا اقدام‌های فوری برای لغو توافق‌های خدمات هوایی دوجانبه با ایران انجام خواهد داد.
وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد که علاوه بر لغو توافق‌های خدمات هوایی دوجانبه با ایران، به دنبال شناسایی و تحریم نهادها و افرادی که با برنامه موشکی بالستیک جمهوری اسلامی و انتقال موشک‌ها و سایر تسلیحات به روسیه در ارتباط هستند، خواهد بود.
واکنش اوکراین
سخنگوی وزارت خارجه اوکراین گفت که در صورت استفاده روسیه از موشک‌های بالستیک جمهوری اسلامی برای حمله به اهدافی در اوکراین، ممکن است روابط خود را با تهران قطع کند.
ولودیمیر زلنسکی، رییس‌جمهوری اوکراین، نیز بدون نام بردن از جمهوری اسلامی خطاب به «کسانی که به پوتین کمک می‌کنند»، گفت: «ما هر کاری انجام خواهیم داد تا جهان برای پاسخ‌های قوی به جنگ افروزی یا هرگونه تلاش برای طولانی شدن جنگ یکپارچه شود.»
این اولین بار نیست که اوکراین تهران را به قطع روابط خود بر سر حمایت تهران از روسیه تهدید می‌کند.
دو سال پیش نیز، دمیترو کولبا، وزیر امور خارجه وقت اوکراین، در مصاحبه با بخش اوکراینی بی‌بی‌سی گفت که پیشنهاد قطع روابط دیپلماتیک کامل با جمهوری اسلامی را برای بررسی به رییس‌جمهوری اوکراین ارائه کرده است.
او افزود: «این تصمیم می‌تواند در هر زمانی بسته به اقدام بعدی ایران اتخاذ شود.»
واکنش جمهوری اسلامی
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، ضمن محکوم کردن بیانیه بریتانیا، فرانسه و آلمان مبنی بر لغو قراردادهای ارائه خدمات هوایی با ایران، گفت تصمیم این سه کشور با اقدام «متناظر و متناسب» جمهوری اسلامی روبه‌رو خواهد شد
او پیشتر نیز با انتشار بیانیه‌ای ارسال موشک از سوی جمهوری اسلامی به روسیه را «اخبار غلط و گمراه کننده» توصیف کرده بود.
او افشای چنین خبری را «اقدام زشت تبلیغاتی و دروغ با هدف مخفی‌سازی ابعاد حمایت‌های گسترده تسلیحاتی» کشورهای غربی از اسرائیل دانست.
ودانت پاتل، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه ۱۹ شهریور با اشاره به گزارش‌ها مبنی‌بر ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه گفته بود که ایالات متحده به‌صراحت گفته است که این اقدام می‌تواند «پیامدهای بسیار جدی» برای جمهوری اسلامی داشته باشد.
پیشتر در روز جمعه، روزنامه وال‌استریت‌ژورنال به نقل از یک مقام آمریکایی گزارش داد که با وجود هشدارهای غرب، جمهوری اسلامی محموله‌ای از موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد را در اختیار روسیه قرار داده است.
بر اساس این گزارش، اروپا و آمریکا در پاسخ به اقدام تهران، در حال کار بر روی بسته جدیدی از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی هستند. کشورهای غربی پیشتر به جمهوری اسلامی هشدار داده بودند که ارسال موشک‌های بالستیک به روسیه پیامدهایی جدی برای تهران خواهد داشت. گروه هفت تهدید کرده بود که در صورت چنین اقدامی، اعمال تحریم‌های جدید از جمله تحریم شرکت هواپیمایی ایران ایر را مد نظر قرار خواهد داد.
یک مقام آمریکایی روز جمعه ۱۶ شهریور در گفت‌وگو با وال‌استریت‌ژورنال، تایید کرد که این موشک‌ها سرانجام به روسیه تحویل داده شدند.
نشریه نیوزویک عصر جمعه ۱۶ شهریور و ساعاتی پس از انتشار گزارش روزنامه وال‌استریت‌ژورنال درباره ارسال موشک‌های بالستیک ایران به روسیه، خبر داد که هیات نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل، در بیانیه‌ای ارسال هرگونه موشک بالستیک یا سلاح دیگر به روسیه را تکذیب کرده است.