کتاب‌های درسی پایه اول ابتدایی در چاپ امسال، نسبت به چهار سال گذشته، تغییر کرده‌اند؛ ریش برای پدر؛ چادر برای دختر؛ قاسم سلیمانی به جای پنجره مسجد و… از قرآن تا علوم، این تغییرات در همه کتاب‌ها به چشم می‌خورند. قیمت کتاب‌ها هم امسال نسبت به سال گذشته حدود ۵۰ درصد افزایش داشتند.
دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی از هفته آینده باید یک‌سال تحصیلی را با پنج کتاب «آموزش قرآن»، «فارسی»، «ریاضی»، «علوم تجربی» و «نگارش فارسی» بگذرانند. کتاب‌های درسی که از دسترس تبلیغات ایدئولوژیک جمهوری اسلامی دور نمانده است، حتی تصویرسازی‌های این کتاب‌ها.
بررسی ایران‌اینترنشنال نشان می‌دهد در کتاب‌های فارسی، قرآن، علوم تجربی و نگارش فارسی، تصویرسازی کتاب‌های سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ نسبت به کتاب‌های سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹، طی چهار سال تغییراتی داشتند.
کتاب قرآن
در صفحه ۵۲ کتاب قرآن پایه اول، چاپ ۱۴۰۳، یکی از پنجربه‌های مسجد جای خود را به تصویری از قاسم سلیمانی داده است. پیش از این اضافه شدن محتوای مربوط به سلیمانی در کتب درسی پایه‌های بالاتر مورد توجه قرار گرفته بود.
علاوه بر این در صفحه ۷۶ همین کتاب، دختری که در کنار پسربچه‌ای در حال غذا دادن به کبوترها بود، در چاپ جدید کتاب، چادر به سر کرده است.
کتاب فارسی
اولین طرح کتاب فارسی چاپ ۱۴۰۳، «به خانه ما خوش آمدید» است. در چاپ ۱۴۰۳ این کتاب، پدر خانواده که در چاپ ۱۳۹۸، صورت خود را اصلاح کرده بود، ته‌ریش دارد. کتاب قرآن که در چاپ ۱۳۹۸، در طبقه زیر تلویزیون قرار داد، روی تلویزیون رفته است. در قفسه کتاب، جای شاهنامه فردوسی با دایره المعارف عوض شده است.
در صفحه شش این کتاب، تصویر لب و دهان زنی که تا سال ۱۳۹۸ در این کتاب بود، تغییر داده شده است. در تصویرسازی صفحه ۱۱ هم برای پدر خانواده ریش کشیده شده است.
همین اتفاق برای پدر بزرگ در نگاره ۱۰ با عنوان «نوروز در خانه ما» افتاده است. در این نگاره برای پیرمرد ریش و برای پدر ته‌ریش گذاشته شده است.
در کتاب نگارش، مانند سایر کتاب‌ها، در صفحه اول زیر «بسم الله» یک صلوات اضافه شده است. در چاپ ۱۴۰۳ کتاب نگار، تمام تصویرسازی‌ها از «بابا» با ریش انجام شده است، در حالی‌که در چاپ‌های قدیمی، تصویر بابا با صورت اصلاح‌شده نمایش داده شده بود.
علوم تجربی
در صفحه ۸۹ کتاب علوم تجربی چاپ سال ۱۴۰۳، به تصویر خودرو پراید در کتاب‌های سال گذشته با یک خودرو دنا عوض شده است. همچنین تصویر موشک که در چاپ‌های قدیمی بدون نام و به نظر خارجی بود، با یک تصویر از موشکی ایرانی در کنار پرچم جمهوری اسلامی که روی آن نوشته شده «ماهواره‌بر قائم ۱۰۰» عوض شده است.
این تغییرات با توجه به مواضع جمهوری اسلامی تا حدودی قابل درک است، اما طراحان کتاب، تصویر اسبی سفید که در چاپ دوره‌های قبل وجود داشت را هم با یک اسب قهوه‌ای زین شده عوض کردند.
همچنین در صفحه ۲۲ این کتاب، از دانش‌آموزان خواسته شده «خوراکی‌هایی» را که برای زنگ تفریح همراه آورده‌اند دسته بندی کنند.
کتاب چاپ ۱۴۰۳، تنوع و حجم خوراکی‌ها را کاهش داده و به آنها نان و پنیر اضافه کرده است.
در صفحه ۵۹ کتاب علوم چاپ جدید، جای دختربچه‌ای که در کتاب‌های قدیمی بالاتر از پسربچه‌بود تغییر داده شده است.
حساسیت‌های خامنه‌ای و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی
در جمهوری اسلامی، متولی تالیف کتاب‌های درسی، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، زیر نظر وزارت آموزش و پرورش است. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روی موضوع محتوای کتاب‌های درسی حساسیت دارد.
از سال ۱۳۷۹ که برای اولین بار خامنه‌ای روی محتوای کتاب‌های درسی حساس شد، تا امروز، هر از چندی در سخنرانی‌های خود طعنه‌ای به محتوای کتاب‌های درسی می‌زند. سال ۱۴۰۱، او رسما به وزیر آموزش و پرورش فرمان داد محتوای کتاب‌های درسی را تغییر دهد.
هرچند اعضای این شورا توسط رییس جمهوری منصوب می‌شوند، اما معمولا از چهره‌های معتمد جمهوری اسلامی انتخاب می‌شوند.
بهمن ۱۴۰۰ در زمان ریاست جمهوری ابراهیم رییسی، یک روحانی به نام علی لطیفی، به ریاست این شورا منصوب شد و تاکنون نیز این سمت را بر عهده دارد.
افزایش ۵۰ درصدی قیمت کتاب‌های درسی
علاوه بر محتوا و تصاویر کتاب‌های درسی، قیمت آنها هم به طور میانگین در سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ نسبت به سال قبل حدود ۵۰ درصد افزایش داشته است. قیمت کتاب‌های پای اول ابتدایی که سال گذشته ۴۷ هزار تومان بود، در سال ۱۴۰۳ به ۷۱ هزار تومان افزایش یافته است.
قیمت کتاب‌های پایه دوم ابتدایی از از ۵۲ به ۷۸ هزار تومان رسیده است؛ قیمت کتاب‌های پایه سوم، چهارم و پنجم ابتدایی از ۵۸ به ۸۷ هزار تومان افزایش یافته است؛ قیمت کتاب‌های پایه ششم ابتدایی از ۶۹ هزار، به ۱۰۲ هزار تومان رسیده است.
قیمت کتاب‌های متوسطه اول و دوم هم به میزان مشابهی افزایش داشته است.