بازداشت ۵ افسر پلیس پس از قتل یک جوان گیلانی زیر شکنجه
بر اساس اعلام دادستان لاهیجان، برای پنج تن از نیروهای انتظامی این شهرستان به اتهام دست داشتن در قتل زیر شکنجه یک جوان گیلک به نام سیدمحمد میرموسوی، در بازداشتگاه یک پاسگاه در منطقه لاهیجان در روز شنبه سوم شهریور، قرار بازداشت موقت صادر شده است.
الیاس حضرتی، رییس شورای اطلاع‌رسانی دولت چهاردهم، روز پنج‌شنبه هشتم شهریور، بدون نام بردن از میرموسوی اعلام کرد در پی مرگ یک شهروند در مرکز تحت فرماندهی انتظامی لاهیجان، مسعود پزشکیان به اسکندر مومنی، وزیر کشور، دستور داد با تشکیل و اعزام کمیته‌ای به لاهیجان، تمامی جوانب حادثه را بررسی و گزارش کند.
مرکز اطلاع‌رسانی پلیس نیز از «دستور ویژه» احمدرضا رادان، فرمانده کل انتظامی کشور برای «بررسی وقوع حادثه در شهرستان لاهیجان» خبر داد.
این مرکز از کشته شدن میرموسوی با عنوان «فوت فردی مذکر در پاسگاه روستای ناصر کیاده از توابع شهرستان لاهیجان» یاد کرد و نوشت: «فرمانده کل انتظامی کشور دستور ویژه رسیدگی به موضوع را صادر نموده که به قید فوریت تیم تخصصی بازرسی کل فراجا از ۷۲ ساعت گذشته در محل حادثه استقرار یافتند.»
بر اساس این اطلاعیه، «با دستور رادان، تمامی متهمان حادثه تحت بازجویی و تحقیق» هستند و قرار است «پلیس به هیچ عنوان از خطاهای این‌چنین چشم‌پوشی نکرده، با متخلفین احتمالی برخورد و نتیجه اقدامات تکمیلی را به اطلاع عموم» برساند.
علی مجتهد‌زاده، وکیل دادگستری، درباره کشته شدن میرمحمدی در رسانه اجتماعی ایکس نوشت: «آن‌چه اتفاق افتاده، نامش جنایت است.»
او در ادامه تاکید کرد «آمران وعاملان پلید در هر لباس و مقامی که باشند جنایتکارانی مستوجب عقوبت‌اند».
مجتهد‌زاده از غلامحسین محسنی اژه‌ای، رییس قوه قضاییه خواست تا «با توجه به موقعیت و منصب جنایتکاران»، حساسیت ویژه‌ای در «رسیدگی عادلانه به این جنایت فجیع» به خرج داده شود.
پیش از این پویان خوشحال، خبرنگار مقیم ترکیه که اهل لاهیجان است، درباره کشته شدن میرموسوی در حساب کاربری خود در رسانه اجتماعی ایکس نوشت که او در پاسگاه ناصر کیاده لاهیجان کشته شده است.
بر اساس این روایت، مقتول پس از بازداشت «به علت درگیری و واکنش به رفتار ماموران، به محوطه بدون دوربین پشت پاسگاه ناصر کیاده برده شده» و آنجا هدف ضرب و جرح ماموران و چند سرباز قرار گرفته است: «متهم [سپس] برای سپری کردن شب، به قرارگاه (فرماندهی انتظامی شهرستان لاهیجان واقع در میدان انتظام) منتقل شده است.»
در ادامه این روایت آمده است که میرموسوی شب هنگام به ماموران گفته حال عمومی‌اش خوب نیست و نیاز به پزشک دارد اما به این خواسته او توجهی نکرده‌اند و در نهایت «بر اثر خون‌ریزی داخلی» جان خود را از دست داده است.
این روزنامه‌نگار افراد بازداشت‌شده در رابطه با مرگ میرموسوی را سرهنگ ناصر رحیم‌زاده، افسر جانشین شهرستان لاهیجان و جعفر چهره‌پرداز، فرمانده قرارگاه معرفی کرد و خبر داد که
افسر نگهبان قرارگاه و رییس پاسگاه ناصر کیاده نیز بازداشت شده‌اند.
