اردوگاه‌های احزاب کومله در اقلیم کُردستان با فشار جمهوری اسلامی جابه‌جا شد
ایران‌اینترنشنال
بر اساس گزارش‌های رسیده به ایران اینترنشنال، سه حزب سیاسی کُردستان ایران که با نام کومله فعالیت می‌کنند، پس از ماه‌ها فشار جمهوری اسلامی به حکومت اقلیم کُردستان عراق و دولت مرکزی این کشور، پنجشنبه ۱۵ شهریور اردوگاه‌های خود در منطقه زرگویز نزدیک سلیمانیه را تخلیه کردند.
بنا بر این گزارش، اردوگاه‌ها این احزاب به منطقه سوورداش، نزدیک شهر دوکان یکی دیگر از شهرهای تابعه سلیمانیه منتقل شده است.
محل استقرار جدید این احزاب اگرچه به نقطه صفر مرزی نزدیک‌تر از پیش شده است اما وضعیت جغرافیایی آن، دسترسی نیروهای این احزاب به داخل ایران را دشوارتر می‌سازد.
یکی از کادرهای یکی از این احزاب در گفتکو با ایران اینترنشنال گفت که جمهوری اسلامی مدت‌ها است خواستار خلع سلاح شاخه نظامی احزاب کُردستان ایران مستقر در اقلیم کُردستان عراق شده و از طریق این جابه‌جایی «عملا امکان انتقال و حفظ سلاح‌ها، به خصوص سلاح‌های نیمه سنگین و سنگین نیروهای پیشمرگه این احزاب را از آنها گرفته است.»
به گفته همین منبع، مقامات جمهوری اسلامی همچنین از طریق تحمیل این جابه‌جایی «پیام روشنی به این احزاب و جریان‌های مخالف حکومت آخوندها می‌فرستند که ما امکان فعالیت را از شما سلب می‌کنیم و هر کاری بخواهیم می‌توانیم علیه شما انجام دهیم.»
پیشتر یکی از پایگاه‌های خبری امنیتی وابسته به وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی که به‌طور اختصاصی اخبار احزاب اپوزیسیون کُردستان ایران را پوشش می‌دهد، مدعی شده بود این احزاب در چند روز اخیر اسلحه‌‌خانه‌های خود را تخلیه و سلاح‌ها را به مکان‌های نامعلومی منتقل کرده‌اند.
«کومله کُردستان ایران»، «کومله زحمتکشان کُردستان» و «کومله، سازمان کُردستانی حزب کمونیست ایران»، سه حزبی هستند که فرآیند انتقال‌شان به اردوگاه‌های جدید، از پنجشنبه شروع شده است.
مراکز و اردوگاه‌های این احزاب با توجه به این‌که هر سه ناشی از انشعاب سال‌های پیش در حزب کومله هستند، در مناطق بانه‌گه‌وره، زرگویز و زرگویزله نزدیک هم واقع شده بود و اکنون هم هر سه حزب به منطقه سوورداش منتقل شده‌اند.
به گفته یک منبع نزدیک به این احزاب که به شرط ناشناس ماندن با ایران‌اینترنشنال گفتگو کرد، در منطقه سوورداش، پیش از این در زمان جنگ با داعش، برای اسکان پناهجویان گریخته از جنگ داعش از منطقه مخمور، «اردوگاهی بزرگ برپا شده بود» که اکنون در اختیار این احزاب قرار گرفته است.
به گفته این منبع، پس از مذاکرات فشرده در چند ماه اخیر، هر سه حزب کومله، موافقت خود را با انتقال به این اردوگاه در سوورداش اعلام کردند.
او گفت:«این اردوگاه مجموعه‌ای بزرگ از کانکس‌های پیش‌ساخته است که برای اقامت و زندگی نیروهای این احزاب و خانواده‌های آنها مناسب نیست.»
به گفته همین منبع، پیشتر یک اردوگاه دیگر در نزدیکی شهرک عربت در مسیر پنجوین به سلیمانیه برای جابه‌جایی به این احزاب پیشنهاد شده بود که این نیروها را در واقع در همان منطقه جغرافیایی به ایران نزدیک‌تر می‌کرد.
او افزود:«یک مقام ارشد در اقلیم کُردستان، به این احزاب هشدار می‌دهد که در آن‌جا بسیار آسیب‌پذیر می‌شوید. در نهایت با مقاومت این احزاب، اردوگاه سوورداش برای اسکان آنها تعیین می‌شود.»
بنا بر گزارش‌ها، پیشتر این احزاب با قباد طالبانی، معاون نخست‌وزیر اقلیم کُردستان عراق و برادر دبیرکل فعلی حزب اتحادیه میهنی کُردستان دیدار کردند.
به گفته منبع ایران اینترنشنال، طالبانی در دیدار با رهبران این سه حزب گفت: «فشارهای جمهوری اسلامی بر حکومت اقلیم و به طور مشخص بر اتحادیه میهنی بسیار زیاد شده است و آنها با توجه به قدرت نظامی حکومت ایران، نفوذی که بر حکومت مرکزی عراق دارد و همین‌طور داشتن امکانات وسیع برای خرابکاری و ترور در اقلیم کُردستان عراق، توان مقابله با آن را ندارند و این انتقال باید در هر صورت انجام شود.»
