ایالات متحده: ایران جسورانهتر از گذشته در مورد تواناییهای هستهای خود حرف میزند
بر اساس آخرین گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده، در حالی که به نظر میرسد احتمال بازگشت به توافق هستهای برجام کاهش یافته است، جمهوری اسلامی جسورانهتر از گذشته در مورد سلاحهای هستهای خود صحبت میکند.
بر اساس این گزارش «اظهارات علنی مقامات جمهوری اسلامی درباره سلاحهای هستهای در سال جاری افزایش قابل توجهی یافته است که نشان میدهد اشاره به این موضوع اکنون برای آنان تابو کمتری دارد.»
۲۲ اردیبهشت سال جاری، احمد بخشایش اردستانی، عضو پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس، با بیان اینکه «ایران به سلاح هستهای دست پیدا کرده»، به رسانه رویداد۲۴ گفت: «ما به سلاح هستهای رسیدهایم، اما اعلام نمیکنیم، یعنی سیاست اعمالی ما داشتن بمب هستهای است اما سیاست اعلامی ما حرکت در چارچوب برجام است.»
این اظهارات بلافاصله پس از اظهارات کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، وابسته به بیت رهبری، بیان شد. خرازی ۲۱ اردیبهشت سال جاری اعلام کرد ایران توانایی ساخت بمب هستهای را دارد و «اگر مجبور شویم دکترین هستهای خود را تغییر خواهیم داد.»
جمهوری اسلامی سالهاست اصرار دارد که برنامه هستهای آن کاملا صلحآمیز است، با این حال، حکومت ایران غنیسازی اورانیوم تا خلوص ۶۰ درصد انجام داده است که فقط برای استفاده در سلاحهای اتمی کاربرد دارد.
بر اساس گزارش اطلاعاتی ایالات متحده، ایران از سال ۲۰۲۰، بارها اعلام کرده است که دیگر به هیچ محدودیتی در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) پایبند نیست و «برنامه هستهای خود را گسترش داده، نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی بر تاسیسات هستهای خود را کاهش داده و فعالیتهایی انجام داده است که آن را در موقعیتی قرار میدهد تا در صورت تصمیمگیری برای ساخت یک دستگاه هستهای، قادر به تولید آن باشد.»
این ارزیابی با توجه به افشاگری اخیر رافائل گروسی، رییس آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مبنی بر اینکه ایران «چند هفته تا چند ماه» از ساخت یک سلاح هستهای فاصله دارد، خیلی تقلیلیافته به نظر میرسد.
پیشتر هم در ۲۹ تیر ۱۴۰۳، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، با انتقاد از اقدام دونالد ترامپ برای خروج از برجام، گفت که جمهوری اسلامی احتمالا «یک یا دو هفته» تا دستیابی به مواد شکافتپذیر که برای تولید سلاح هستهای لازم است، فاصله دارد: «وضعیت خوب نیست. ایران به دلیل پایان توافق هستهای به جای اینکه حداقل یک سال با زمان توانایی تولید مواد شکافتپذیر برای ساخت سلاح هستهای فاصله داشته باشد، اکنون احتمالا یک یا دو هفته تا انجام این کار فاصله دارد.»
با این حال، این گزارش اطلاعاتی ایالات متحده در تضاد شدید با گزارش سال گذشته همین آژانس است که در آن نوشته شده بود «ایران در حال حاضر فعالیتهای کلیدی توسعه سلاحهای هستهای را که برای تولید یک دستگاه هستهای قابل آزمایش ضروری است، انجام نمیدهد.»
آخرین گزارش، در چارچوب قانون نظارت بر تواناییهای هستهای و تروریسم ایران، تهدید فوری برنامه هستهای جمهوری اسلامی را تائید میکند زیرا ایران همچنان به افزایش حجم ذخایر اورانیوم، ظرفیت غنیسازی و جریان توسعه، تولید و عملیات سانتریفیوژهای پیشرفته ادامه میدهد.
بر اساس این گزارش، «تهران در صورت تصمیمگیری، زیرساختها و تجربه لازم برای تولید سریع اورانیوم با کاربرد نظامی را در چندین تاسیسات هستهای خود دارد.»
بر اساس این گزارش، تواناییهای هستهای ایران همچون دیپلماسی گروگانگیری به یکی از ابزارهای چانهزنی برای این کشور در صحنه جهانی تبدیل شده است: «مقامات ایران از برنامه هستهای خود برای اهرمسازی در مذاکرات و پاسخ به فشارهای بینالمللی استفاده میکنند.»
در گزارش اطلاعات ملی آمریکا هم راستا با گزارش بازرسان سازمان ملل، هشدار داده شده که «ایران احتمالا نصب سانتریفیوژهای پیشرفتهتر، افزایش بیشتر ذخایر اورانیوم غنیشده یا غنیسازی اورانیوم تا ۹۰ درصد را در پاسخ به تحریمهای اضافی، حملات یا سرزنشها علیه برنامه هستهای خود مد نظر خواهد داشت.»
این گزارش همچنین اشاره میکند که ایران بزرگترین موجودی موشکهای بالستیک در منطقه را دارد و دولت همچنان بر بهبود دقت، کشندهبودن و قابلیت اطمینان این سیستمها تاکید دارد: «ایران احتمالا از درسهای حمله موشکی و پهپادی بدون سرنشین خود به اسرائیل در فروردین سال جاری بهره میبرد.»
اولین حمله مستقیم ایران به اسرائیل شامل شلیک بیش از ۳۵۰ موشک و پهپاد به سوی اسرائیل بود که بیشتر آنها از سوی اسرائیل و ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده رهگیری شد.
این حمله در تلافی حملهی ادعایی اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق انجام شد که در آن دو فرمانده سپاه پاسداران و چند فرمانده ارشد کشته شدند.
بر اساس این گزارش، علیرغم تحریمهای جهانی نه تنها برای برنامه هستهای ایران بلکه به دلیل نقض حقوق بشر در داخل و حمایت از جنگ روسیه علیه اوکراین، توسعه تسلیحات ایران ادامه دارد.
بر اساس این گزارش، اگر ایران تصمیم بگیرد یک موشک بالستیک قارهپیما را تولید کند، با توجه به کار ایران بر روی یک موشک برای پرتاب ماهواره به فضا، احتمالا زمان کمی برای تولید آن نیاز خواهد داشت، زیرا این سیستمها از فنآوریهای مشابه استفاده میکنند.