روز چهارشنبه هفتم شهریور ، ویدیویی دلخراش از پیکر بی‌جان این جوان جان‌باخته ۳۶ ساله منتشر شد که از زمان شستن پیکر او تهیه شده و آثار شکنجه شدید بر بدنش را نشان میدهد.
در این ویدیو، صدای کسانی شنیده می‌شود که در حال شستن پیکر او هستند و یکی از آن‌ها که به زبان کُردی صحبت می‌کند دو نقطه از پشت و کمر او را نشان میدهد که به نظر می‌رسد زخم‌های عمیق‌تری برداشته‌اند.
بنا بر گزارش‌های منتشر شده، میرموسوی، اهل روستای سیدمحله از بخش رودبنه شهرستان لاهیجان بود که در جریان یک نزاع محلی به دست ماموران یگان ویژه فرماندهی انتظامی این شهرستان بازداشت شد.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو گزارش داد که این جوان بازداشت‌شده، در همان روز بازداشت زیر شکنجه جان باخته اما با توجه به آثار کالبدشکافی روی سینه و شکم او، مشخص نیست پیکرش چه زمانی به خانواده‌اش تحویل داده شده است.
هه‌نگاو در ویدیویی که از مراسم خاکسپاری او منتشر کرده، خبر داد که این مراسم روز سه‌شنبه ششم شهریور انجام شده است.
گزارش‌ها حاکی از آن است که مقام‌های امنیتی و دادستان لاهیجان، خانواده میرموسوی را زیر فشار گذاشته‌اند تا از اطلاع‌رسانی درباره قتل فرزندشان خودداری کنند.
انتشار خبر و واکنش دادستانی لاهیجان
ابراهیم انصاری، دادستان عمومی و انقلاب لاهیجان، پس از انتشار گسترده دو ویدیو از پیکر شکنجه‌شده این جوان گیلک در روز چهارشنبه، بدون نام بردن از او، با اشاره به آن‌چه «فوت متهمی» در بازداشتگاه فرماندهی انتظامی شهرستان لاهیجان خواند، از تعیین بازپرس ویژه برای این پرونده خبر داد و گفت برای پنج نفر از افسران نیروی انتظامی هم قرار بازداشت موقت صادر شده است.
انصاری با بیان این که این موضوع در کمیته پیگیری وقایع خاص دادگستری استان هم طرح شده، گفت هیات حقوق شهروندی استان گیلان به لاهیجان رفته و تحقیقات قضایی در این باره ادامه دارد.
به گزارش مرکز آمار سازمان حقوق بشری هه‌نگاو، میرموسوی اهل لاهیجان، هفتمین شهروندی است که از ابتدای سال ۲۰۲۴ پس از بازداشت به دست نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، زیر شکنجه و در جریان بازجویی جانش را از دست میدهد.
سازمان عفو بین‌الملل ۲۴ شهریور ۱۴۰۰ در گزارشی اعلام کرد از دی سال ۱۳۸۸ تا آن تاریخ دست‌کم ۷۲ مورد مرگ در ۴۲ زندان و بازداشتگاه در شهرهای مختلف ایران رخ داده که در ۴۶ مورد علت مرگ شکنجه یا سایر بدرفتاری‌های فیزیکی با زندانی‌ها به دست ماموران اطلاعاتی و امنیتی یا مقامات زندان بوده است.
عفو بین‌الملل در این گزارش تاکید کرد مقامات ایران از مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی در مورد مرگ در حین بازداشت این افراد سر باز زده‌اند و این پاسخگو نبودن در حالی ادامه یافته که بر اساس گزارش‌های قابل اعتنا، مرگ این افراد ناشی از شکنجه یا سایر بدرفتاری‌ها یا استفاده مرگبار از سلاح گرم و گاز اشک‌آور به وسیله مقامات در ۱۶ استان کشور بوده است.
همین سازمان شش ماه بعد در ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ در گزارشی دیگر ، جزییات مرگ ۹۶ نفر در زندان‌های ایران از سال ۱۳۸۸ را بررسی کرد که به دلیل عدم ارائه خدمات درمانی، به عمد جانشان گرفته شد.
این گزارش که با عنوان «در اتاق انتظار مرگ: مرگ‌های در پی محرومیت از مراقبت‌های پزشکی در زندان‌های ایران» منتشر شد، تاکید کرد تعداد واقعی این گونه مرگ‌ها در زندان‌های ایران «احتمالا بسیار بیشتر» است.