بنا بر گزارش‌های رسیده به ایران اینترنشنال، در یک ماه گذشته، فشارها برای تخلیه اردوگاهای این احزاب شدت گرفته و از جمله هیاتی از دولت مرکزی عراق هم با رهبران این احزاب دیدار کرده و هشدار داده است: «در صورت مقاومت در برابر این خواسته، دولت مرکزی با کمک حشد شعبی علیه آنها به زور متوسل خواهند شد.»
بنا بر همین گزارش‌ها، اواخر هفته گذشته نیروهای امنیتی اقلیم کُردستان برای تعیین ضرب‌الاجل شروع تخیله اردوگاه‌ها با رهبران آنها دیدار کردند و روز پنجشنبه ۱۵ شهریور را به عنوان روز شروع انتقال تعیین کردند.
منبع مطلع ایران‌اینترنشنال گفت:«آنها گفتند مراکز و اردوگاه‌های هر سه حزب در زرگویز و بانه گه‌وره و زرگویزله تا پایان ماه جاری میلادی (۱۰ مهرماه) باید به‌طور کامل تخلیه و همه نیروها و خانواده‌ها و وسایل موردنیاز آنها به اردوگاه سوورداش منتقل شود.»
از موشک‌باران اقلیم کُردستان تا عقد قرارداد امنیتی با عراق
فشارهای جمهوری اسلامی برای خلع سلاح شاخه نظامی احزاب کُردستان ایران در اقلیم کُردستان عراق و تخلیه اردوگاه‌های آنان در سال‌های اخیر ادامه داشته است، اما با شروع خیزش انقلابی ۱۴۰۱ این فشارها تشدید شد و با موشک‌باران مقر این احزاب ابعاد تازه‌ای یافت.
سپاه پاسداران روز چهارشنبه شش مهر ۱۴۰۱ با موشک و پهپاد انتحاری مواضع و اردوگاه‌های این احزاب در اقلیم کُردستان عراق را هدف قرار داد. در این حمله دست‌کم ۱۷ نفر کشته و بیش از ۵۰ نفر زخمی شدند. در جریان این حملات، سپاه یک مدرسه را هدف قرار داد.
سپاه پاسدارانهمچنین در ۲۳ آبان ۱۴۰۱ برای چندمین بار مراکز این احزاب در اقلیم کُردستان را هدف حمله موشکی قرار داد که به گفته سامان برزنجی، وزیر بهداشت اقلیم، دست‌کم یک کشته و هشت زخمی بر جای گذاشت.
سپاه پاسداران بامداد دوشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۱ هم حمله‌ای موشکی و پهپادی به مواضع حزب دموکرات کُردستان ایران انجام داد که در آن سه موشک به اماکن حزبی، از جمله بیمارستان حزب در کوی سنجق اقلیم کردستان عراق اصابت کرد و تعدادی کشته و زخمی بر جای گذاشت.
در آن زمان، عبدالله مهتدی، دبیرکل حزب کومله کردستان ایران به ایران‌اینترنشنال گفت پهپادهای سپاه، مراکز کومله در «زرگویز» را هم بمباران کردند که به گفته او تلفاتی در پی نداشت.
مقامات جمهوری اسلامی، ۲۸ اسفند ۱۴۰۱ اعلام کردند «سند بسیار مهم همکاری‌های مشترک امنیتی میان دو کشور» ایران و عراق در جریان سفر علی شمخانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی به بغداد امضا شده است و عراق متعهد شده که فعالیت احزاب کُردستان ایران در اقلیم کردستان عراق را متوقف کند.
گفته شده این توافق‌نامه در مراسمی با حضور محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر وقت عراق امضا شدکه ایران تهدید کرده در صورت عدم تحقق مفادش، «راسا» به مقابله با احزاب کُردستان ایران مستقر در اقلیم می‌پردازد.
۶ شهریور ۱۴۰۲، ناصر کنعانی، سخنگوی وقت وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، بدون اشاره به جزییات، دولت عراق را تهدید کرد که در صورت عدم «خلع سلاح» احزاب کُردستان ایران در اقلیم کردستان تا ۲۸ شهریور، جمهوری اسلامی خود دست به اقداماتی خواهد زد.
کنعانی اعلام کرد که مهلت اجرای توافق امنیتی بین ایران و عراق در مورد «خلع سلاح» احزاب کُرد ایرانی در اقلیم کردستان عراق، ۲۸ شهریور است و «این مهلت به هیچ وجه تمدید نمی‌شود».
با ادامه‌دار شدن تهدید احزاب کُرد از سوی جمهوری اسلامی، وزیر خارجه عراق، ۲۲ شهریور در سفر به تهران گفت این احزاب به اردوگاه‌های پناهندگان منتقل می‌شوند که زیر نظر سازمان ملل است.
۱۱ اسفند ۱۴۰۲ هم شبکه خبری «روداو» به نقل از یک منبع در وزارت کشور عراق گزارش داد این کشور دستور ابطال گذرنامه مصطفی هجری، مدیر اجرایی حزب دمکرات کُردستان ایران را صادر کرده است.
بر اساس این گزارش، ابطال گذرنامه هجری پس از برگزاری نشست کمیته مشترک امنیتی عراق و جمهوری اسلامی صورت گرفته است و قرار شده گذرنامه عراقی ۷۶ نفر دیگر از کادرهای احزاب کُردستان ایران هم باطل شود.