خبرگزاری ایلنا از «استثمار» کودکان، زنان و اتباع خارجی در کارگاه‌های حاشیه تهران خبر داد و نوشت شماری از کارفرمایان با سوءاستفاده از ضعف و فقدان امکان شکایت آنان، این کارگران را بدون بیمه و سایر حقوق قانونی‌شان به کار می‌گیرند.
ایلنا روز سه‌شنبه، ۲۰ شهریور، در گزارشی با عنوان «استثمار کودکان و کارگرانِ تحت ستم در روز روشن» نوشت که در مناطقی مانند پاکدشت و شریف‌آباد در حاشیه پایتخت، کارگاه‌های تجاری فاقد کد کارگاهی تامین اجتماعی زیادی وجود دارد.
یک فعال کارگری به نام «جاودانی» به ایلنا گفت این کارگاه‌ها اکثرا کودکان، افراد دارای معلولیت، افراد تحت تکفل بیمه والدین، افراد «بی دست و پا»، اتباع خارجی و زنان سرپرست خانوار را استخدام می‌کنند.
چنین افرادی به گفته نویسنده گزارش، «پای رفتن به مراجع قضایی و شکایت را ندارند» و راضی می‌شوند روزی ۱۲ ساعت، بدون وقت استراحت و بدون بیمه ساده تامین اجتماعی، «جان بکنند».
جاودانی تاکید کرد که کارگاه‌های تجاری فاقد کد بیمه باوجود درآمد ماهانه بسیار بالا، همه جا پراکنده‌اند و بازرسان کار و تامین اجتماعی هرگز به آن‌ها سرکشی نمی‌کنند.
او از یک خیاطی زنانه‌دوزی در شریف‌آباد مثال زد که دختران ۱۵ ساله یا حتی کم‌سن و سال‌تر در آن بدون بیمه به کار گرفته شده‌اند.
در ایران آمار رسمی دقیقی از کودکان کار وجود ندارد.
رضا شفاخواه، دبیر کمیته حقوق کودک کارگروه حقوق بشر اتحادیه سراسری کانون‌های وکلا روز ۲۲خرداد در نشستی گفت آخرین آمار رسمی از تعداد کودک کار جمعیتی «سه میلیون نفری» است.
با این‌حال، دو ماه پیش از آن و در اواخر فروردین، محمدرضا حیدرهایی، سرپرست دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی ایران، از وجود ۱۲۰ هزار کودک کار در کشور خبر داده بود.
سال گذشته، روزنامه همشهری در گزارشی از وجود مدرسه‌ای در منطقه ۱۶ در جنوب تهران خبر داده بود که در آن کودکانی که مجبورند کار و کسب را در کنار درس و تحصیل ادامه دهند، با چرخ‌های دستی کاری خود در مدرسه حاضر می‌شوند.
ایلنا در گزارش خود، تاکید کرد که کار بدون بیمه این کودکان به این معناست که از بازنشستگی و ازکارفتادگی خبری نیست و اگر حادثه کار رخ بدهد، هیچ کس کارگر مصدوم یا فوت شده را گردن نمی‌گیرد.
علاوه بر این کودکان کار، بسیاری از کارگران ساختمانی بزرگسال و ایرانی هم به دلیل نداشتن «گواهی‌نامه مهارت فنی و حرفه‌ای»، از بیمه محروم‌اند.
پژمان جوزی، رییس انجمن صنعت ساختمان اواخر مرداد امسال از فعالیت یک میلیون و ۶۰۰ هزار کارگر ساختمانی در کشور خبر داد که به گفته او، حدود ٨٠٠ هزار نفرشان بیمه نیستند.
پیش از این و در دی ۱۴۰۲، اکبر شوکت، رییس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی گفته بود بیمه حدود ۳۰۰ هزار نفر در طول سه سال گذشته قطع شده است.
به گفته شوکت، هیچ کارگر جدیدی بیمه نمی‌شود و حدود ۵۰۰ هزار نفر در نوبت بیمه هستند.