با اعتراضات دانشجویان، مجلس بنگلادش منحل و دولت موقت تشکیل شد

پس از سرکوب خشونت‌آمیز قیام دانشجویی و فرار نخست‌ وزیر شیخ حسینه، ربیس‌ جمهوری بنگلادش مجلس را منحل کرد تا زمینه برای تشکیل دولت موقت و برگزاری انتخابات جدید فراهم شود. این اقدامات در پی اعتراضات گسترده به سهمیه‌های شغلی و متهم کردن حسینه به استبداد صورت گرفت.

روز سه‌شنبه ۱۶ مرداد، رییس‌ جمهوری بنگلادش، محمد شاه‌عبالدین، مجلس را منحل کرد تا راه را برای تشکیل یک دولت موقت و برگزاری انتخابات جدید هموار کند.

این اقدام یک روز پس از استعفای شیخ حسینه، نخست‌وزیر و فرارش پس از سرکوب خشونت‌آمیز یک قیام دانشجویی انجام شد.

دفتر رییس‌ جمهوری همچنین اعلام کرد که بگم خالده ضیا، رهبر حزب مخالف حزب ملی‌گرای بنگلادش و نخست‌وزیر سابق که سال‌ها با حسینه درگیر بود، از حبس خانگی آزاد شده است.

این تصمیم در پی تهدید دانشجویان مبنی بر برگزاری تظاهرات بیشتر در صورت عدم انحلال مجلس اتخاذ شد.

جنبشی که منجر به سقوط حسینه شد، از اعتراضات علیه سهمیه‌های شغلی در بخش دولتی برای خانواده‌های جانبازان جنگ استقلال بنگلادش در سال ۱۹۷۱ برخاست.

منتقدان این سهمیه‌ها را ابزاری برای اختصاص شغل به هم‌پیمانان حزب حاکم می‌دانستند.

در جریان این خشونت‌ها که از ماه ژوئیه بنگلادش را دربر گرفت، حدود ۳۰۰ نفر کشته و هزاران نفر زخمی شدند.

پس از تصرف و غارت اقامتگاه مجلل حسینه از سوی معترضان در روز دوشنبه، خیابان‌های پایتخت داکا روز سه‌شنبه دوباره آرام شد و ترافیک کمتر از حد معمول بود.

بسیاری از مدارس و کسب‌وکارها که در جریان ناآرامی‌ها تعطیل شده بودند، همچنان بسته ماندند.

دانشجویانی که رهبری اعتراضات را بر عهده داشتند، در غیاب پلیس در تقاطع‌های اصلی داکا ترافیک را هدایت می‌کردند.

محمد نور، دانشجوی ۲۰ ساله دانشگاه، به رویترز گفت: «از شب گذشته هیچ پلیس ترافیکی ندیده‌ایم. به همین دلیل ما مسئولیت کنترل ترافیک را بر عهده گرفتیم تا همه بتوانند به راحتی رفت‌وآمد کنند.»

کارخانه‌های پوشاکی که برای برخی از برترین برندهای جهان لباس تامین می‌کنند و ستون فقرات اقتصاد این کشور هستند، همچنان تعطیل مانده‌اند و برنامه بازگشایی آن‌ها بعدا اعلام خواهد شد.

انحلال مجلس

تصمیم برای انحلال مجلس پس از جلساتی با سران نیروهای مسلح، رهبران احزاب سیاسی، رهبران دانشجویی و برخی نمایندگان جامعه مدنی اتخاذ شد.

فرار حسینه به دومین دوره ۱۵ ساله‌اش در قدرت در کشور ۱۷۰ میلیونی بنگلادش پایان داد. او برای ۲۰ سال از ۳۰ سال گذشته در راس جنبش سیاسی که از پدرش، بنیان‌گذار دولت، مجیب الرحمان به ارث برده بود، حکومت می‌کرد.

حسینه به افزایش استبداد متهم شد و بسیاری از مخالفان سیاسی‌اش به زندان افتادند.

استعفای او با استقبال جمعیت خوشحال مواجه شد که پس از فرارش در روز دوشنبه، بدون مقاومت به محوطه مجلل اقامتگاهش یورش بردند و اثاثیه آن را غارت کردند.

شاه‌عبالدین پیشتر گفته بود که یک دولت موقت به زودی پس از به دست گرفتن قدرت، انتخابات را برگزار خواهد کرد.

حسینه به هند پرواز کرد و در یک خانه امن در خارج از دهلی اقامت دارد. رسانه‌های هندی گزارش دادند که حسینه ممکن است به بریتانیا سفر کند، جایی که خانواده‌ای از جمله یک خواهرزاده که وزیر دولت است، دارد. رویترز نتوانست برنامه‌های او را تأیید کند.

وزیر امور خارجه هند، سبرامانیام جایشانکار به مجلس گفت که دهلی نو بارها خواستار خویشتن‌داری و گفتگو برای حل تنش‌ها شده است.

رهبران دانشجویی گفتند که خواستار آن هستند که محمد یونس، برنده جایزه نوبل صلح، به عنوان رییس دولت موقت انتخاب شود. یک سخنگوی یونس گفت که او با این امر موافقت کرده است.

یونس، ۸۴ ساله، و بانک گرامین در سال ۲۰۰۶ جایزه نوبل صلح را برای کار برای بیرون کشیدن میلیون‌ها نفر از فقر با اعطای وام‌های کوچک زیر ۱۰۰ دلار به فقیران روستایی بنگلادش دریافت کردند. او در ماه ژوئن به اختلاس متهم شد اما این اتهام را انکار کرد.

او در مصاحبه‌ای ضبط شده با شبکه هندی تایمز نو گفت که روز دوشنبه «دومین روز آزادی» برای بنگلادش پس از جنگ استقلال ۱۹۷۱ از پاکستان بود.

او در عین حال گفت که بنگلادشی‌ها از همسایه خود، هند، عصبانی هستند که به حسینه اجازه داد پس از فرارش از داکا در آنجا فرود آید.

یونس گفت: «هند بهترین دوست ماست... مردم از هند عصبانی هستند زیرا شما از کسی که زندگی‌های ما را نابود کرد حمایت می‌کنید.»

ناهید اسلام، یکی از سازمان‌دهندگان اصلی کمپین علیه حسینه، در پیامی ویدیویی گفت: «هیچ دولتی جز آن که ما توصیه کرده‌ایم پذیرفته نخواهد شد.»

رهبران دانشجویی همچنین گفتند که گزارش‌هایی از حملات به اقلیت‌ها از جمله معابد هندوها در کشوری که مسلمانان در آن اکثریت دارد دریافت کرده‌اند و خواستار خویشتن‌داری شدند زیرا چنین اقداماتیمی‌تواند جنبش آن‌ها را تضعیف کند.